၁။ သင့္ ဦးေနွာက္မွတ္ဥာဏ္ကို အလုပ္ေပးပါ။
ေဆြးေႏြးပြဲ meeting ႏွင့္ presentation မ်ားျပီးသည့္အခါ feedback မ်ားကို စာရြက္အလြတ္တရြက္ေပၚတြင္ခ်ေရးပါ။ Feedback မ်ားသည္ ေဆြးေႏြးပြဲတခုလံုးအေပၚ သင္ျမင္သည့္အႏွစ္ခ်ဳပ္၊ အေျပာင္းအလဲရလဒ္၊ ေမးခြန္းစသည္တို ့ျဖစ္နိုင္သည္။
စိတ္၀င္စားဖြယ္ရာရုပ္ရွင္ၾကည့္ျပီးသည့္အခါ သို ့မဟုတ္ စာအုပ္ဖတ္ျပီးသည့္အခါ ရုပ္ရွင္ထဲမွ၊ စာအုပ္ထဲမွ မည္သည့္အခန္း၊ မည္သည့္အေၾကာင္းအရာကို အၾကိုက္ဆံုးျဖစ္သည္၊ မည္ကဲ့သို ့ျမင္သည္ကို သူငယ္ခ်င္း၊ လုပ္ေဖာ္ကိုင္ဖက္မ်ားႏွင့္ ေဆြးေႏြးပါ။
သူငယ္ခ်င္းအသစ္သို ့မဟုတ္ လုပ္ေဖာ္ကိုင္ဖက္အသစ္မ်ားရရိွသည့္ေန ့တြင္ ၎တို ့၏နာမည္ကို စိတ္ထဲတြင္ထပ္တလဲလဲရြတ္ဆိုၾကည့္ပါ။
အထက္ပါအခ်က္မ်ားသည္ လြယ္သည္ဟုထင္ရေသာ္လည္း လူအမ်ားစုေမ့ေလ်ာ့ေနၾကေသာအခ်က္မ်ားပင္ျဖစ္သည္။
၎ Brainstorming ႏွင့္ repetation တို ့ကို ေန ့စဥ္လုပ္ေဆာင္ျခင္းျဖင့္ သင့္အေနျဖင့္ အေၾကာင္းအရာတခုႏွင့္ၾကံဳသည့္အခ်ိန္တိုင္း " သိသည္ သို ့ေသာ္ ေမ ့ေနသည္ " ဆိုသည့္ အျဖစ္ကို ေက်ာ္လႊားနိုင္မည္ျဖစ္ျပီး မွတ္ဥာဏ္စြမ္းရည္တိုးတက္လာမည္ျဖစ္သည္။
၂။ ပံုမွန္မွ ေသြဖည္ပါ။
ပံုမွန္သြားေနၾကေနရာ၊ ပံုမွန္စားေနၾကအစားအစာ၊ ပံုမွန္ေျပာေနက်စကား၊ ပံုမွန္ျပဳမူေနၾကအျပဳအမူမ်ားကို သတိထား၍ ေျပာင္းလဲၾကည့္ပါ။ ထို ့သို ့ေျပာင္းလဲသည့္အခါ ဦးေႏွာက္သို ့impulse ဟုေခၚသည့္ လွ်ပ္စီးေၾကာင္းအသစ္မ်ားစီးဆင္းသျဖင့္ ဦးေႏွာက္၏အလုပ္လုပ္နိင္စြမ္းပိုမိုေကာင္းမြန္ေစသည္။ သို ့ေသာ္ သင္ေျပာင္းလဲမည့္ အေျပာင္းအလဲမ်ားသည္ ေကာင္းေသာအေျပာင္းအလဲမ်ားျဖစ္ရန္လိုအပ္သည္။
၃။ အေၾကာင္းအရာသစ္မ်ားကို ေလ့လာပါ။
ဂစ္တာ၊ စႏၵယား၊ တေယာစသည့္တူရိယာတမ်ိဳးမ်ိဳး တီးခတ္တတ္ေအာင္သင္ယူပါ။
ဘာသာစကားအသစ္တမ်ိဳး ေရးတတ္၊ ဖတ္တတ္၊ ေျပာတတ္ေအာင္ သင္ယူပါ။
၎အခ်က္မ်ားသည္ ဦးေႏွာက္၏ဖန္တီးနိုင္စြမ္းကို ပိုမိုေကာင္းမြန္ေစသျဖင့္ သင္ယူနိုင္စြမ္းႏွင့္ ျဖတ္ထိုးဥာဏ္ကိုတိုးတက္ေစရန္ အေထာက္အကူျပဳသည္။
၄။ က်န္းမာေရး ေလ့က်င့္ခန္းမ်ား ေန့စဥ္ျပဳလုပ္ပါ။
လမ္းေလွ်ာက္ျခင္း၊ ေျပးျခင္း၊ ကိုယ္လက္လွဳပ္ရွားျခင္းစသည့္ ေလ့က်င့္ခန္းမ်ားျပဳလုပ္ျခင္းျဖင့္ သင္၏ဦးေႏွာက္သို ့ေသြးေရာက္ရိွလည္ပတ္မွဳပိုမိုေကာင္းမြန္ေစသည္။ လူအမ်ားစုသည္ ေလ့က်င့္ခန္းမ်ားျပဳလုပ္ျခင္းျဖင့္ အခ်ိန္ကုန္သည္၊ ပင္ပန္းသည္ဟု ယူဆၾကသည္။ သုိ ့ေသာ္ ေန ့စဥ္ မိနစ္ပိုင္းခန္ ့အခ်ိန္မွ် ေလ့က်င့္ခန္းမ်ားျပဳလုပ္ရံုျဖင့္ သင္၏ေန ့စဥ္ဘ၀ျဖတ္သန္းမွဳတြင္ မွတ္ဥာဏ္ႏွင့္ အာရံုစူးစိုက္မွဳအတြက္ မ်ားစြာအေထာက္အကူျပုမည္ျဖစ္သည္ကို သတိျပဳသင့္သည္။
၅။ သင္ခ်စ္ျမတ္နိုးသူမ်ားအတြက္ အခ်ိန္ေပးပါ။
သင္ခ်စ္ျမတ္နိုးသည့့္ မိသားစု၊ သူငယ္ခ်င္း၊ ခ်စ္သူစသည္တို ့အတြက္ ေန ့စဥ္ အခ်ိန္အနည္းငယ္စီ ခြဲေ၀ေပးပါ။ ၎တို ့ႏွင့္ေတြ ့ဆံုသည့္အခါ ဖုန္းေျပာျခင္း၊ ဖုန္းျဖင့္အင္တာနက္သံုးျခင္း၊ သတင္းစာႏွင့္ ဂ်ာနယ္ဖတ္ျခင္းတို ့ကို ေရွာင္ရွားပါ။ ေပ်ာ္ေပ်ာ္ရႊင္ရႊင္ ရယ္ရယ္ေမာေမာ စိတ္ပါလက္ပါစကားစျမည္ေျပာပါ။ ထုိအျပဳအမူမ်ားသည္ သင့္ဦးေႏွာက္တြင္ ဒိုပါမင္း ( dopamine ) ႏွင့္ အန္ေဒၚဖင္ ( endorphin ) ကဲ့သို ့ေသာေဟာ္မုန္းမ်ားကိုထြက္ရိွေစျပီး ဦးေနွာက္ကိုပိုမိုလွံဳ ့ေဆာ္ေပးနိုင္သည္။
၆။ ေခ်ာကလက္၊ ငါး၊ သစ္သီးမ်ားႏွင့္ ဟင္းသီးဟင္းရြက္မ်ားကို စားသံုးပါ။
၎တို ့သည္ ဦးေႏွာက္၏လုပ္ငန္းေဆာင္တာမ်ားကို တိုးတက္ေကာင္းမြန္ေစသည္။ အထူးသျဖင့္ ေခ်ာကလက္တြင္ flavonols, anti-oxidant တို ့့ပါ၀င္ျပီး ဦးေနွာက္မွ ( ဒိုပါမင္း ) dopamine ထြက္ေစသျဖင့္ သင္ယူေလ့လာမွဳစြမ္းရည္ႏွင့္ မွတ္ဥာဏ္စြမ္းရည္ကို မ်ားစြာတိုးတက္ေစသည္။
How to train your brain ကို ဘာသာျပန္ဆိုသည္။