To popular demand from the Vietnamese community, I have decided to translate some of my previous witness posts as an introduction to what a witness is for the Steem Blockchain. Followup posts might be added depending on available time.
Xin chào các bạn, theo yêu cầu của vài anh em cộng đồng #vn trên Steemit mình đã quyết định dịch qua tiếng Việt những bài về nhân chứng (Witness) mình đã viết từ trước, hy vọng nó sẽ giúp bạn hiểu biết hơn về chủ dề này và vì sao nhân chứng là một việc quan trọng cho mạng Steemit.
Trang bầu của Steemit là:
https://steemit.com/~witnesses
Nhưng nó chỉ hiển thị 50 nhân chứng đầu tiên mà còn không xoá đi nhưng nhân chứng đã bỏ cuộc. Để bầu cho nhân chứng hạng thấp hơn thì phải chạy xuống cuối trang và viết tên Steem của nhân chứng mình muốn bầu cho:
Trang này của @drakos sẽ hiển thị 400 nhân chứng:
https://steemian.info/witnesses
Đầu đuôi như thế nào
Mình tham gia vào Steemit vào đầu tháng 2 năm 2018, trước khi viết bài giới thiệu thì mình đã lên mạng Steemit và đọc những bài của mọi người để hiểu biết Steemit là sao, mọi người viết như thế nào, thích đọc gì, cái gì nên làm hoàn không nên làm... Và mình cũng có đọc qua vài bài về ưitness và đã hiểu là nó là công việc quan trọng và những người chạy máy chủ nhân chứng cũng cần phải giúp cộng đồng và giúp phát triển mạng Steemit. Nhưng vì mình cũng không biết những người đó là ai và họ đã làm gì cho cộng đồng. Nhân chứng duy nhất mình quen biết là @jerrybanfield vì người đấy đã viết nhiều bài và video về Steemit.
Mỗi người có thể bầu cho 30 nhân chứng và có thể đổi ta bất cứ khi nào. Nhưng nếu mình chưa biết nên vote cho ai thì mình có thể chọn một người đáng tin và cho họ làm vote proxy của mình. Vote proxy là người được ủy quyền vote cho mình, người đấy vote cho ai là mình tự đọng sẽ vote theo cho người đó.
Sau một thời gian tham gia thì mình đã để ý thấy trên nhiều nhân chứng trên Steemit và Discord và mình cũng biết được những gì họ làm cho cộng đồng. Từ lúc đó, mình đã thôi không dùng vote proxy nữa mà tự mình bầu cho những nhân chứng mình thích và tin tưởng.
Nhưng nhân chứng là như thế nào?
Chắc bạn cũng biết Steemit là một trang web mà dùng công nghệ blockchain. Không như đồng tiền ảo khác, với Steem blockchain mỗi giao dịch sẽ được xác nhận qua cơ chế gọi là Delegated Proof Of Stake (DPoS). Bitcoin thì dùng Proof of Work (PoW).
Với PoW, mỗi miner (đào tiền) phải chạy một phần mềm trên máy tính thiệt mạnh để mà thắng cuộc thì ai giải quyết một bài toán được nhất, khi một miner giải quyết được thì mỗi miner khác sẽ ngưng lại và kiểm tra xem có đúng không, nếu mọi người đồng ý thì người miner đó sẽ gom những giao dịch mới vào một block trên blockchain và được một số tiền mới.
Nhưng PoW không đủ nhanh cho một blog như Steemit, vì thế mới dùng DPoS và nhân chứng. Nhân chứng không cần giải quyết bài toán, chỉ cần xác nhận giao dịch (post, comment, upvote, transfer...). Những nhân chứng khác không cần kiểm tra. Tất cả là theo sự tin tưởng của cộng đồng, mỗi người có thể bầu cho 30 nhân chứng mà mình đã tin tưởng để xác nhận giao dịch trên hệ thống. Và công việc đấy sễ được thưởng (producer reward).
Nhân chứng cần phải chạy một máy chủ tốt với một phần mềm (steemd) để làm việc xác nhận giao địch. Và những máy chủ đó cũng lưu lại cái blockchain của Steem. Có nghĩa là, nếu không có máy chủ của nhân chứng là không có blockchain, không có blockchain là không có Steemit, không có Busy, không có DLive/DTube. Nếu máy chủ chậm thì Steemit sẽ bị chậm.
Hiện tại máy chủ nhân chứn phải ít nhất là có bộ nhớ 32 GB, ổ cứng 240GB SSD và đường mạng nhanh. Lý do là mỗi nhân chứng chỉ được phép xác nhận thông tin trong nhiều lắm là 3 giây phút. Nếu bị quá là sẽ bị mất cơ hội và có thể khiến ản hưởng đến Steemit.
Ngoài máy chủ nhân chứng cũng có máy chủ RPC và Seed. Máy chủ RPC là máy API cho Steemit, nó được dùng mỗi khi mình lên Steemit, Busy vvv để đọc hay làm bất gì khác, nó sẽ tạo giao dịch và giao cho máy Witness. Máy Seed thì lưu blockchain để cho những máy nhân chứng có thể động bộ nhanh với block mới nhất. Mấy RPC cần bộ nhớ lơn hơn 256 GB. Và mỗi máy chủ sẽ cần phải chạy 24/7.
Làm nhân chứng có lợi
20 nhân chứng đầu tiên sẽ được tại một block mỗi 63 giây và mỗi block sẽ được thưởng Steem Power. Hiện tại họ sẽ được thưởng hơn 3000 đô mỹ mỗi tuần. Họ cũng có thể quyết định cho tương lại của Steemit bằng cách chấp nhận hay từ chối version mới của phần mềm steemd.
Trong những nhân chứng dưới hạng 20, hệ thống sẽ chọn một mỗi 63 giây, người đó sẽ có thể tạo một block và mấy người khác phải đợi phiên mình trong 63 giây sau. Hạng càng cao thì sẽ càng nhiều cơ hội được chọn. Hiện tại mình đang đứng hạng 96 và mỗi ngày tạo khoảng 2 block, mỗi block được 0.978 SP.
Nhưng cũng có thách thức
Blockchain càng ngày càng to sẽ cần nhiều bộ nhớ. Không thể dùng máy tính ở nhà nếu không có thể hụt block. Thuê máy tính như thế là 50-100 đô là Mỹ mỗi tháng cho 32 GB RAM + 120 GB SSD. Nếu nhân chứng hạng thấp quá thì sẽ lỗ.
Nhân chứng làm việc khác ý cộng đồng hay máy không tốt thì sẽ mất phiếu bầu và sẽ ruột hạng.
Làm nhân chứng cũng như làm tổng thống 😂 phải giao tiếp với cộng đồng, giúp đỡ cộng đồng và mạng Steemit. Phải biết làm gì nếu máy chủ mình bị trục trạc.
Lý do sao mình làm nhận chứng
Mình có thể ngồi viết bài sáng đêm nhưng vì mình tin tưởng trong tương lai của Steem cho nên mới muống tham gian vào sâu hơn.
Và làm nhân chứng cũng là một cơ hội để tự học hỏi về Steem. Mỗi lần mình bấm lên cái nút upvote thì ở phía sau nó đang làm gì?
Mình học lập trình từ 1993 và làm việc với nó từ 1997. Mình quen làm việc với cho nên mình tin ràng mình có thể lo được cho máy chủ nhân chứng.
Sao bạn nên bầu cho mình?
Thiệt ra bạn không nên bầu cho mình nhưng nên bầu cho người bạn tin tưởng và nghĩ sẽ đem ích lợi cho tương lại của Steem và công đồng Steem. Người đấy có thể là tôi hoặc bất cứ ai khác. Bạn nên tự tìm hiểu và hãy cẩn thận dùng phiếu bầu của mình. Và hãy nhớ là mình có 30 phiếu và có thể đổi ý bất cứ lúc nào.
Mình tham gia trong cộng đồng Úc, Pháp và mới đay trong cộng đồng VN. Và mình muốn giúp đỡ băng cách chia sẽ những gì mình đã học được.
Mình cũng làm về lập trình và đã làm ra một Chrome addon để đối phó với phishing. Vớ nó mình đã tháng được 50 SBS trong cuộc thì của @runicar
https://steemit.com/utopian-io/@quochuy/steemed-phish-v0-0-23-revealing-cloaked-blacklisted-urls
Và cũng đang chạy 3 máy để giúp mạng DTube:
https://steemit.com/utopian-io/@quochuy/dockerizing-dtube-community-support-for-easier-installation
Máy chủ nhân chứng của mình:
CPU: Intel Xeon E3-1225v2 (4 cores / 4 threads)
RAM: 32Go DDR3 1333 MHz với ZRAM để nén thông tin trong RAM
Harddrive: SoftRaid 3x120Go SSD
Bandwidth: 250 Bps
Linux: Ubuntu 16.04 LTS
Witness: Steem-in-a-box by @someguy123
Trang bầu của Steemit là:
https://steemit.com/~witnesses
Nhưng nó chỉ hiển thị 50 nhân chứng đầu tiên mà còn không xoá đi nhưng nhân chứng đã bỏ cuộc. Để bầu cho nhân chứng hạng thấp hơn thì phải chạy xuống cuối trang và viết tên Steem của nhân chứng mình muốn bầu cho:
Trang này của @drakos sẽ hiển thị 400 nhân chứng:
https://steemian.info/witnesses
Còn dây là bài của @carlpei
Nhân chứng Steemit (Steemit witness) là gì? Bầu cử cho nhân chứng Steemit ra sao
Vote for your 30 witnesses
I don't follow for follow, I don't upvote for upvote. If you make quality posts that I like/enjoy then I will upvote and/or follow you
Cám ơn anh @quochuy, bài viết rất cụ thể, và cám ơn anh đã giới thiệu bài viết của em.
Em đang soạn bài về việc chặn (block) mấy trang giả mạo steemit hoặc lừa đảo từ DNS bằng router. Nếu anh có thể chia sẻ cho em danh sách các link đảo thì thật là tốt. Xin cám ơn anh trước,
Em có thấy anh trong Discord, có gì em sẽ liên lạc với anh sau nếu anh cho phép.
G'day,
OK. Liên lạc trên Discord nhá
Mấy hôm rồi MyEtherWallet cũng bị chiếm quyền DNS, Steemit cũng bị những trường hợp này hả anh @carlpei ? Cryptonite dùng được chứ ạ?
MyETherWallet bị chiếm quyền DNS và re-direct sang trang phishing là chuyện khác với trang giả mạo steemit. Mình không dùng MyEtherWaller hay Cryptonite nên thật sự không biết, không giúp gì được rồi :D
vâng, hehe
Anh @quochuy cho em hỏi chút?
Có thể do em chưa hiểu hết mong anh giải đáp ạCảm ơn anh nhiều! ^^
Câu hỏi hay.
Nhưng cần thời gian mới biết được họ vì thế thắng đầu anh dùng witness vote proxy cho người anh tin tưởng người đó vote cho ai là hệ thống sẽ vote cho người đó giùm anh. Rồi khi anh học biết được thêm về witness khác thì anh mới bắt đầu tự vote lấy. Và anh đã thay đổi vote nhiều lần rồi
Em cảm ơn anh!
Vậy Ethereum và một số đồng khác đang chuyển dần từ PoW sang PoS, em chưa tìm hiểu nhưng nó không có cơ chế vote như steem, vậy nó sẽ sử dụng cơ chế gì ạ? Nếu anh đã hiểu qua thì hãy cho bọn em biết với nhé. :)
Steem dùng DPoS. Theo anh hiểu PoS là do tiền mình có trong wallet còn DPoS là do tiền của những người bầu cho mình
Có nghĩa với PoS thì em càng có nhiều tiền thì em sẽ càng có cơ hội để tạo block
Với DPoS thì không cần thiết em có tiền hay không quan trọng là những người bầu cho em có tiền và tổng cộng tiền của họ.
Vừa nãy anh trả lời là hạng nhân chứng là do witness vote. Nhưng chính xác hơn là do VEST (SP) của những người cho phiếu bầu
Ok, em hiểu rồi,
Thanks you!
đã vote cho anh nhé ;)
Cám ơn em
Posted using Partiko iOS
Em muốn hỏi là vì sao có nhiều nhân chứng lại bị gạch tên đỏ ....nó nghĩa là gì ạ
Nhân chứn gạch tên đỏ có hai nghĩa:
Nhân chứng không bị gạch tên đỏ là nhân chứng còng hoạt động.
Không nên vote cho nhân chứng bỏ cuộc. Muốn biết họ bỏ cuộc hay còn mới thì xem cá cột "Last Block" và "Block Age", nếu "Last Block"là số 0 và "Block Age" là "-" là họ còn mới, nếu hai cột đểu có số và "Block Age" cũng màu đỏ là họ đã bỏ cuộc không còn hoạt động nữa
Vâng em cảm ơn
Đã vote. Cảm ơn những chia sẻ của anh cho cộng đồng Việt Nam
Cám ơn nhiều
Đọc xong bài của anh em mới hiểu cơ chế hoạt động của witnesses (DPOS)
Cám ơn anh Huy!
ps: em cũng có vote 1 phiếu cho anh :D
Cám ơn nhá
Bầu ở đâu hả anh?
https://steemit.com/~witnesses
done :)
Thanks heaps! 🙏🙏🙏
Congratulations @quochuy! You have completed some achievement on Steemit and have been rewarded with new badge(s) :
Click on any badge to view your own Board of Honor on SteemitBoard.
To support your work, I also upvoted your post!
For more information about SteemitBoard, click here
If you no longer want to receive notifications, reply to this comment with the word
STOPDo not miss the last announcement from @steemitboard!
em đức đây ^^, thanks you!
Cảm ơn bài viết rất chi tiết của bạn :D Bài viết đã giải đáp được rất nhiều câu hỏi của mình về steemit
Cám lên bạn. Xin lỗi hôm nay mới thấy comment của bạn
bác @quochuy cho mình hỏi, làm witness có cần phải nhiều SP ko? hay chỉ cần vote của cộng đồng cho mình là đủ? vì nếu witness chạy theo cơ chế DPOS thì theo mình là hệ thống sẽ yêu cầu node chạy witness sẽ phải có 1 số lượng SP nhất định
Ai làm witness cũng được nhưng phải thuê máy chủ tốt. So lượng SP không phải của mình mà là của tất những người bầu cho mình. Tổng cộng SP họ càng cao thì mình càng lên hạng cao
cảm ơn bác