Dünya artık teknoloji ile tamamen tanışmalı ve iç içe yaşamalı. Devletler ve bankalar insanların özgürce paralarını yönetmelerine müsaade etmiyor ne yazık ki. Haliyle insanlar her dönem enflasyondan etkileniyorlar. Artık insanların paralarını yönetme vakti geldi. Peki nasıl olacak bu?
Kripto ya da dijital para ile...
Satoshi Nakamoto takma adlı kişi ve ya grup; bizi ilk kez, kripto paranın atası sayılabilecek bitcoin ile 3 Ocak 2009'da tanıştırdı. Peki neydi bu bitcoin ya da genelleme yapalım, Neydi bu kripto Para?
Öncelikler kripto paraların altında yatan teknolojiden bahsetmemiz gerekiyor. Bu teknoloji BLOCKCHAIN!
Blok zinciri kayıtların birbirine kriptografik(matematiksel işlemler ile) bağlanması diyebiliriz. Yine ilk kez bitcoin ile ortaya çıkmış bir teknolojidir. Dağıtık bir veritabanıdır, bu da demek oluyor ki merkezi yoktur. Bu teknolojiyi kullanan herkesin cihazı aslında blok zincirindeki verileri tutar. Bu kulağa korkunç gelebilir, fakat korkmayın veriler sizin cihazınızda şifreli bir şekilde tutulur, herkes anonimdir ve gizlidir.
Blok zincirinin çalışma mantığını bitcoinden örnek vererek açıklayalım.
A kişisi B kişisine bitcoin gödermek ister. A kişisinin cüzdanından, B kişisinin cüzdanına transfer gerçekleşir. Bu gerçekleşen transfer kendinden önce gelen bloğu referans göstererek hash değerleri ile birbirine bağlanır. Yani kabaca şöyle desek doğru olur bir hacker bir bloğu hacklemek istese bile o blokta yer alan önceki referansın hash kodunu bilmesi, görmesi ve onuda hacklemesi gerekir. Neredeyse imkansızdır.
İşte kripto paraların altında yatan teknoloji... Bu teknoloji bu dijital parayı güvenli kılıyor. Bugün dünya'nın bir çok yerinde dijital para borsalarında alım/satım yapabilirsiniz, dijital paralarla alışveriş yapabilirsiniz, alım/satım/takas yapabilirsiniz. bugün bu noktada, gelecekte kim bilir nerelerde olacak. (bu saydığım işlemlerin hepsinin yapıldığı tek para birimi şimdilik bitcoin, ATM'leri bile var siz düşünün!)
Teknik terimlerle anlatmak, çoğunuzun anlamamasına sebebiyet verir. Çünkü çoğunuz yatırım amaçlı ve ya alışveriş için kullanıyor ya da kullanacak. İsteseniz tabi ki öğrenirsiniz ama gerek yok. Biz sadece herkesin analayabileceği şekilde güvenli olduğunu ve hayatımıza getirdiği yeniliği anlatıyoruz. Yeter heralde bu da! :)
Teknik terimleri şöyle türkçeleştirelim;
blockchain = blok zinciri
mining = madencilik
miner = madenci
cryptography = kriptografi(bilgileri matematiksek gizleme diyebiliriz.)
transaction = işlem
velhasıl kelam maksat bu paralar nedir, ne değildir? Nasıl bir teknoloji ile çalışır? Onu anlatmaktı. Umarım herkes anlayabilir.
Bir sonraki yazımda kripto paralar için cüzdanlardan bahsedeceğim.
Bitcoin'in teknolojisi olan Blockchain günümüzde artık bambaşka boyut bir boyut kazandı. Kripto paralarda kullanılmaktan çok artık tarım sektöründe,oylama sisteminde ve diğer veri işlemlerinde kullanılmakta. Güvenilir yapısıyla ve hız iyileştirmeleriyle teknoloji gelişmekte. Hatta geçen aydı herhalde Facebook blockchain için geliştirmelerde bulunacağını duyurmuştu.
Yatırım tavsiyesi değildir.