Bitcoin - Making Money:
Bitcoin အေၾကာင္း ကုိယ္ေတာ့သိပ္မသိပါဘူး
Medium ေပၚမွာေတြ႔တာနဲ႔ ေမးတဲ့လူေတြမ်ားေနလို႔
ဘာသာျပန္ေပးထားတာ ...
မူရင္းပုိစ့္ကေတာ့ ပုံေတြနဲ႔အဆင့္လုိက္ရွင္းျပတာဆုိေတာ့
နားလည္ရပုိလြယ္ပါလိမ့္မယ္။
သုိ႔ေသာ္ တတ္ႏုိင္သေလာက္အရွင္းဆုံးျဖစ္ေအာင္ႀကိဳစားၾကည့္ပါမယ္။
ပထမဆုံးအေနနဲ႔ေျပာရရင္ Bitcoin ဆုိတာ
Ditital Currency ေပါ့။
ဒီဂ်စ္တယ္ေငြေၾကး ....။
အျပင္မွာထိေတြ႔ကိုင္တြယ္မရဘူး။
ဒီဂ်စ္တယ္ေငြေၾကးဆုိရာမွာ ေတြးစရာတစ္ခုရွိလာတယ္။
ဥပမာ - က်ေနာ္တို႔ သီခ်င္းတစ္ပုဒ္ ဇာတ္လမ္းတခုေပါ့
ဖုန္းထဲမွာရွိတယ္ ကြန္ပ်ဴတာထဲရွိတယ္။
ဒါကုိ Zapya နဲ႔ရွဲတာပဲျဖစ္ျဖစ္
flash drive နဲ႔ရွဲတာပဲျဖစ္ျဖစ္ သူမ်ားဆီပုိ႔လုိက္တယ္။
ဒါေပမယ့္ ျပန္ေတြးၾကည့္ရင္ ေပးလုိက္တဲ့ ဗီဒီယုိ သီခ်င္းဟာ
သူ႔ဆီေရာက္သြားေပမယ့္ ကုိယ့္ဖက္မွာပ်က္သြားလားဆုိေတာ့
ပ်က္သြားတာမ်ိဳးလည္းမဟုတ္ဘူး ရွိေနေသးတယ္။
Bitcoin ဟာ Digital money ဆုိေတာ့
ဒီအခ်က္ေတြကုိအေလးထားစဥ္းစားစရာလုိလာတယ္။
အကယ္၍က်ေနာ္က ခင္ဗ်ားဆီကုိပုိက္ဆံတစ္ေထာင္ေပးလိုက္မယ္
က်ေနာ့္ဆီမွာ ေပးလုိက္တဲ့ပုိက္ဆံဟာ က်န္မေနဖုိ႔အေရးႀကီးတယ္။
ဒီသေဘာေပါ့ ...။
လက္ေတြ႕ေလာကမွာေတာ့ ဘဏ္ေတြအလုပ္လုပ္ပုံအရဆုိ
debits, credit card ေတြ database ေတြစသည္ျဖင့္ေပါ့။
ဥပမာ က်ေနာ္ကဘဏ္ထဲ ေငြတစ္သိန္းထည့္ထားမယ္။
(တကယ္ေတာ့ တသိန္းထည့္ရေအာင္လည္းလက္ထဲမရွိပါဘူး :3 )
အကယ္၍ မႏၱေလးကအသိတေယာက္ဆီ ေငြလႊဲမယ္ဆုိလုိ႔ရွိရင္
ကတ္ထဲကေနလွမ္းလႊဲလုိက္တယ္ ။
ဒီလိုလႊဲတဲ့အခါ ကုိယ့္ကတ္ထဲကေငြတသိန္းဟာ
ပိုက္ဆံအေနနဲ႔ထြက္လာပီး သူ႔ဆီေရာက္သြားတာမ်ဳိးမဟုတ္ပဲ
ဘဏ္ရဲ႕ေဒတာေဘစ့္ထဲကေန ကုိယ့္လႊဲသေလာက္ေငြကုိေလွ်ာ့မယ္။
ဟုိဖက္အေကာင့္ထဲပုိတုိးေပးလိုက္မယ္။
ဒါေတြဟာ ဘဏ္ရွိေနလို႔လုပ္လုိ႔ရတာဆုိပါေတာ့ ...
က်ေနာ္တုိ႔အေနနဲ႔ ေငြကုိတုိက္ရုိက္ထိေတြ႔တာမဟုတ္ေပမယ့္
ဘဏ္ကုိယုံတယ္ ေငြေၾကးကုိယုံတယ္ ...
ဒီလိုပဲအလႊဲအေျပာင္းလြယ္လြယ္ကူကူနဲ႔လုပ္တယ္။
သုိ႔ေသာ္ ျပန္စဥ္းစားၾကည့္ရေအာင္ ...
middle man ေခၚ အလည္ကလူမပါတဲ့ေငြေၾကးဆုိရင္ေရာ?
က်ေနာ္တုိ႔အေနနဲ႔ ပုိအဆင္မေျပႏုိင္ဘူးလား?
ဒီ ေငြေၾကးဆုိတဲ့အရာဟာ အစုိးရသတ္မွတ္ထားလုိ႔သာ
တန္ေၾကးတခုအေနနဲ႔ရွိေနတာ ...
အကယ္၍ အစုိးရသတ္မွတ္စရာေတာင္မလိုပဲ
ေရႊေတြ ေရနံေတြလုိ အသုံးခ်ခံတန္ဖုိးတခုခုနဲ႔
ေငြေၾကးကုိယ္တုိင္ကုိက တန္ဖုိးရွိေနရင္
ဘာအေၾကာင္းနဲ႔မွ အလည္လူမလိုေတာ့ဘူးဆိုရမယ္။
ဒါနဲ႔ပဲ ... Bitcoin ရဲ႕ဇာတ္လမ္းစတယ္ဆုိပါေတာ့...။
Bitcoin မိတ္ဆက္ -
Bitcoin ဟာ အစုိးရသုိ႔မဟုတ္ ပုဂၢလိကအဖြဲ႕အစည္းတခုခုနဲ႔
လုံး၀မသက္ဆုိင္ေသာ ေငြေၾကးတမ်ဳိးျဖစ္ပါတယ္။
Bitcoin ကုိ 2009 ခုႏွစ္မွာစတင္ခဲ့တာျဖစ္ၿပီး
Bitcoin ရွာေဖြေရးလုပ္ငန္းဟာ mining ေခၚ
Bitcoin mining နဲ႔ရွာလို႔ရပါတယ္။
Mining ဆုိလုိက္တာနဲ႔
တခ်ိဳ႕ေတြ ေရႊတူးေငြတူးတာေတြေျပးျမင္ၾကမယ္ထင္ပါတယ္။
ဟုတ္ပါတယ္ ... Bitcoin mining ဟာလည္း
Bitcoin တူးေဖာ္ျခင္းလုိ႔ဆုိရမွာပါပဲ။
How a Bitcoin is born -
Bitcoin ဘယ္လိုေပၚေပါက္လာသလဲ?
US Dollar ဟာ အေမရိကန္အစုိးရထုတ္လုပ္တယ္။
ျမန္မာက်ပ္ေငြဆုိ ၀ါဇီကထုတ္တယ္ စသည္ျဖင့္ေပါ့။
ဒီေနရာမွာ ေငြေၾကးအာမခံခ်က္အတြက္
ေရႊေတြကုိတန္ခ်ိန္နဲ႔ထားတတ္ၾကတာသိမယ္ထင္ပါတယ္။
ဒီလိုထားႏုိင္ဖုိ႔အတြက္ ေရႊအေျမာက္အမ်ားလိုတယ္
ေရႊတူးၾကတယ္ ေရႊရွာၾကတယ္ဆုိပါေတာ့ ...။
Bitcoin ကုိ mining လုပ္တဲ့အခါမွာေတာ့
ဒုိင္းနမိုက္ေတြ ေျမတြင္းေတြတူးတာမ်ိဳးမဟုတ္ပဲ
Computer ေတြ ေဆာ့ဖ္၀ဲေတြနဲ႔လုပ္ေဆာင္ၾကတယ္။
တျခားပုံစံနဲ႔နားလည္ေအာင္ေျပာရရင္
Bitcoin mining မွာ အဓိက process ႏွစ္ခုရွိပါတယ္။
Block နဲ႔ Blockchains ...
Block တခုကုိအဒ္လုိက္တဲ့အခါ Bitcoin ျဖစ္လာတာနဲ႔အညီ
Blockchain မွာ Bitcoin တျပားတုိးပါတယ္။
Blockchians အေၾကာင္းကုိေတာ့ ေနာက္တဆင့္မွာရွင္းပါမယ္
ေလာေလာဆယ္ Block တခုရလာဖုိ႔အတြက္
miner ဟာ ဘယ္လိုရွာသလဲဆုိရင္
အဓိကအားျဖင့္ hasing(#) လုပ္ပီးရွာပါတယ္ ...
ကြန္ပ်ဴတာေလာကသားေတြအတြက္ေတာ့ Hash ဆုိတာစိမ္းမွာမဟုတ္ေပမယ့္
အျပင္လူေတြနားလည္လြယ္ေအာင္ အက်ယ္ထပ္ရွင္းပါမယ္။
Hashing 101
Hash ဆုိတာ ေဒတာေတြရဲ႕ လက္ေဗြရာပါ။
ဥပမာဆုိၾကပါစုိ႔ ဓာတ္ပုံတပုံ ဗီဒီယုိတခုမွာ သူ႔ရဲ႕ ကုိယ္ပုိင္ hash ရွိတယ္။
ဒီ hash ဟာ လက္ေဗြရာလုိပဲ
လူတုိင္းမွာကြဲျပားျခားနားတဲ့လက္ေဗြရာရွိသလုိ
ဓာတ္ပုံတုိင္း ဗီဒီယုိတုိင္းမွာလည္း
ကြဲျပားျခားနားတဲ့ hash ေတြရွိတယ္။
ဒီ Hash ေတြဟာ က်ေနာ္တုိ႔နဲ႔အၿမဲတေစထိေတြ႕ေနရေပမယ့္
ျမင္ေတြ႕ရတဲ့အပိုင္းမွာေတာ့မဟုတ္ဘူး
ေနာက္ကြယ္ behind the scene process ဆိုပါေတာ့။
က်ေနာ္တုိ႔ ေဖ့ဘုတ္ကုိေလာ့အင္၀င္တယ္။
လုံၿခဳံေရးအတြက္ password ေတြကုိမွတ္ထားမယ့္အစား
hash အျဖစ္ေျပာင္းပီး သိမ္းထားတယ္
ဥပမာ - password ဟာ 123456 ဆုိပါေတာ့
hash အေနနဲ႔ေျပာင္းပီး #abc!23yad76 စသည္ျဖင့္ဖလွယ္တယ္။
ဒါကုိေတာ့ Cryptography လုိ႔ေခၚပါတယ္။
အက်ယ္သိခ်င္ရင္ ေပ့ခ်္မွာတင္ေပးဖူးတယ္ ရွာဖတ္ၾကည့္ပါ။
ေလာေလာဆယ္ေတာ့ bitcoin အေၾကာင္းရွင္းေနတာမလို႔
ေက်ာ္လိုက္ပါမယ္။
ဒီလိုပဲ ဓာတ္ပုံေတြဗီဒီယုိေတြ mp3 သီခ်င္းေတြဟာလည္း
ကုိယ္ပုိင္ hash ေတြရွိပါတယ္။
ပုံတစ္ပုံကုိျပင္လုိက္တဲ့အခါ မူလ hash တန္ဖိုးပါေျပာင္းလဲသြားေလ့ရွိတယ္။
အစက္ကေလးတစက္ ထည့္လိုက္တာတင္ Hash မွာ
အႀကီးအက်ယ္ေျပာင္းလဲသြားႏုိင္တယ္။
ပုိနားလည္ေအာင္ emoji သုံးပီးရွင္းတာေပါ့။
has( 😾 ) = 🎀
ေၾကာင္ပုံေလးကေတာ့ hash အျဖစ္ေျပာင္းမယ့္အရာေပါ့...
ေရွ႕မွာပါတဲ့ hash ဆုိတာကေတာ့ cryptography process ပါ
ေနာက္ေတာ့ ဒီႏွစ္ခုကုိေပါင္းပီး ေၾကာင္ပုံေလးရဲ႕ hash result ကုိထုတ္တဲ့အခါ
The result of hash ဆုိပီးထြက္လာပါတယ္။
ဖဲျပားပုံေလးဟာ ရလာတဲ့ hash တန္ဖုိးဆုိပါေတာ့။
တခ်ိဳ႕ေတြသိလိမ့္မယ္။
ေဖ့ဘုတ္ေပၚ upload တင္လို႔မရတဲ့ ဓာတ္ပုံေတြရွိတယ္။
အဲ့ပုံေတြကုိ ေဖ့ဘုတ္အေနနဲ႔တပုံခ်င္းစီထုိင္ၾကည့္ပီးဖ်က္ခ်ေနတာမ်ဳိးေတာ့မဟုတ္ဘူး။
ခုနကေျပာခဲ့သလုိ hash အေနနဲ႔တုိက္စစ္ပီး
database ထဲမွာႀကိဳတင္သတ္မွတ္ထားတဲ့ hash နဲ႔ညီတယ္ဆုိ
ဓာတ္ပုံကုိ auto ban လုိက္ပါတယ္။
ဆုိၾကပါစုိ႔ .....
hash( 🔕 ) = 💩
hash( 💢 ) = 💀
ဒါက ေဖ့ဘုတ္အေနနဲ႔ ဘန္းထားတဲ့ပုံေတြရဲ႕ hash.
Database ထဲမွာႀကိဳသတ္မွတ္ထားတယ္။
ပုံတင္လိုက္တာနဲ႔ Hash ထုတ္မယ္
အဲ့ hash ဟာ ႀကိဳသတ္မွတ္ထားတဲ့ hash နဲ႔
သြားတူေနမယ္ဆုိရင္ ban မယ္။
က်ေနာ္တို႔ကပုံတပုံတင္လုိက္တယ္ ...။
hash(?) = 💩
hash အေနနဲ႔ထြက္လာတဲ့အခါ
အဲ့ hash ဟာ e ပုံေလးနဲ႔သြားတူေနမယ္
တထပ္တည္းက်ေနမယ္ဆုိရင္
facebook ဟာ တင္ခြင့္မျပဳပဲ ban လုိက္ပါေတာ့တယ္။
ဒါဆုိရင္ hash ေတြအေၾကာင္းနားလည္မယ္ထင္ပါတယ္....။
Block ေတြကုိ ဒီလုိ hash ေတြရွာျခင္းအားျဖင့္
တည္ေဆာက္ပါတယ္။
Block တခုရပီဆုိတာနဲ႔ Bitcoin တျပားထြက္လာမယ္။
အဲ့ Bitcoin ဟာ blockchain ေတြမွာသြားမွတ္တမ္းတင္မယ္။
ဒါဆုိ Blockchains ဆုိတာဘာလဲ.... ?
What is Blockchains?
အလြယ္ေျပာရရင္ေတာ့
" immutable, public, distributed ledger "
ဘယ္သူမွျပင္လုိ႔မရတဲ့ ... bitcoin အသုံးျပဳသူတုိင္းကုိျဖန္႔ခ်ိထားတဲ့
လယ္ဂ်ာစာအုပ္ႀကီးပါပဲ။
ဒီလယ္ဂ်ာစာအုပ္ထဲမွာ ဘယ္အေကာင့္ထဲဘယ္အေကာင့္ေငြေျပာင္းတယ္
ဘယ္ miner က bitcoin တခုဖန္တီးလိုက္တယ္စသည္ျဖင့္
အတိအက်ပါပါတယ္။
distributed ဟာ synchronized ဆုိတဲ့သေဘာတရားလည္းပါ၀င္ပါတယ္။
အၿမဲ synchronize လုပ္ေနတယ္
အေျပာင္းအလဲမွန္သမွ်ကုိ အၿမဲ update ျဖစ္တယ္။
transactions မွန္သမွ် စာရင္းအ၀င္အထြက္နဲ႔ထိမ္းသိမ္းတဲ့စာအုပ္ဆုိပါေတာ့။
သူငယ္ခ်င္းတေယာက္က ကုိယ့္ဆီ bitcoin နဲ႔လႊဲလိုက္တဲ့အခါ
ဒီလယ္ဂ်ာမွာလည္း မွတ္တမ္း၀င္သြားပါတယ္။
သိရသေလာက္ေတာ့ ဆယ္မိနစ္တစ္ခါ transction ေတြကုိ update လုပ္ပါသတဲ့။
ဟုတ္ပီ ဒီေလာက္ဆုိ ..
Bitcoin အေၾကာင္း Block နဲ႔ Blockchain ေတြအေၾကာင္း
အေတာ္အတန္သိေလာက္ပီထင္ပါတယ္။
အူလည္လည္ျဖစ္ေနမယ္ဆုိရင္လည္း တင္ျပပုံလဲြတဲ့
ကိုယ့္အျပစ္သာျဖစ္ပါလိမ့္မယ္။
ေနာက္တဆင့္မွာ miner ေတြအေနနဲ႔
hashing ေတြကုိဘယ္လိုအသုံးျပဳပီး ပုိက္ဆံရွာပုံ
Cryptography ေတြနဲ႕ bitcoin ကုိ ေကာ္ပီကူးမရေအာင္ကာကြယ္ထားပုံ
စသည္ျဖင့္ .... အခြင့္ႀကဳံရင္ထပ္ေရးပါဦးမယ္။
အကယ္၍မွားယြင္းေနတဲ့အခ်က္အလက္ေတြရွိခဲ့ရင္
ေထာက္ျပေဆြးေႏြးႏုိင္ပါတယ္။
ဖတ္ျဖစ္တဲ့သူ အခ်က္အလက္မွန္မွန္ကန္ကန္ရေစဖုိ႔ ပိုတန္ဖုိးထားပါတယ္။
Ref - medium
img credz: pixabay.com
Nice, you got a 86.0% @kamikaze christmas upgoat, thanks to @ptcmyanmar
Want a christmas boost? Minnowbooster's got your back!
The @OriginalWorks bot has determined this post by @aungmintant to be original material and upvoted it!
To call @OriginalWorks, simply reply to any post with @originalworks or !originalworks in your message!
done bro. Please follow and upvote my post.
yes,thant you