İnsanlar yaşamları boyunca karşılaştıkları zorlukları aşmak için çeşitli yollara başvurmuşlar, icatlar geliştirmişlerdir. Bu yeniliklerin büyük çoğunluğu insanlığın faydası içindir. Bunlardan birisi olarak alış veriş için kullanılan paralardır. Dünya üzerindeki her şeyin finansal değerlere bağlı olması insanları parasal sisteme bağlı hale getirmiştir. Ancak dünyanın her yerinde uluslar kendi paralarını ürettiğinden dünyanın her yerinde geçerli olan para birimi bulunmamaktadır. Sadece belli para birimleri ulusal para birimlerine dönüşüm için kullanılabilmektedir. Dolar, Euro, gibi… Bunun yanında bu para ile ilgili işlemler için de bankaları kullanma zorunluluğumuz da var. Yani bankaların vereceği tüm kararlar finansal açıdan müşterileri etkilemektedir.
Bu zorunluluğu bitirmek ve bankaların insanlara dayatmış olduğu masrafları ortadan kaldırma amacıyla sanal ortamda bulundurulabilen paralar yani kripto paralar üretilmiştir. Bitcoin ile başlayan ve günümüzde sayısı binin üzerinde olan kripto paralar yukarıdaki avantajlarının yanında adından anlaşılacağı gibi kriptolanarak muhafaza edilmektedir. Yani güvenlik üst seviyede tutulmaktadır. Kripto paraların transfer işlemleri bankacılık sistemlerine göre çok daha hızlıdır. Dünyanın her yerinde kripto paralara erişebilme imkanı bulunduğundan ve her yerde kullanılabildiğinden ulusal paralara göre daha fazla yayılmaktadır. Dünyanın her yerinde kullanılabilmesi kripto paraların değerini de her yerde aynı tutmaktadır. Kripto paraları üretenler bu paraları belli bir merkez üzerinde göstermedikleri ve bulundurmadıkları için ulusal ekonomik koşullardan bağımsızdır. Yani ülkedeki para biriminin değerinin düşmesi kripto paraları etkilemez.
Hiçbir şeyin dört dörtlük olacağını düşünmediğimiz gibi kripto paralar için de bunu söyleyebiliriz. Olumlu özelliklerinin yanında ortaya çıkabilecek farklıdurumları birer risk gibi düşünebiliriz.
Olumsuzluk olarak da nitelendirebileceğimiz riskleri şu şekilde sıralayabiliriz:
- Kripto para sistemlerindeki koinlerin bir borsada olduğunu düşünürsek bu koinlerin değerlerinde artış ve düşüşler yaşanabilecektir. Hatta bu değer değişimleri çok büyük oranlarda gerçekleşebilmektedir.
- Kripto paraların değerleri genel olarak o para birimine olan yatırıma göre değişmektedir. Bu da para birimine yapılabilecek yüksek yatırımların koinin değerini bir anda artmasına neden olacaktır. Değeri yükselen koine yatırım yapan tarafından yatırım geri alınması durumunda ise değeri eskisinden de düşük seviyeye gelebilmektedir. Bu olaya “pump&down” da deniyor.
- Kripto para sistemi üst seviyede bir güvenlik sunsa da sanal ortamda bulunduğu için her an tehditlere açıktır. Özellikle kripto para borsa sitelerinden hesaplar ele geçirilebilmektedir.
- Kripto paraları risk olarak gösterebileceğimiz bence en büyük durum ülkeler tarafından resmi olarak görülmemesidir. Bu da sistem içerisinde yaşanan olumsuzlukların çözümünü imkânsız hale getiriyor.
Gerek Steemit üzerinden paylaşılan haber ve makalelerde gerekse internet üzerinden kripto paraların kullanımının sürekli olarak yaygınlaştığını görmekteyiz. Ülkemizde dahi kripto paralar karşılığında ev ve araba satışı yapılmaktadır. Bireysel olarak görebileceğimiz bu işlem diğer dünya ülkelerinde ise bizden daha ileri durumda.
Kripto paralar ile yapılabilecek işlemlere örnek olarak şunları sıralayabiliriz:
- İnternet üzerinden yapılan alış verişlerde,
- Maç, konser, vb. organizasyonların biletlerinin alımında,
- Yakıt alımında,
- Temassız yapılan ödemelerde,
- Bilgisayar program ve oyunlar alımlarında,
- Gayrimenkul satışlarında,…
Özellikle büyük bankaların uluslararası alanda engellemeye çalıştığı kripto paraların yaygınlaşması belli zamanlarda sekteye uğrasa da gelişmesini sürdürecektir. Bilgisayar çağı olarak adlandırdığımız yaşadığımız dönemin finansal ihtiyaçlarının çözümü yine bilgisayarlar ile olacaktır.
1. resmin kaynağı
2. resmin kaynağı
3. resmin kaynağı
4. resmin kaynağı