Bu yazımızda sizlerle birlikte son dönemde bolca tartışılan “Future of Work” başlığına yeni bir çözüm önerisi ile yaklaşan Blackbox isimli girişimi inceliyoruz.

1.GİRİŞ

Teknoloji son sürat gelişmeye devam ediyor. 1950’lı yıllarda buhar gücünün ve sanayi devrimlerinin yaşanması, devam eden dönemde 1965’lerde bilgisayar teknolojileri, internet teknolojileri, web tabanlı hizmetlerin yaygınlaşması ve mobile cihazlar bu gelişmeyi lineer olarak tanımlamamızı sağlıyor. Ancak 2000’li yıllarla birlikte hayatımıza akıllı cihazlar, e-ticaret sektörü girdi. Son dönemde ise kullandığımız mobile uygulamalar, nesnelerin birbiriyle iletişim kurarak harekete geçmelerini sağlayan IOT teknolojisi, Yapay Zeka-AI, machine learning ve son olarak da Blockchain teknolojisi hayatımıza girmiş bulunuyor. Özellikle akıllı cihazlar ve IOT-AI-Blockchain teknolojilerinin hayata geçtiği son dönemi ayrıca değerlendirmek gerekiyor.

Araştırmalara göre son 10 yılda üretilen bilgi-data miktarı, öncesindeki tüm zamanlarda üretilen bilgi miktarına eşit. Hayal etmek bile yorabiliyor bu denklemi. Bir başka analize göre ise 1900-2000 yılları arasındaki 100 yıllık dönemi bir periyot olarak düşünürsek, ona nazaran 2000-2100 yılları arasında 20000 yıllık bir gelişme yaşanacak. Sonrasında aynı denklem 21. Ve 22. Yüzyıllar arasında kurulacak gibi duruyor. Bilgisayar teknolojileri de son 40 yılda kendini ikiye katlamış görünüyor.

Son dönemde özellikle yapay zekâ, IOT ve blockchain tabanlı projeler gerçek hayatta da yer bulmaya başladı. Örneğin artık yapay zekâ tabanlı cihazlar sağlık sektöründe ameliyat gerçekleştirebiliyor. Bazı ülkelerde yapay zekâ tabanlı avukatlar adalet mekanizmasında denenmeye başladı. Buna ek olarak birçok sektörde artık bu teknolojilerden faydalanılarak insan istihdam etmek yerine makineler ya da yazılımlar kullanılıyor. Sebebi ise basit. Daha ucuz iş gücü, çok daha fazla verim.

Dolayısıyla 19. Yüzyılda buhar gücünün sanayide istihdam edilen işçilere olan etkisine benzer bir süreç günümüzde yapay zekâ nedeniyle yaşanıyor. Oxford tarafından yapılan bir çalışmaya göre Amerika’da ki iş kollarının yaklaşık yarısı otonom teknolojiler tarafından tehdit altında. Yani bu sektörde çalışan işçiler yakında tezgâhları makinelere devredecekler. Aynı şekilde Çin’de de halen insanlar tarafından yapılan işlerin üçte ikisi robotlar tarafından yapılabilir. Terminatör filmini çoğumuz izlemiştir. Bu gelişmeler makinelerin yükselişi ve insanlık için bir felaket anlamına mı geliyor?

2.PROBLEM

Tüm bu konular son iki yıldır farklı ortamlarda “Future of Work” başlığı altında tartışılıyor. Her ne kadar çağrı merkezleri ya da üretim kanalları gibi vasat işler yapay zekanın deneme alanları olarak görülse de çok daha teknik alanlarda da otomasyon dönüşümü uzun sürmeyecek gibi duruyor.

Çok daha geniş alanlarda otomasyon olması ise insanlara yardımcı olması için üretilen yapay zekanın zamanla insanların yerine geçmesi demek. Bu da zamanla büyük bir istihdam krizi ve sosyal adaletsizlik yaratacaktır. Bunun neticesinde ise suç oranları, uyuşturucu kullanımı, aile içi şiddet ve intihar vakaları gibi sosyal patlamalar yaşanacaktır.
İşte tüm bu olumsuzluklara engel olmak ve felaket senaryosunu yaşamamak için her şeyden önce onurlu ve paylaşım ekonomisini yaşatacak bir topluluk ortaya çıkarmak gerekiyor. Geçmişte kapitalizm zenginlerden, sosyalizm ise devletten destek alarak varlığını sürdürdü. Oysa paylaşım ekonomisi ve merkeziyetsiz bir topluluk ile tüm sorunlar aşılabilir.

Bahsettiğimiz gelecekteki istihdam sorunları ile ilgili olarak ise insanların kendini eğitmesi, yetiştirmesi ve makinelerin oyuncağı olmaması için çok çalışması gerekiyor. Ancak bu şekilde ayakta kalıp sosyal sorunların önüne geçilebilir. Bu noktada insanların en büyük avantajı ise duyguları, analiz kabiliyeti, öğrenme yeteneği. Tüm bunlar makinelerde “şimdilik” olmayan yetenekler.

3.BLACKBOX NEDİR? HANGİ ÇÖZÜMLERİ SUNUYOR?

Blackbox Vakfı kâr amacı gütmeyen bir kuruluş. Blackbox AI ise bu yapıya bağlı bir girişim. Platformun asıl amacı serbest çalışan girişimciler ve yeteneklerle büyük şirketlerin kar amaçlarını bir araya getirerek paylaşım ekonomisi mantığıyla toplumun gelişmesini sağlamak. Yani geleceğin iş modeli için merkeziyetsiz Blackbox ekosistemini geliştirmek ve desteklemek. Bunun için hali hazırda 60’da fazla uzman akademisyen, yönetici ve bilişim uzmanı durmadan çalışıyor. Bu amaca hizmet edecek şekilde Blackbox İşletme Sistemi (Blackbox OS-BBOS) inşa ediliyor.

3.1.Blackbox OS-BBOS

Blackbox, sosyal statülerine, konumlarına ya da başka kriterlere bakılmaksızın tüm bireylerin yeteneklerinin destekleneceği ve iş imkanlarının sunulacağı yapay zeka destekli bir Blackbox Network kurmayı hedefliyor. Böylece Ethereum üzerinde oluşturulan DApp ile şirketleri, uzman ekipleri ve farklı projeleri, serbest çalışanları bir araya getirmek ve organize etmek mümkün olacak. Bu sistemle birlikte;

• Katma değerden kaynaklanan ek yükler azalacak,
• Birey odaklı bir iş mantığı desteklenecek,
• Kendini gerçekleştirme ve esnek çalışma modeli sağlanacak,
• Gelir dağılımında sosyal adalet sağlanacaktır.

3.2.Deliverable Value Points (DVPs)

Blackbox ekosisteminde, Deliverable Value Points (DVPs) olarak adlandırılan bir metot kullanılmaktadır. Amaç girişimcilerin desteklenmesi ve müşteriye çok daha detaylandırılmış, derinlemesine analiz edilmiş teklifler sunulmasıdır. Bu işlem tamamen merkeziyetsiz bir yapı için düşünülmüştür. DVP teklifleri şu durumlar için geçerlidir:

• İç-Dış Müşteriler İçin İşler
• Zaman&Malzeme ya da Sabit Fiyatlı İşler
• Devam Eden ya da Avans Bazlı İşler
• Özet Teklifler
• Önemli İş Kararları.

Basitçe DVP Teklifleri, yapılacak iş için bir şartname özelliği taşımaktadır.

3.3.POV-Proof of Value

Blackbox Platformunun bir parçası olarak POV, geri bildirim ve daha adil bir ödüllendirme sağlama amacıyla oluşturulmuş bir algoritmadır. Ancak POV aşamasından önce aşağıdaki adımlar tamamlanır:

• DVP teklifi oluşturularak kaydedilir.
• Teklifle ilgili uzman geri bildirimi alınır ve fikir birliğine varılır.
• Teklif onaylanır, kabul edilir ve müşteri teklifi kabul eder.
• Katılımcılar teklif verir ve çıktıları alırlar.
• İş akıllı kontratlarla desteklenen DVP teklifinde olduğu şekilde yapılır.

Böylece POV, kaliteli geri besleme sağlayarak ve ödüllendirme mekanizmasını daha adil işleterek katılımcıları çok daha kaliteli iş üretmeleri için teşvik edecektir.

3.4.Sistem Nasıl Çalışıyor?

Basitçe bir senaryo üzerinden anlatalım.

• Ceren bir IOT uzmanıdır. Ancak ürettiklerini pazarlamak, müşteri ulaşmak ve yeteneklerini geliştirmek için zamanı ve kaynağı yoktur.
• Ali satış uzmanıdır. Hasan isimli müşteri gelerek işletmesi için IOT konusunda bir çözüm ister.
• Ali Blackbox Ağı üzerinden bir DVP hazırlar ve bu teklif topluluk tarafından onaylanır.
• Ceren bu iş için gerekli yeteneğe sahiptir ve ağ üzerinden bu iş teklifine katılır.
• İş tamamlanır ve Ceren iş karşılığı ödüllendirilir.

4.TOKEN EKONOMİSİ VE ICO SÜRECİ

Toplam 1,000,000,000 adet BBOS Token üretilecek. BBOS token, katılımcıların Blackbox Ağına ulaşabilmeleri için gerekli olacak. 250,000,000 adet satışa sunulacak. 27 Eylül 2018 tarihine kadar sürecek ön satış döneminde 10,000,000 $ hard cap hedefi belirlenmiş durumda.

1 BBOS=0,16 $ olarak fiyatlandırma yapılmıştır. Yatırım yapmak isteyenler ETH karşılığı satın alabileceklerdir.

5.TAKIM

Başta kurucu Jason J. Sosa olmak üzere, takım üyeleri geniş bir yelpazede akademisyenler, yazılımcılar, fon yöneticileri ve küresel çapta büyük şirketlerde tecrübe sahibi yöneticilerden oluşuyor. Projenin hedefleriyle doğru orantılı kalitede bir ekip olduğunu söyleyebiliriz.