Erzurum'da Tortum İlçesindeki Tortum Gölüne ait efsane halk arasında şöyle anlatılmaktadır.
Tortum'un Uzundere Köyünden bir çoban sürüsünü otlattığı esnada, bir ses duymuş.
"Geliyorum...."
Çoban şaşırmış, sağa sola bakmış, kimseyi görmemiş. Yanılsama diye düşünmüş. Akşama kadar sürüsünü otlattıktan sonra köyüne dönmüş. Çoban ertesi gün sürüsünü otlatırken yine aynı sesi duymuş, yine kimseler yokmuş. Aynı olay üçüncü gün de tekrarlanınca, çoban köyde ileri gelenlerle konuşmuş. İçlerinden bilge yaşlı bir adam,
Oğlum yarın da aynı sesi duyarsan, "tamam gel, ne yapacaksın" de, demiş.
gün aynı şey olunca, çoban bilge adamın dediğini yapmış. Sesi duyar duymaz, avazı çıktığı kadar bağırmış.
"Hadi gel ne yapacaksın"
Çobanın bu sözleri üzerine sürüsünü otlattığı dağın yarısı kopmuş ve aşağıda akan Tortum Çayının önünü kapatmış. Bunun sonucunda bir tarafta göl diğer tarafta Tortum Şelalesi meydana gelmiş