Steemit Eğitim Rehberi Serisi Part #5: “Witness’lar”

in #esteem7 years ago (edited)


Steemit'e ilk başlayanlar için gizemli birer varlık oldukları düşünülen ya da ne olduğu konusunda kafa karışıklığına sebebiyet veren bir deyimdir "Witness"lar... Steemit'te bir witnessın ne yaptığı ve ne kadar kazandığına dair çok fazla karışık bilgi var. Bunu mümkün olduğunca basit açıklamalar ile ayrıntılı bir yazıyla açıklamak üzere karşınızdayım.


WITNESS Nedir?


Bir tanık STEEM ağının nasıl çalıştığı konusunda çok önemli bir rol oynar. Bazı insanlar bundan haberdar olmayabilir, ancak Steemit, Bitcoin'e benzer bir şekilde çalışan STEEM adlı büyük bir ağın üstündeki şık bir web arayüzüdür.

Daha Basit Bir İfadeyle;

STEEM witness'ı, block oluşturan bir witness server'ını çalıştıran ve ağa STEEM / USD fiyat beslemesi yayınlayan kişidir.

  • Onlar ana blok üreticisidir ( ama madenciler değillerdir)

  • Adeta birer SBD bekçisidirler. Durmadan fiyat beslemesi sağlayıp takipte kalırlar.

  • Bazı witness'lar herhangi bir içerik üretmezler ya da STEEM ile ilgili herhangi bir şey üzerinde çalışmayabilirler de. Ama bu onların witness olamayacağı ya da kötü witness oldukları anlamına da gelmez. Server ve diğer işlerin üstesinden gelebilmek için büyük bir gayret gösteriyor olabilirler.


nazgul.png
Resim Kaynağı

Witness'ların birçok görevi vardır. İlk ve en önemlisi blok üretmektir (bu şekilde işlemleri [transaction]'ları gerçekleştirirler), ikincisi ve en önemli olanı da bir fiyat beslemesi oluşturmaktır, bu da STEEM'de, STEEM Doları'nın her zaman 1USD Doları değerinde (7 günlük değişimi kullanarak) olmasıdır. Daha önce % 51 saldırısını duymuş olabilirsiniz. Eğer duymadıysanız buradan okuyup öğrenebilirsiniz. Bitcoin'den farklı olarak, madenciler STEEM ağında madencilik yapmazlar, bunun yerine STEEM evrenin bu işi bir witness üstlenir:

Top 19'da yer alan witness'ların % 67'sinin STEEM'in belirlenmiş bir versiyonunun devreye sokulmasına karar vermesi durumunda, bir Hard Fork ortaya çıkar, bu da 19 tanığın, bir Hard Fork üzerinde karar kılmaları anlamına gelmektedir. (örneğin, Hard Fork 13 ve 14'ün her ikisi de bir hafta boyunca ertelendi ve tanıklar güncellemeyi reddettiği için yeniden tasarlandı).

Bu "Top" witness'lar kıdemle veya benzeri başka bir şekilde top seviyeye gelmezler. Bunlar, yine bizler gibi Steemit Evreninin sakinleri tarafından oylama usulüyle seçilirler. Bu nedenle bugüne kadar Steemit için yaptıkları işleri, düzeltmeleri , iyileştirme çalışmalarını ve witness'lık için kullanabilecekleri ellerindeki donanımları beyan eden Witness postu ya da Witness thread'ler yazarak halka (yani bizlere) duyurular. Böylece bizler de kime oy verip vermeyeceğimizi belirler ve şu aşağıdaki linkten istediğimiz witness'lara oy veririz:

https://steemit.com/~witnesses

Bu link'ten witness'lara oy verebildiğimiz gibi, kaçıncı sırada olduklarını da görebilmekteyiz.


Bloklar Nasıl oluşturulur / Planlanır?


Bloklar, 21 blok uzunluğa sahip "round'lar" içinde üretilir ve bloklar her 3 saniyede bir oluşturulur.

Her 21 blok round'unda, bloklar şu şekilde dağıtılır:

  • 19 adet blok en çok oy alan 19 Witness'a gider.

  • Top 19'un dışında kalan bir yarı-rastgele witness'a gider.

Aslında acayip karmaşık olan bu Witness planlama işini anlatan şu İngilizce makaleye de bir göz atabilirsiniz.


Ne Sıklıkla Blok Alırlar (Yani Ne Kadar Kazanırlar)??


Ödemeler tanıklara sistemdeki dereceleriyle orantılı olarak ödenmektedir. 30. Sıradaki bir witness, 50. Sıradaki bir witness'a kıyasla 4 blok/saatten daha çok üretebilir. Halbuki 50. sıradaki witness, yaklaşık 1 blok/saat üretebilir.

Bir STEEM bloku 1 STEEM Power değerindedir (STEEM veya SBD'ye değil) , bu da madenciler ya da witness'lar için tüm ödüllerin 2 yıl için yavaş yavaş ödenmesi demektir.


@someguy123 on SteemDB


Örneğin yukarıdaki gibi orta-halli bir witness 39. sıradadır ve saatte 2 ila 3 blok arasında üretiyor. (2 * 24) * 31 = 1488 - bu da 39. sıradaki böyle bir witness için ayda yaklaşık 1,500 (Binbeşyüz) STEEM Power demektir.


Peki İlk 19'a Girenlerde Durum Nasıl? Onlar Ne Kadar Kazanıyor?


Top 19'daki witnesslar, 21 blokluk her round'da 1 blok kazanıyor. Bu, 63 saniyede yaklaşık 1 blok aldıkları anlamına gelir.

Günlük kabaca 1400 SP'dir.

(60 * 60 * 24) / 63 = 1,371.42

Aylık 42500 SP ediyor.

(60 * 60 * 24 * 31) / 63 = 42,514.28

Yıllık da 510,000 SP (Beşyüzonbin) eder.

(60 * 60 * 24 * 31 * 12) / 63 = 510,171.42

Sıradan Birisi Witness Olabilir Mi?


Evet

Witness olmak için şu şartları sağlarsanız siz de witness olabilirsiniz:

  • Çalışan güçlü ve güvenilir bir Witness server'ınız olmalı
  • İyi bir bantgenişliği ile birlikte ikincil bir güçlü server olmalı ki Steem Seed'i çalıştırabilisiniz. Steem Seed, Bitcoin'deki full node*'a benzer, blok'ları dağıtır.
  • cli_wallet için bir imza (signing key) oluşturmalı ve Witness olma niyetinizi yayınlamalısınız.
  • Günde en az bir kere güncellenecek kesin bir STEEM/USD fiyat beslemesi yapabilmelisiniz.
  • Bir çok STEEM konseptini (mesela burada yazılanları) en ince detayına kadar, avcunuzun içi gibi iyi bilmelisiniz ki server problemlerine hemen anında çözüm bulabilin.
  • Komünitenin, güvenini almış olmalısınız. İnsanlar sizin iyi bir witness adayı olduğunuza inanmalıdır.

Bu adımlardan bazıları opsiyoneldir (örneğin seed gibi), fiyat beslemesi olayı gibi diğerleri de Top 19'a yaklaşıncaya kadar önemsiz olabilir, ama iyi bir witness olarak başarılı olmak için hepsine sahip olmak şiddetle tavsiye edilmektedir.

animasyonum.gif

Sort:  

Sanırım artık geçersiz olan bir kaynaktan yararlanmışsınız.

1 blok, sadece 1 blokluk witness olan bir PoW madencisine (Proof-of-work miner) gider.

PoW artık kalmadı STEEM'de. :)

Tamamdır. Güncelleme için teşekkürler.

thank you @tolgahanuzun and @tipU . I like the image btw.

Harika açıklama . Detaylar için teşekkür ederim . Elinize sağlık .

Rica ederim.

Witness'lar için görselin harika olmuş 😂, onları hiç bu şekilde hayal etmemiştim, daha çok bilgisayar başında gözlüklü tipler olduğunu düşüyordum 😂Eline sağlık hocam, yine eğitici güzel bir çalışma olmuş. Son bir soru, seni ne zaman witness olarak göreceğiz????

Teşekkür ederim. Witness'lar tarif ettiğin gibi olmasalar da benim görselde belirttiğim gibi de değiller haliyle...Daha çok siyah metalci tişörtü giyen, hafif buğday tenli, kolayla hamburgere bayılan, bonus kafalı, hafif kilolu, mavi converse giyen, iskandinav folk metal'den hoşlanan, her akşam bira içmeye giden, geyiği çok seven tipler olarak da tarif edilebilir.

Benim witness olmam için önce fitness yapmam lazım... (Geyik ;) )

Bilgilendirici yazılar teşekkürler Gökhan.

Rica ederim. Teşekkürler...

Emin adımlarla witness olma yolunda ilerliyorsunuz, sizi ilerde witness olarak göreceğimize eminim. Başarılar.

İnanın witness'lık ayrı bir alem. Biraz bilişim dünyasının profesyonel bir parçası olmanız gerekiyor. Bir yazılımcı ya da bilgisayar mühendisi, ya da anormall bir bilgisayar düşkünü olmak, güzel işler yapabiliyor olmak için gerekli. Çok da büyük konuşmak istemiyorum ama witness olmak gibi bir hedefim yok gibi gözüküyor. Telekomünikasyon ve savunma sanayi projelerinde inanılmaz yoğun bir şekilde çalışan profesyonel (parasını bu işten kazanan) bir mühendisim. Dolayısıyla witness olmak hobi edinilecek bir şey de olmadığı için şu an bu yolda bir çabam yok. Ama kayda değer bir maddi eklentisi olacağına inandığım bir fırsatla karşılaşırsam ve daha fazla vakit ayırabileceğime inanırsam çooook ilerde neden olmasın!

  • Feronio - 24 Oy Listesine postunuz eklenmiştir. Yazıyı oylayarak veya resteem yaparak listenin daha fazla kişiye ulaşmasına yardımcı olmak istermisiniz?

  • Feronio Oy Listesi Linkinden detaylara ulaşabilirsiniz.

Teşekkür ederim. Yazıyı oyladım :|

Sıradışı ve tüm soruları cevaplayan bir yazı olmuş. Okurken adeta büyüledim. Bu arada %51 saldırısını bilmiyordum.

Congratulations! This post has been upvoted from the communal account, @minnowsupport, by gokhan83kurt from the Minnow Support Project. It's a witness project run by aggroed, ausbitbank, teamsteem, theprophet0, someguy123, neoxian, followbtcnews, and netuoso. The goal is to help Steemit grow by supporting Minnows. Please find us at the Peace, Abundance, and Liberty Network (PALnet) Discord Channel. It's a completely public and open space to all members of the Steemit community who voluntarily choose to be there.

If you would like to delegate to the Minnow Support Project you can do so by clicking on the following links: 50SP, 100SP, 250SP, 500SP, 1000SP, 5000SP.
Be sure to leave at least 50SP undelegated on your account.