W tej części będzie o ewakuacji z toksycznego związku.

Na początek ważne pytanie: odejść czy nie?

Powiem tak, przy związku z naprawdę toksyczną osobą nie pozostaje nic innego jak odejść. Co rozumiem przez naprawdę toksyczną osobę? Jest to człowiek stosujący przemoc psychiczną, z którym nie ma normalnej komunikacji. Przy próbach dotarcia do niego, odwraca kota ogonem i wpada w sałatkę słowną. Szansa na naprawę toksycznego związku może być wtedy, gdy druga osoba zachowuje się impulsywnie, irracjonalnie, ale potem ma chwilę refleksji i potrafi zrozumieć, że źle postąpiła. Wtedy terapia i praca nad związkiem mogą mieć sens. Jeśli takich refleksji nie ma (lub są udawane) i nie ma jak dotrzeć do takiej osoby, nawet postawienie sprawy jasno "albo terapia albo rozstanie" nic nie da, pójście na terapię będzie nieszczere i nie przyniesie niczego więcej niż fałszywej nadziei.

Czego nie robić?

Zanim przejdę do tego co robić, kiedy odchodzi się od toksycznej osoby, najpierw parę rzeczy, których lepiej nie robić w takiej sytuacji:

Przesadne etykietowanie - tak naprawdę nie jest najważniejsze czy toksyczny partner jest narcyzem, psychopatą, czy socjopatą. Nawet psycholodzy potrafią mylić się w diagnozach. Borderline bywa błędnie diagnozowane jako ChAD (choroba afektywna dwubiegunowa), z kolei ChAD bywa błędnie diagnozowana jako zwykła depresja. Osobowość histrioniczna bywa mylona z osobowością narcystyczną lub borderline, itd. Dlatego od etykietek ważniejsza jest ocena zachowania, czy np. dany człowiek stosuje przemoc psychiczną, manipuluje itd.
Usilne uświadamianie - do toksyka trudno dotrzeć. Warto stawiać granice, ale ciągłe uświadamianie mu "kim jest" pomimo, że poprzednie próby spełzły na niczym robi się zwyczajnie bezcelowe. Czasem bywa nawet, że szkodliwe (zwłaszcza gdy mamy do czynienia z narcyzem lub psychopatą) i nieświadomie tylko uzbrajamy toksyczną osobę w wiedzę, którą tylko wykorzystuje do manipulowania ludźmi itp.
Pójście na wspólną terapię - kontrowersyjny punkt, ale w przypadku bardzo toksycznej osoby z dużą skłonnością do manipulacji pójście na terapię dla par może być jak wpadnięcie z deszczu pod rynnę. Taki manipulator może próbować przeciągnąć terapeutę na swoją stronę i zrzucić całą winę na partnera. Tak jak pisałem wcześniej w takiej sytuacji lepiej odejść, ale jeśli już to terapia powinna mieć charakter indywidualny.
Karmienie się fałszywą nadzieją - dawanie kolejnych szans, których toksyczna osoba nie wykorzystuje, wiara, że będzie jak dawniej (z okresu bombardowania miłością) dłużej niż na chwilę (ponowne bombardowanie miłością, które następnie ustępuje) to jest droga donikąd. Tak jak pisałem, naprawa toksycznego związku jest możliwa, jeśli jeszcze występuje jakaś komunikacja, jeśli zamiast tego mamy niespełnione obietnice lub unikanie tematu, nic z tego nie będzie.
Wzbudzanie emocji u byłego toksycznego partnera - czy to zazdrości czy złości czy czegokolwiek innego. To tylko przedłużanie toksycznej relacji, gdzie osoba toksyczna będzie dalej próbować manipulować Tobą i otoczeniem, stalkować, próbować "wygrać" itd. Za to dobrze sprawdza się tu zasada "zero kontaktu", o której więcej będzie w dalszej części.

Co zatem robić?

Odejście od toksycznego partnera potrafi być trudne i bolesne. To na tyle skomplikowana kwestia, że zaznaczam, że podaję teraz tylko kilka porad, które mogą być pomocne w takiej sytuacji:

Decyzja o rozstaniu powinna być przemyślana, ale pewna - zwlekanie, dawanie kolejnych szans, wycofywanie się z decyzji o rozstaniu naraża Cię tylko na kolejne manipulacje ze strony toksyka: fałszywe obietnice, hoovering itd. Jak odejść to odejść.
Po rozstaniu zasada "zero kontaktu" - jeśli to możliwe warto zerwać kontakt całkowicie, żadnych telefonów, sms-ów, maili. Jeśli jest to niemożliwe, bo np. masz z tą osobą dzieci, kontakt ograniczyć tylko do spraw formalnych, ustalenie podziału opieki na dziećmi, spraw dotyczących rozwodu itd.
Metoda szarego kamienia - przydatna jeśli musisz utrzymywać pewien kontakt z toksykiem po rozstaniu lub jeszcze przez jakiś czas. Osoby toksyczne działają poprzez wzbudzanie emocji u innych ludzi, ale gubią się gdy spotykają się z obojętnością, wtedy odpuszczają. Metoda szarego kamienia polega na tym, żeby w czasie rozmowy nie wkładać w nią emocji i przekazywać możliwie mało informacji. Czyli używać sformułowań typu: "czy ja wiem? może", "co u mnie? no wiesz, normalnie, życie, praca, rodzina", "coś w tym może być". Ta metoda sprawdza się także w stosunku do innych toksycznych ludzi: współpracownika, sąsiadki, członka rodziny itp.
Szukanie pomocy - osoby, które doświadczyły przemocy emocjonalnej w toksycznym związku nierzadko wpadają w depresję, nerwicę, a nawet zespół stresu pourazowego. Warto w takich sytuacjach sięgać po pomoc psychologiczną, można także poszukać grup wsparcia dla ofiar przemocy narcystycznej, przemocy domowej itd. W przypadku bycia ofiarą przestępstwa (przemoc domowa, stalking, pomówienia) przydatne będzie także wynajęcie prawnika.

W następnej części będzie o tym po jakie źródła informacji warto sięgać w temacie toksycznych ludzi i toksycznych związków.

Odtrutki na toksycznych ludzi, cz. 4 - wyjście z toksycznego związku

Na początek ważne pytanie: odejść czy nie?

Czego nie robić?

Co zatem robić?