| Miało być wcześniej, a tu wyszło prawie dwa lata przerwy. I wraz z nowym rokiem kolejne solenne postanowienie wrzucania jednego odcinka na tydzień. No góra na dwa. W praktyce pewnie wyjdzie jeden na miesiąc albo mniej, ale mimo wszystko spróbuję. Trzymajcie kciuki, żeby się te moje plany powiodły :) Jak zapewne nie pamiętacie (i nic dziwnego) z poprzedniego odcinka, spod cudownego źródełka przy klasztorze w Bodbe (punkt A na mapie) wyruszyliśmy przed południem, około 11. Plan dnia zakładał dość dokładne zwiedzanie Kachetii i dotarcie na nocleg do Telawi. |
The plan was to do it earlier, but there was a break of almost two years. And as the new year begins, another solemn resolution to upload one episode a week. Well, every two weeks at the most. In practice it'll probably be one a month or even less, but I'll try anyway. Keep your fingers crossed for my plans to succeed :) As you probably won't remember (no surprise) from the previous episode, we set off from the wondrous spring at Bodbe Monastery (point A on the map) before noon, around 11am. The plan for the day was to explore the Kakheti region quite thoroughly and arrive in Telavi for the night. |
| Teoretycznie pierwszym miejscem docelowym po drodze miało być Kwareli, które chciałem odwiedzić z pewnego bardzo konkretnego powodu – ale o tym później. Po drodze tam zrobiliśmy sobie jeszcze jeden postój – w Welisciche, w miejscu poleconym nam przez poznanego pod tbiliską Samebą przewodnika. Była to konkretnie winna piwnica-muzeum Numisi (punkt B na mapie). Miejsce samo w sobie jest dość ciekawe. Można tam obejrzeć piwniczkę z wielkimi kwewri skrytymi pod ziemią, |
Theoretically, the first destination on the route should be Qvareli, which I wanted to visit for a very specific reason - but more about that later. On the way there we made another stop - at Velistsikhe, a place recommended by a guide we had met near Sameba in Tbilisi. It was the Numisi Wine Cellar Museum (point B on the map). The place itself is quite interesting. You can see a cellar with large kvevris hidden underground, |
| tradycyjne narzędzia wykorzystywane przy produkcji wina, | traditional tools used in wine production, |
| mniej tradycyjne beczki i zbiorniki, | less traditional barrels and tanks, |
| a także rozmaite przedmioty codziennego użytku – kolekcję starych radyj, | as well as various everyday objects - a collection of old radios, |
| naczynia, meble, | crockery, furniture, |
| takie jakieś nie-wiadomo-co w kształcie jakiegoś dziwnego stworzenia, | an unknown thing in the shape of a strange creature, |
| instrumenty muzyczne i stare butelki wina, | musical instruments and old wine bottles, |
| mini kolekcję minerałów, | a mini-collection of minerals, |
| zabytkowe umywalki, | antique washbasins, |
| stroje ludowe, | folk costumes, |
| stare zdjęcia… | old photographs... |
| Eksponaty na pewno interesujące, tylko… na nasze ówczesne możliwości – poza naszym zasięgiem. Nie miały żadnych etykietek z opisami, a gospodarze opowiadali o swoich zbiorach po gruzińsku. Co pozwalało zrozumieć kilka słów, ale na pewno nie całość bezcennych opowieści. Będę musiał tam jeszcze kiedyś wrócić. Z muzeum pojechaliśmy już prosto do Kwareli – punkt C. Podczas gdy na horyzoncie było już widać szczyty Wysokiego Kaukazu, |
The exhibits are certainly interesting, but... they were beyond our reach at the time. They had no labels with descriptions, and the hosts talked about their collections in Georgian. This allowed us to understand a few words, but certainly not all of the priceless stories. I must go back there again someday. From the museum we went straight to Qvareli - the C point. With the peaks of the High Caucasus on the horizon, |
| tuż obok otaczały nas winnice. Przy jednej z takich – nieogrodzonej, dla jasności – zatrzymaliśmy się na chwilę w celach fotograficznych. |
we were surrounded by vineyards. We stopped for a moment at one of these - unfenced, for the record - to take some photos. |
| Na szosie zetknęliśmy się także z lokalnym ekologicznym środkiem transportu ;) | On the way we also came across a local ecological means of transport ;) |
| A samo Kwareli… ze względu na dość napięty terminarz zwiedziliśmy je raczej pobieżnie, zatrzymując się tylko w samym centrum. Głównym celem miało być obejrzenie miejscowej twierdzy, unikatowej w skali kraju, a może i nawet Europy? |
And the town of Qvareli itself... due to a rather tight schedule, we explored it rather superficially, stopping only in the centre. The main aim was to see the local fortress, unique in the country and maybe even in Europe? |
| Rzecz w tym, że wewnątrz murów kwarelskiej fortecy mieści się boisko piłkarskie, na którym rozgrywano regularne mecze ligowe. Co prawda, akurat, kiedy przyjechaliśmy, bramy okazały się zamknięte, |
The thing is, inside the walls of the Qvareli fortress is a football pitch where league games used to be played regularly. To be fair, it turned out that the gates were closed when we arrived, |
| więc stadion można było obejrzeć tylko przez oczka siatki we wrotach. | so the stadium was only visible through the bars in the gates. |
| A tuż obok twierdzy-stadionu dostrzegliśmy jeszcze lokalny Dom Sprawiedliwości, jak zwykle w Gruzji architektonicznie bardzo oryginalny i zapadający w pamięć. | And right next to the "Fortress Stadium" we spotted the local House of Justice, architecturally very original and memorable as usual in Georgia. |
| Ponieważ mieliśmy trochę czasu w zapasie, postanowiliśmy skusić się jeszcze na odwiedziny w winiarni Chareba (punkt D), już nie takiej małej, przydomowej, a produkującej na dużą skalę i to naprawdę dobre wina. Już na wstępie zostaliśmy miło zaskoczeni – w witrynie powitała nas całkiem spora polska flaga. Nasi tu byli! |
As we had some time to spare, we decided to tempt ourselves with a visit to the Khareba Winery (point D), this time not a small backyard winery, but one that produces on a large scale and really good wines. We were pleasantly surprised right from the start - we were greeted by a rather large Polish flag in the shop window. Ours were here! |
| Jednak zanim zstąpiliśmy do podziemnych korytarzy (trzeba było trochę poczekać na uformowanie grupy zwiedzających) rozejrzeliśmy się po okolicy, szczególną uwagę poświęcając zadziwiającemu pojazdowi | But before we descended into the underground corridors (we had to wait a while for a group of visitors to form), we had a look around the area, paying particular attention to an amazing vehicle |
| oraz fontannie utworzonej z olbrzymich kwewri. | and a fountain made from giant kvevris. |
| A potem przyszła pora na zwiedzanie. Podziemne tunele, pełne butelek, | And then it was time for some sightseeing. Underground tunnels full of bottles, |
| beczek | barrels |
| i innych zbiorników, | and other tanks |
| w których wino dojrzewa w stałej, niskiej temperaturze. I na końcu degustacja z drobnym poczęstunkiem. |
where the wine matures at a constant low temperature. And finally, a tasting with small delicacies. |
| Rzeczywiście, ich produkty można polecać ;) Jedną butelkę zakupiłem na pamiątkę, żeby już po powrocie do Polski móc się cieszyć wspomnieniami… Z winiarni pojechaliśmy dalej na północny zachód. Odpuściliśmy – dziś nie pamiętam już, czy świadomie – klasztor w Nekresi (no i jak do tej pory nie udało mi się tam wrócić…) i kolejny postój zaplanowaliśmy przy kompleksie zamkowym w Gremi (punkt E). Dobrze widoczny z drogi, nie da się go przeoczyć. |
Indeed, their products can be recommended ;) I bought a bottle as a souvenir so that I could enjoy the memories when I returned to Poland.... From the winery we continued north-west. We skipped the Nekresi monastery - I don't remember if we did it consciously or not (and I still haven't managed to get back there...) - and planned our next stop at the Gremi castle complex (point E). Well visible from the road, it is impossible to miss. |
| Po drodze z parkingu dostrzegliśmy jeszcze stadko dorodnych krów | On the way from the car park, we spotted another herd of good-looking cows |
| i przekroczyliśmy potężną bramę. | and passed through the massive gate. |
| Wewnątrz czekała na nas cerkiew | Inside we found an Orthodox church |
| ze starymi freskami | with ancient murals, |
| i część muzealna, z dawnymi strojami (m.in. kolczuga), | a museum section with ancient costumes (including a coat of mail), |
| zabytkowym wychodkiem | a medieval toilet |
| oraz wielką pustą salą | and a large empty hall |
| o ozdobnym sklepieniu. | with an ornate vault. |
| W drodze do następnego punktu gdzieś poplątaliśmy drogę (ale już nie jestem w stanie ustalić, gdzie i jak konkretnie). Powinniśmy pojechać albo najpierw do obu Szuamt (punkty G i H), potem do Ikalto (punkt F) i do Alawerdi (punkt I), albo jeszcze lepiej najpierw do Alawerdi, potem do Ikalto i do Szuamt na sam koniec. Tak bym w każdym razie pokonał ten odcinek dziś. A my najpierw Ikalto, potem się wróciliśmy do Szuamt i na koniec do Alawerdi jeszcze raz przez Ikalto. No bez sensu. I chyba po Ikalto jeszcze zjedliśmy obiad. W każdym razie… Ikalto to całkiem interesujący kompleks klasztorny. Tuż po przekroczeniu bramy widzimy dwie cerkwie – św. Ducha, teoretycznie z IX-XI wieku, w praktyce zniszczoną przez Persów w wieku XVI i odbudowaną w XIX, |
On the way to the next point, we messed up the road somewhere (I can no longer remember where or how). We should either go to both Shuamtas (points G and H) first, then to Ikalto (point F) and to Alaverdi (point I), or even better, first to Alaverdi, then to Ikalto and to Shuamtas at the very end. This is the way I would have done it today. But we went first to Ikalto, then back to Shuamtas and finally back to Alaverdi via Ikalto. That makes no sense. And I think we had lunch somewhere after the first visit to Ikalto. Anyway... Ikalto is a very interesting monastery complex. Right after the gate we see two orthodox churches - the Holy Spirit, theoretically from the 9th-11th centuries, in practice destroyed by the Persians in the 16th century and rebuilt in the 19th century, |
| oraz Narodzenia Matki Boskiej, z XII-XIII wieku. | and the Nativity of the Virgin Mary, from the 12th-13th centuries. |
| Nieco głębiej można odszukać także cerkiew św. Trójcy z VI wieku. Ale główną motywacją do odwiedzenia tego miejsca była dla mnie założona w XII wieku akademia, w której kształciło się wiele wybitnych umysłów gruzińskiego Złotego Wieku, wśród nich najwybitniejszy poeta – Szota Rustaweli. |
A little further away is the Church of the Holy Trinity, dating from the 6th century. But my main motivation for visiting the site was the Academy, founded in the 12th century, where many of the outstanding minds of Georgia's Golden Age were educated, including the most prominent poet, Shota Rustaveli. |
| Co prawda z akademii pozostały tylko ruiny, jednak będąc w tym miejscu, szczególnie kiedy nie ma akurat tłumu turystów, można poczuć atmosferę dawnych wieków i swojego rodzaju wzruszenie. | Only ruins remain of the academy, but visiting the place, especially when there are no crowds of tourists, you can feel the atmosphere of past centuries and a kind of emotion. |
| Na terenie klasztoru nie mogło zabraknąć również tak typowych dla Kachetii kwewri. | There is also no shortage of the typical Kakhetian kvevris on the grounds of the monastery. |
| Jak już wyżej wspomniałem, z Ikalto cofnęliśmy się do Szuamt, kolejnych ośrodków kultu religijnego. Na pierwszy ogień poszła Achali Szuamta, „nowa” – klasztor p.w. Matki Boskiej Chachulskiej, z połowy XVI wieku. Miejsce niby ładne, nie powiem, ale atmosfera nie była optymalna, czuło się, że zakłócamy spokój duchownych. Również fotografowanie nie było mile widziane, stąd na pamiątkę mamy tylko zdjęcia z zewnątrz – głównej świątyni i dzwonnicy. |
As I mentioned earlier, from Ikalto we retraced our steps to the Shuamtas, the next centres of religious worship. Akhali Shuamta, the 'new' one, the monastery of Our Lady of Khakhuli, dating from the mid-16th century, was the first. A seemingly beautiful place, there is no doubt about it, but the atmosphere was not at its best; we had the feeling that we were disturbing the clergy. Photographing was also unwelcome, so we only have pictures of the outside - the main temple and the bell tower - as souvenirs. |
| Zupełnie inaczej wyglądało to w „starej”, Dzweli Szuamcie. Klasztor porzucony w XVI wieku, stojący z dala od głównej drogi, widać, że nie odwiedzany zbyt często. Na jego terenie – bazylika z V wieku i dwie świątynie z kopułami, obie z VII wieku. |
The 'old', Dzveli Shuamta was quite different. A monastery abandoned in the 16th century, it stands off the main road and is apparently not visited very often. On its grounds are a 5th century basilica and two domed temples, both from the 7th century. |
| Oczywiście, odnawiane w wiekach późniejszych, ostatnio w 2008 – ale jest to kolejne po ikaltojskiej akademii miejsce, w którym, w ciszy i spokoju, można się było zamyślić i przenieść do czasów jego świetności. Ostatnim punktem planu była katedra w Alawerdi, historycznie jedna z czterech najważniejszych dla gruzińskiego Kościoła i do niedawna najwyższa budowla sakralna w Gruzji (dopiero niedawno ten tytuł przejęła tbiliska Sameba) – jej wysokość to 55 metrów! I tu mieliśmy mieszane szczęście. Przyjechaliśmy w samą porę, by zobaczyć katedrę w promieniach zachodzącego słońca i był to zaiste piękny widok. |
Of course, they have been renovated in later centuries, most recently in 2008, but this is another place, after the Ikalto Academy, where you can reflect in peace and be transported back to its glory days. The last stop on the itinerary was the Alaverdi Cathedral, historically one of the four most important for the Georgian Church, and until recently the tallest religious building in Georgia (only recently did the Holy Trinity Cathedral in Tbilisi take that title) - its height is 55 metres! And here we had mixed luck. We arrived just in time to see the cathedral at sunset, and it was indeed a beautiful sight. |
| Przyjechaliśmy również w samą porę, by zastać bramę klasztorną już zamkniętą na głucho – było już około 19:30. | We also arrived just in time to find the monastery gates already locked - it was about 7.30 p.m. |
| Cóż było robić? Nabraliśmy jeszcze wody ze źródełka | What could we do? We fetched a little more water from the spring |
| i pojechaliśmy przenocować. Nocleg zaplanowaliśmy w stolicy regionu, Telawi (punkt J). I tu się nie obyło bez przygód. Do miasta dojechaliśmy w miarę bez problemów – choć po ciemku. Jednak na miejscu zaskoczyły nas zagrodzone ulice w centrum, zdaje się – były to przygotowania do jakiegoś święta. I do upatrzonego miejsca jechaliśmy objazdem przez opłotki, z czym z kolei nie radziła sobie nasza nawigacja. Po jakimś czasie zrezygnowani stwierdziliśmy, że trudno, zdamy się na łut szczęścia – czytaj: wejdziemy do najbliższego sklepu i spytamy, czy znają jakiś nocleg. Znali. Zdaje się – gdzieś niedaleko twierdzy. W każdym razie, pokój był może w starym stylu, ale przestronny i wygodny, a gospodarze – bardzo mili. Dla ich wnuczki znaleźliśmy podarek z Polski – glinianego gwiżdżącego ptaszka. I trafiliśmy idealnie, bo akurat były to jego pierwsze urodziny :) Mam nadzieję, że miał z niego wiele radości! Kolejny dzień będzie już w kolejnym odcinku. I jakbym zwlekał z nim zbyt długo, to proszę, kopnijcie mnie jakoś zdalnie w zadek, żebym się zmobilizował ;) |
and went to get some rest for the night. We had planned to spend the night in the regional capital, Telavi (point J). It was not without adventure though. We arrived in the town without any problems - albeit in the dark. Once there, however, we were surprised to find the streets in the centre blocked off, apparently in preparation for some kind of festival. And we had to take a detour through the suburbs to get to our destination, which our navigation system could not cope with. After a while we gave up and decided we'd just have to take our chances - that meant going into the nearest shop and asking if they knew of any places to stay. They did. Apparently - somewhere near the fortress. Anyway, the room may have been old-fashioned, but it was spacious and comfortable, and the hosts - very nice. We found a gift from Poland for their granddaughter - a whistling bird made of clay. And we hit the jackpot, as it was the child's first birthday :) I hope he had a lot of fun with it! The next day will be in the next episode. And if I delay it too long, please kick me remotely in the ass to motivate me ;) |
Dodaj lub zamień jeden z tagów na #pl-travelfeed
Mówisz i masz ;)
Zuch