"Przemija bowiem postać tego świata" - pisze święty Paweł. Przemijają więc i tradycje związane z pogrzebami. Na szczęście muzealne gabloty pieczałowicie przechowują materialne ślady które przybliżyć nam mogą jak to drzewiej bywało.
Portrety trumienne.
Skarby XVII i XVIII wiecznej kultury sarmackiej. Przedstawiały zmarłego tak jakby był wciąż żywy, bez upiększania, wręcz podkreślając cechy charakterystyczne. Zapewnić to miało jego dobrą rozpoznawalność nawet z dalszej odległości. Portrety zdobiły trumnę umieszoną na katafalku, a tym samym były elementem ceremonii pogrzebowej zwanej "pompa funebris". Po zakończeniu uroczystości umieszczano je w kościołach i kaplicach rodowych.
Portret trumienny ze zbiorów Muzeum Archidiecezji Gnieźnieńskiej.
Castrum Doloris.
W tłuamczeniu z łaciny - "obóz boleści", "namiot żalu". Było to wystawne urządzenie katafalku pogrzebowego. Wraz z portretami trumiennymi stanowił element sarmackiego "pompa funebris".
Miedzioryt przedstawiający Castrum Doloris Króla Zygmunta II Augusta. Ze zbiorów Muzeum Czartoryskich.
Katafalk szlachecki ze zbiorów Muzeum Archidiecezji Gnieźnieńskiej.
Ornaty z motywem "memento mori".
Większość do dzisiaj zachowanych okazów pochodzi z XVIII wieku. W wieku XIX zostały zakazane przez Świętą Kongregację Obrzędów.
Ornat pogrzebowy z zasobów Muzeum Archidiecezjalnego w Poznaniu.
Ornat pogrzebowy z zasobów Muzeum Archidiecezjalnego w Poznaniu.
Skrzynka z fotografią zmarłego.
Była ona ustawiana na grobach dzieci i młodych osób. Zawierała w sobie poduszkę z położonym na niej zdjęciem. Eksponat pochodzi ze zbiorów Muzeum Etnograficznego w Toruniu prezentującego historię Kujaw oraz Pomorza.
Skrzynka z fotografią zmarłego ze zbiorów Muzeum Etnograficznego w Toruniu.
Zdjęcie grobu ze skrzynką z fotografią zmarłego. Ze zbiorów Muzeum Etnograficznego w Toruniu.
Dies Irae
Utwór pochodzący ze średniowiecza, mający formę sekwencji. W XIII wieku włączony do ceremonii Mszy Żałobnej. Przedstawia poetycką wizję sądu ostatecznego. Został wyłączony z liturgii po Soborze Watykańskim II. Można go jednak usłyszeć podczas Mszy Trydenckich (Requiem) odprawianych 2 listopada, oraz w intencjach zmarłych. Więcej o tym jak wziąć udział w "Mszy Trydenckiej" w artykule: Dlaczego warto zobaczyć "Mszę Trydencką" zanim zostanie zdelegalizowana?
Odsłuch utworu.
Źródła:
- fotografie ze zbiorów własnych
- https://mnp.art.pl/sarmackie-portrety-trumienne/
- https://www.wilanow-palac.pl/castrum_doloris.html
- https://www.liturgicalartsjournal.com/2018/11/a-contemporary-case-for-inclusion-of.html
- https://www.opiekun.kalisz.pl/sekwencja-dies-irae/
- https://commons.wikimedia.org/wiki/File:Dies.irae.ogg
Post napisany w ramach Tematów Tygodnia #5 (temat 1, temat 3)
Co do Dies Irae, to u mnie w parafii jeszcze kilka lat temu śpiewało się polską wersję (tutaj tekst do tej wersji) raz do roku, we Wszystkich Świętych, w czasie procesji na cmentarzu. Niestety, ostatnio z jakichś powodów zostało to zastąpione różańcem.
Castrum Doloris Króla Zygmunta II Augusta wyglądał zaiste bardzo okazale :o
@tipu curate 5
Upvoted 👌 (Mana: 0/84) Liquid rewards.
The rewards earned on this comment will go directly to the person sharing the post on Twitter as long as they are registered with @poshtoken. Sign up at https://hiveposh.com.
Kiedyś to były pogrzeby… albo długo mogło ich nie być. Można też było urządzić kilka pogrzebów królewskich hurtowo, jak stało się w przypadku pochowanego ponad 30 lat po swej śmierci Jana III Sobieskiego, którego pochowano razem z Marią Kazimierą, jego wnukiem Janem i Augustem II.
Congratulations @wierzbik! You have completed the following achievement on the Hive blockchain and have been rewarded with new badge(s) :
Your next target is to reach 300 upvotes.
You can view your badges on your board and compare yourself to others in the Ranking
If you no longer want to receive notifications, reply to this comment with the word
STOPCheck out the last post from @hivebuzz:
Support the HiveBuzz project. Vote for our proposal!