HANGİ RİSK DEĞERLENDİRME YÖNTEMİ KULLANILMALIDIR?

Her çalışma ortamı farklı türde riskler ve riskler arası etkileşimler barındırabilir. Bu nedenle risk değerlendirmesiyaparken kullanılacak yöntem çok önemlidir. Hangi risk analizi yönteminin kullanılacağı tespit edilirken, çalışma ortamındaki risklerin türleri, bu risklerin birbiri ile olan etkileşimleri, çalışanlara olan uzaklıkları gibi etkenler göz önünde bulundurulmalıdır.Çok fazla sayıda risk değerlendirme yöntemi olmasına rağmen içlerinden en çok tercih edilen ve genel kullanıma en çok uygun olanlar hakkında kısaca bilgi vermek istiyoruz.

Çeklist Risk Değerlendirme Yöntemi

Çeklist yöntemi, çalışma ortamındaki risklerin varlığını tespit etmek amacıyla kullanılan gözden geçirme yöntemidir. Tek başına risk değerlendirme yöntemi olarak kullanılabileceği gibi risk değerlendirme çalışmasına ön hazırlık aşamasında da kullanılabilir.

Çeklist yöntemi bir gözden geçirme yöntemidir.

Çeklist yöntemi, önceden hazırlanan kontrol listelerine uygunluğun tespit edilmesi esasına dayanır.

What If Risk Değerlendirme Yöntemi (Olursa Ne Olur ?)

Olursa ne olur yöntemi, daha önceden belirlenen potansiyel tehlikelerin gözden geçirilmesi ve sonuçlarının değerlendirilmesi mantığına dayanan bir yöntemdir. Aksaklıkların ve risklerin muhtemel sonuçları belirlenir ve sorumlu kişiler tarafından her bir durum için tavsiyeler ve çözüm önerileri tanımlanır.Risk değerlendirmesi ekibinin tecrübe ve yorumlarına bağlı bir yöntem olması nedeniyle gelişime ve daha önceden tespit edilemeyen tehlikelerin tespitine uygun bir yöntem değildir. İkincil risk değerlendirmesi veya risk izleme aşamalarında kullanımı daha etkilidir.

Matris Risk Değerlendirme Yöntemi

Matris yöntemi, tespit edilen riskleri oluşma ihtimali ve oluştuğundan ortaya çıkan sonucun şiddetine rakamsal bir değer vererek puanlama mantığına dayanan bir yöntemdir. Basitliği ve kullanışlı olması nedeniyle bir çok çalışma ortamı ve sektörde kullanılmaktadır.Matris yöntemi, risk değerlendirmesi yapan uzman veya ekibin tecrübe ve öngörüleri doğrultusunda kullanılan bir yöntem olması nedeniyle göreceli sonuçlar verir. Yani aynı çalışma ortamı, farklı kişiler tarafından değerlendirildiğinde aynı riskler için farklı sonuçlar ortaya çıkabilir. Bu durum risk değerlendirme yönteminin güvenilirliğine şüphe getirse de az tehlikeli işler ve iş yerlerinde kullanılması durumunda tutarlı sonuçlar vermektedir.

Kinney Risk Değerlendirme Yöntemi

Kinney risk değerlendirme yöntemi, kullanımı basit ve eğer varsa iş yerinde tutulan istatistiklerden faydalanma imkanı veren bir yöntemdir. Tıpkı matris yönteminde olduğu gibi risklerin oluşma ihtimaline ve etkilerine rakamsal değerler vererek riskleri puanlama mantığına dayanır. Matris yönteminden farkı risklerin gerçekleşme sıklığını da hesaplamaya katmasıdır.Her türlü iş yeri için uygulanabilen bu yöntem için matris yönteminden daha fazla ön hazırlık yapmak gerekir ancak daha etkili sonuçlar alınır.Bir çok iş kolunda rahatlıkla kullanılabilen bu yöntem, tecrübesiz veya orta tecrübeli iş güvenliği uzmanları tarafından en çok tercih edilen yöntemdir.

İş Emniyeti Analizi Risk Değerlendirme Yöntemi

HANGİ RİSK DEĞERLENDİRME YÖNTEMİ KULLANILMALIDIR?

Çeklist Risk Değerlendirme Yöntemi

Çeklist yöntemi bir gözden geçirme yöntemidir.

Çeklist yöntemi, önceden hazırlanan kontrol listelerine uygunluğun tespit edilmesi esasına dayanır.

What If Risk Değerlendirme Yöntemi (Olursa Ne Olur ?)

Matris Risk Değerlendirme Yöntemi

Kinney Risk Değerlendirme Yöntemi

İş Emniyeti Analizi Risk Değerlendirme Yöntemi

İş emniyeti analizi yöntemi, çalışma ortamındaki her işi ayrı ayrı gözlemleyip değerlendirme mantığına dayanan bir risk değerlendirme yöntemidir. Yapılan işi adımlara ayırıp, her adımdaki tehlike ve riskleri tespit edip alınacak önlemleri belirlemek şeklindedir.İş emniyeti analizi yönteminde, tehlikenin büyüklüğü ve etkileri rakamsal olarak değerlendirilmez. Bu nedenle riskler arasında önem sıralaması yapmaya izin veren bir yöntem değildir. Ancak işin her adımı detaylı olarak incelenmesi nedeniyle doğru sonuçlar veren tutarlı bir yöntemdir.Bir çok iş alanı için kullanılabilen bu yöntem, her seviye tecrübede iş güvenliği uzmanı tarafından kolaylıkla uygulanabilir.

HAZOP Risk Değerlendirme Yöntemi

HAZOP yani tehlike ve işletilebilme çalışması yöntemi, kimya sektörü için geliştirilmiş bir yöntemdir. Kimya sanayisinin taşıdığını özel risk potansiyelleri nedeniyle diğer yöntemlerden daha farklı ve daha kapsamlı bir yönteme ihtiyaç vardır.HAZOP yöntemi, işletmede üretim ve yönetimde sorumlu mühendis veya diğer yetkili kişilerin oluşturduğu bir ekip ile uygulanmalıdır. Kimyasal üretim yöntemlerinin içerdiği özel riskler nedeniyle üretimin her bir aşaması özel olarak incelenmelidir. HAZOP risk değerlendirme yöntemi, kendine özgü akış şeması ve anahtar kelimeleri olan bir yöntemdir. Bu nedenle kullanılması tecrübe ve yüksek bilgi gerektirir.

Hazop yöntemi kimya sektöründe her işletme için uygulanabilir.

Kimya üretim sektöründe her iş ve işletme için uygulanabilir bir yöntemdir.

Hata Ağacı Analizi Risk Değerlendirme Yöntemi (FTA)

Hata ağacı yöntemi, sistem ve sistemin bileşenlerindeki hatalar ile istenmeyen olaylar arasındaki bağlantıyı gösteren mantıksal diyagram yöntemidir. FTA risk değerlendirme yöntemi, kullanılan en ayrıntılı ve etkili risk değerlendirme yöntemlerinden birisidir. Fonksiyonel hatanın ciddi sonuçlara neden olabileceği ve aynı zamanda önemli miktarda maddi kaynak ve zamanın tehlike analizi için ayrılabildiği karmaşık teknik sistemler için kullanılabilir. Örnek olarak büyük kapasiteli sanayi üretimi yapan fabrikalar ve otomasyon sistemleri için bu yöntem uygulanabilir.

FTA yöntemi, belirli bir hata olayı üzerine odaklanan analiz temelli bir yöntemdir. Daha sonra muhtemel alt olayları mantıksal bir diyagramla şema haline getirir. FTA risk değerlendirme yöntemi, büyük bilgi ve tecrübe gereksinimi nedeniyle oldukça zor bir yöntemdir ve genel olarak uzmanlar tarafından kullanılır. Bu yöntem hakkında geniş literatür bilgisayar yazılımları mevcuttur.Detaylı ve hataların ciddi sonuçlarını tespit edebilme avantajının yanında analizi yapan kişiden kişiye değişik sonuçlar verebilir. Bunun yanında uzmanlık ve geniş zaman gereksinimi nedeniyle sistemli çalışma gerektirir.

Hata Türü Ve Etkileri Analizi Risk Değerlendirme Yöntemi (FMEA)

FMEA yani hata türü ve etkileri analizi yöntemi, hataları ortaya çıkmadan önce önlemeye yönelik güçlü bir sayısal analiz yöntemidir. FMEA’nın temel mantığı hata ve riskleri sonradan bulmak ve düzeltmek yerine önceden tespit ederek önlemek ve tasarım aşamasından itibaren hataların olası nedenlerinin değerlendirilmesidir. Böylece üretim aşamasında çıkan kaza ve hata maliyetlerinden kaçınılabilir ve toplam maliyetleri azaltılabilir.Bu yöntem daha çok üretim sistemlerinin analizinde kullanılan bir yöntemdir. Üretim ürün, sistem veya hizmet üretimi olarak çeşitli şekillerde düşünülebilir. FMEA yöntemi, kalite yönetim sistemleri, problem çözme teknikleri ve 6 sigma gibi sistemler ile beraber kullanılabilir.FMEA yöntemi, ekip çalışması ile yürütülmesi gereken ve bilgi gerektiren bir risk değerlendirme yöntemidir. Kalite yönetim sistemleri ve üretim konusu ile doğrudan ilişkili olması nedeniyle kaynak doküman sayısı fazladır.Burada bahsedilen sekiz risk değerlendirme yöntemi temelde benzer mantığa sahip olsa da uygulama alanı ve metot olarak farklılık göstermektedir. Bu yöntemler haricinde de kullanılan bir çok genel veya özel yöntemler mevcuttur. Bu yöntemleri bir arada kullanabilir, basit yöntemleri daha karmaşık yöntemlere hazırlık amacıyla yapabilirsiniz. Risk değerlendirmesi yaparken en önemli amacımız riskleri en doğru şekilde tespit etmek olmalıdır. Yöntem ise amaca giden yoldur.

Kaynak: https://www.isgnedir.com/hangi-risk-degerlendirme-yontemi-kullanilmalidir/