خورشید: ستاره‌ی درخشان ما

خورشید ستاره‌ی ما که هر روز با طلوعش صبح زندگی‌مان را آغاز می‌کنیم و با غروبش روز را به پایان می‌رسانیم و برای حیات ما از اهمیت بسیاری برخوردار است، یک ستاره معمولی است که در لبه‌ی کهکشان راه شیری واقع شده است و احتمالا اگر از روی سیاره‌ای فرضی مربوط به ستاره‌ای در کهکشان دیگر خورشید را رصد کنیم، قابل رویت نخواهد بود.

اینجاست که عظمت گیتی برای ما آشکار می‌شود. البته نباید فراموش کرد که ما برای ادامه زندگی به خورشید وابسته‌ایم و به دلیل فاصله بسیار کمی که خورشید از ما دارد، از هر ستاره دیگری آن را بیشتر می‌شناسیم.

Sun
_{^{Image credit: Wikipedia}}

با توجه به نزدیک بودن خورشید به زمین و اهمیت آن در وجود حیات روی کره‌ی زمین، می‌توان گفت که خورشید موضوع تفکر دانشمندان بوده‌است و تحقیقات بسیاری روی آن انجام شده است.

خورشید یک نوع ستاره‌ی کوتوله زرد است. به بیان دیگر خورشید ستاره‌ای در اندازه نسبتاً معمولی است.

خورشید به دلیل اینکه با زمین حدود ۱۵۰ میلیون کیلومتر فاصله دارد، از اهمیت ویژه‌ای برای ما انسانها برخوردار است. خورشید حدوداً از ۲۴ درصد هلیوم و ۷۵ درصد هیدروژن و یک درصد از عناصر دیگر تشکیل شده است.

واکنش‌های همجوشی یا ترکیب هسته ای در درون خورشید مرتب در حال انجام است. در طی این واکنش‌ها اتم‌های هیدروژن ترکیب شده و اتم هلیوم را که کمی سنگین‌تر است، به وجود می‌آورند. در این واکنش انجام شده کمی هم انرژی آزاد می‌شود، این انرژی اندک که از این واکنش آزاد می‌شود، همان انرژی است که به سوی فضا ساطع می‌شود و نیز مقداری از آن به زمین می رسد و همین میزان اندک ادامه حیات را برای ما روی کره زمین ممکن می‌کند.

هرگز نباید مستقیم به خورشید نگاه کنیم، چراکه باعث آسیب جدی و حتی ایجاد نابینایی می‌شود. استفاده از دوربین‌های دو چشمی و تلسکوپ نیز باعث آسیب به چشم می‌شود. امروزه اطلاعات مهمی درباره‌ی ساختار خورشید به وسیله‌ی فضاپیماها، سفینه‌ها و لابراتوارهایی که در فضا وارد شده‌اند، جمع آوری شده است.
لابراتوار اسکای در اواخر قرن بیستم، اولین اطلاعات مربوط به تشعشعات خورشیدی که به زمین نمی‌رسند، را تهیه کرد.

چند نکته‌ی اطلاعات عمومی در مورد خورشید که برای من جالب بود:

دما در سطح خورشید ۱۱ هزار درجه فارنهایت است.
وزن خورشید حدود ۳۳۰ هزار برابر وزن زمین است.
خورشید برای تولید انرژی در هر ثانیه ۶۰۰ میلیون تن هیدروژن مصرف می‌کند.
قطر خورشید حدود ۱۰۰ برابر قطر زمین است.
حدود هشت دقیقه طول می‌کشد که تشعشعات خورشیدی از جمله نور خورشید به زمین برسد.
خورشید جرم بسیار بزرگی از گاز است که از هسته ای بسیار گرم تشکیل‌شده است.

خورشید مقدار بسیار زیادی تشعشعات الکترومغناطیسی را از خود خارج می‌کند که نتیجه واکنش‌های هسته‌ای درون هسته است. بخشی از این تشعشعات به سوی بیرون ساخته شده و به سطح سیاره‌ی ما می‌رسد. این تشعشعات دارای طول موجهای بسیار متفاوتی است که از اشعه ایکس تا امواج رادیویی متغیر است.

همانطور که گفته شد، تشعشعات خورشیدی از طیف‌های مختلف تشکیل شده‌اند، که عبارتند از: اشعه ایکس، امواج فرابنفش، امواج نوری قابل رویت و امواج مادون قرمز.