ဥသာအေၾကာင္းတစ္ေစ့တစ္ေစာင္း (အပိုင္း ၅)

က်န္စစ္သားဟာ အရိႏၵမာလွံကို ယူလ်ွက္ထြက္ေျပးၿပီးတဲ့ေနာက္မွာေတာ့ သူ႔ရဲ႕အေနာက္ကို ရဲမက္ေတြက ခ်က္ခ်င္းမလိုက္ၾကဘူးလို႔ ဆိုၾကပါတယ္။ ဘာျဖစ္လို႔လဲဆိုေတာ့ ထြက္ေျပးတဲ့သူက စစ္ဦးစီးခ်ဳပ္ျဖစ္တဲ့က်န္စစ္သား ၊ ေနာက္ၿပီးေတာ့ သူလက္ထဲမွာက အရိႏၵမာလွံနဲ႔ ဆိုေတာ့ ဘယ္ရဲမက္မွ ဝင္မဖမ္းရဲပါဘူး။ ေနာက္ပိုင္းကေတာ့ အားလုံးသိၿပီးသားျဖစ္မွာပါ။ အေနာ္ရထာမင္း မ႐ွိေတာ့တဲ့အခ်ိန္မွာ ေစာလူးမင္း နန္းတက္တယ္။ အေနာ္ရထာမင္းကလည္း ကြၽဲခတ္လို႔နတ္ရြာစံတယ္။

Many-temples-in-Bagan-are-encircled-by-a-wall-with-gates.jpg
Credit-org-source
သရပါတံခါး

ေနာက္ဆုံးမွာေတာ့ က်န္စစ္သားပဲ ပုဂံမင္းဆက္ရဲ႕ တတိယေျမာက္ မင္းဆက္အျဖစ္ ထီးနန္းစိုးစံေတာ္မူပါတယ္။
....
....
အဲ့ဒီေနာက္ပိုင္းမွာေတာ့ ဥသာရဲ႕ အေၾကာင္းလဲ ေပ်ာက္ကြယ္သြားခဲ့ပါေတာ့တယ္။ ဒါကေတာ့ ပထမျမန္မာႏိုင္ငံေတာ္ အတြင္းမွာ ဥသာပဲခူးရဲ႕ အခန္းက႑ ကို တစ္ခန္းရပ္သြားေစခဲ့ပါတယ္။ အဲ့ဒီေနာက္ပိုင္းမွာေတာ့ မည္သည့္ စာေပ မွာမွ မေတြ႔ျဖစ္ခဲ့ပါဘူး။ ဒီလိုနဲ႔ ခရစ္ႏွစ္ ၁၀၄၄ ေလာက္ကစတင္ခဲ့တဲ့ ပထမျမန္မာႏိုင္ငံေတာ္ႀကီး ပ်က္စီးၿပီးတဲ့ေနာက္မွာေတာ့ ေနာင္ႏွစ္ ၄၀၀ေက်ာ္ ၅၀၀ ခန္႔ေလာက္မွာ ေတာ့ ဥသာ ရဲ႕အေၾကာင္းကို ျပန္လည္ေတြ႔႐ွိဖို႔ရာျဖစ္လာခဲ့ပါတယ္။ ေကတုမတီ လို႔ေခၚတဲ့တိုင္းျပည္မွာ မင္းႀကီးညိဳ ဆိုတဲ့ ဘုရင္တစ္ပါးေပၚထြက္ခဲ့ပါတယ္။ အဲ့ဒီမင္းႀကီးညိဳ မွာ ေမြးကတည္းက ေခါင္းမွာ ဆံပင္အားလုံးထဲမွ တစ္ေခ်ာင္းတည္း ေရႊေရာင္ျဖစ္ေနတဲ့ သားေတာ္တစ္ပါး႐ွိပါတယ္။ အားလုံးလည္းသိၾကမွာပါ။ တပင္ေရႊထီး ဆိုတဲ့ ဘုရင့္သားေတာ္ေလးပါ။ ထားပါေတာ့။ တပင္ေရႊထီး ဘုရင္ျဖစ္တဲ့အခါမွာ ေတာ့ သူ႔ရဲ႕စစ္သူႀကီးက ဘုရင့္ေနာင္ေက်ာ္ထင္ေနာ္ရထာ ပါ။

Credit-org-source
ဘုရင့္ေနာင္မင္းတရားႀကီး

သူကေတာ့ ဒုတိယျမန္မာႏိုင္ငံေတာ္ကိုတည္ေထာင္ခဲ့တဲ့ ဘုရင့္ေနာင္မင္းတရားႀကီးျဖစ္လာမည့္သူပါ။ ငယ္နာမည္က ေမာင္ရစ္ တဲ့။ ဒီလိုနဲ႔ တပင္ေရႊထီး နတ္ရြာစံၿပီးတဲ့အေနာက္မွာေတာ့ ဘုရင္ေနာင္မင္းတရားႀကီးဟာ သူ႔ရဲ႕နန္းေတာ္ကို (ပုဂံေခတ္က ဥသာလို႔ေခၚခဲ့တဲ့ေနရာ ) ဟံသာဝတီတိုင္း ကိုေျပာင္းေရႊ႔ခဲ့ပါတယ္။
အဲ့ဒီမွာ ကြၽန္ေတာ္ သိခ်င္တာကေတာ့ ဘုရင္ေနာင္မင္းတရားႀကီးဟာ ဘာျဖစ္လို႔မ်ားမင္းေနျပည္ေတာ္ကို ဟံသာဝတီ သို႔ေရႊ႔ေျပာင္းခဲ့ရတာလဲ။ ဒီလိုနဲ႔ ကြၽန္ေတာ္ ေလ့လာမိသေလာက္ရယ္ ကြၽန္ေတာ့္ရဲ႕ ကိုယ္ပိုင္စဥ္းစားမိတာရယ္ကို ေပါင္းစပ္ၿပီးေတာ့ေျပာျပခ်င္ပါတယ္။ တပင္ေရႊထီးလက္ထက္ကတည္းက ဘုရင့္ေနာင္ဟာ စစ္သူႀကီးလည္းျဖစ္တယ္ ၊ ေယာက္ဖလည္းျဖစ္တဲ့အတြက္ သူဟာ စစ္ထြက္တဲ့အခါမ်ိဳးတို႔ ဘာတို႔ မွာ သူဟာ ဟံသာဝတီ ကိုေရာက္ဖူးမယ္လို႔ ထင္ျမင္မိပါတယ္။ အဲ့ဒီမွာ သူဟာ ဘာကိုသတိထားမိလဲဆိုေတာ့ ဟံသာဝတီဟာ ပင္လယ္ထြက္ေပါက္နဲ႔လည္းနီးတယ္၊ ကုန္းတြင္းပိုင္းကိုသြားဖို႔ရာလည္း လမ္းဆုံျဖစ္တဲ့အတြက္ စီးပြားေရး အရေရာ စစ္အင္အားအရပါ အေျခခ်သင့္တဲ့ေနရာတစ္ခုလို႔ ယူဆမိမယ္ ထင္ပါတယ္။

Credit-org-source
ဟံသာဝတီ

ဒါေၾကာင့္ ဘုရင့္ေနာင္မင္းတရားႀကီး နန္းတက္တဲ့အခါမွာေတာ့ မင္းေနျပည္ေတာ္ကို ဟံသာဝတီကိုေရႊ႔ေျပာင္းခဲ့တယ္လို႔ယူဆပါတယ္။ ဘုရင့္ေနာင္မင္းတရားႀကီးဟာ ခရစ္ႏွစ္ ၁၅၅၁ မွာ နန္းတက္ေတာ္မူပါတယ္။ ဘုရင့္ေနာင္မင္းတရားႀကီးလက္ထက္မွာ ႏိုင္ငံရဲ႕စီးပြားေရးဟာ ေတာ္ေတာ္ကို တိုးတက္လာတယ္လို႔ယူဆရပါလိမ့္မယ္။ ဘာလို႔လဲဆိုေတာ့ မင္းတရားႀကီးဟာ အာသံ ၊ မဏိပူရ၊ ဇင္းမယ္ တို႔အထိပါ အာဏာစက္သက္ေရာက္ခဲ့ပါတယ္။

300px-Map_of_Taungoo_Empire_(1580).png

Credit-org-source
ဒုတိယျမန္မာႏိုင္ငံေတာ္ေျမပုံ
....
.....
...
...Photo credit by Google Image
...Reference book by တကၠသိုလ္စိန္တင္ (အိုဘယ့္အေနာ္ရထာ)
...
...@generalpyone
MSC- 238
...
...အပိုင္း (၆) ကို ဆက္လက္ေစာင့္ေမ်ွာ္ေပးၾကပါဦး