ယို႔ယြင္းပ်က္ဆီးေနေသာ ျမန္မာ့သဘာဝပတ္ဝန္းက်င္ကို ထိန္းသိမ္းျပဳျပင္ရေအာင္

သဘာ၀ပတ္၀န္းက်င္သည္ လူသားတို႔၏ အေနအထိုင္၊ အစားအေသာက္၊ အလုပ္အကိုင္ စသည္တို႔တြင္ ပတ္သက္စပ္ ဆက္ႏြယ္လ်က္ရွိသည္။ သဘာ၀ပတ္၀န္းက်င္ကို ထိန္းသိမ္းျပဳျပင္ျခင္းသည္ မိမိႏိုင္ငံအတြက္သာမက ကမၻာႀကီး၏ သာယာလွပမႈ၊ ေဂဟစနစ္ကိုပါ ထိန္းသိမ္းျပဳျပင္ျခင္းလည္း ျဖစ္သည္။ လူသားမ်ားသည္ သဘာ၀ပတ္၀န္းက်င္အား မွီခိုေနထိုင္ၾကၿပီး တၿပိဳင္နက္ထဲမွာပင္ သဘာ၀ပတ္၀န္းက်င္အား ဖ်က္ဆီးေနသည္ကလည္း လူသားမ်ားပင္ျဖစ္ေပသည္။
ျမန္မာႏိုင္ငံသည္ ဖြံ႕ၿဖိဳးတိုးတက္ဆဲႏိုင္ငံ တစ္ႏိုင္ငံျဖစ္သည္ႏွင္႔အညီ သဘာ၀ပတ္၀န္းက်င္ဆိုင္ရာ စိန္ေခၚမႈမ်ားႏွင့္ ရင္ဆိုင္ရလ်က္ရွိပါသည္။ စီးပြားေရးဖြံ႕ၿဖိဳးတိုးတက္မႈဆိုေသာ ေခါင္းစဥ္ေအာက္တြင္ သဘာ၀ပတ္၀န္းက်င္ ေဂဟစနစ္ေတြ ပ်က္ဆီးေပ်ာက္ဆံုးသြားေလ႔ရွိသည္။ ဖြံ႕ၿဖိဳးတိုးတက္မႈ ျမန္ဆန္လာသည္ႏွင္႔အမွ် သဘာ၀အရင္းအျမစ္မ်ား ေလ်ာ့ပါးေပ်ာက္ကြယ္လာသကဲ႔သို႔ ျမစ္၊ ေခ်ာင္း၊ အင္း၊ အိုင္၊ သစ္ေတာ၊ ေတာင္တန္းမ်ား ပ်က္ဆီးမႈမ်ား ျဖစ္ေပၚလာေစသည္။ ဖြံ႕ၿဖိဳးတိုးတက္မႈေၾကာင္႔ အလုပ္အကိုင္၊ အခြင့္အလမ္းမ်ားစြာရရွိႏိုင္သကဲ့သို႔ ေခတ္မီလာေသာ ပညာေရးစနစ္၊ က်န္းမာေရး၀န္ေဆာင္မႈအစရွိေသာ ေကာင္းက်ိဳးမ်ားကို ရရွိခံစားေစပါသည္။ သို႔ေသာ္ ဖြံ႕ၿဖိဳးတိုးတက္မႈႏွင္႔အတူ ေမာ္ေတာ္ယာဥ္သံုးစြဲမႈမ်ား၊ စက္ရံုလည္ပတ္မႈမ်ား၊ ေဆာက္လုပ္ေရးလုပ္ငန္းမ်ား၊ တူးေဖာ္မႈလုပ္ငန္မ်ား မ်ားျပားလာသည္ႏွင္႔အညီ ထိုအရာမ်ားမွ ထြက္ေပၚလာေသာ ညစ္ညမ္းစြန္႔ပစ္ပစ ၥည္းမ်ားမွာ သဘာ၀ပတ္၀န္းက်င္ကို ထိခိုက္ပ်က္ဆီးေစသည္။ သဘာ၀အရင္းအျမစ္မ်ားကို အလြန္အကၽြံထုတ္ယူသံုးစြဲမႈမ်ား၊ စြန္႔ပစ္ပစၥည္းမ်ားကို စည္းကမ္းမဲ႔စြာ စြန္႔ပစ္မႈစေသာ သဘာ၀ပတ္၀န္းက်င္ ယိုယြင္းပ်က္စီးမႈမ်ားေၾကာင့္ ျဖစ္ေပၚလာေသာဆိုးက်ိဳးမ်ားကို အနာဂတ္္တြင္ ရွင္သန္ေနထိုင္သြားရမည့္ လူသားမ်ားက ပိုမိုခံစားရမည္ျဖစ္သည္။
“ကၽြန္မတို႔နိုင္ငံမွာ အလြန္လွပတဲ႔ ၀န္းက်င္ရွိပါတယ္။ အဲ႔ဒီပတ္၀န္းက်င္ကို မထိန္းထားႏိုင္ရင္ ခဏေလးနဲ႔ ပ်က္ဆီးသြားမွာပါ။ အျခားႏိုင္ငံေတြမွာ ဘယ္လိုပ်က္စီးသြားတယ္ဆိုတာ သင္ခန္းစာယူၿပီး ကၽြန္မတို႔ႏိုင္ငံ ေနာက္မက်မီ ထိန္းသိမ္းရမွာပါ” ဟု ၂၀၁၂ ခုႏွစ္က ျမန္မာႏိုင္ငံတြင္ က်င္းပခဲ့ေသာ ကမၻာ့ေရတိမ္ေဒသ အထိမ္းအမွတ္ ဓာတ္ပံုျပပြဲဖြင့္ပြဲတြင္ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္မွ ေျပာၾကားခဲ႔ေပေသးသည္။
လူဦးေရတိုးပြားလာသည္ႏွင့္အမွ် သစ္ေတာမ်ားအား စိုက္ခင္းအျဖစ္ေသာ္လည္းေကာင္း၊ ၿမိဳ႕ျပလူေနအိမ္ယာမ်ားအျဖစ္လည္းေကာင္း ခ်ဲ႕ထြင္လာၾကသည္မွ အစျပဳၿပီး ခုတ္ထြင္ရွင္းလင္းလာၾကရမွ သဘာ၀ပတ္၀န္းက်င္ ယို႔ယြင္းပ်က္ဆီးလာၿပီး ရာသီဥတု ေဖာက္ျပန္မႈမ်ား ျဖစ္လာရသည္။ အဆိုပါ လူတို႔၏ ပေယာဂေၾကာင့္ျဖစ္ေပၚလာေသာ ရာသီဥတုေျပာင္းလဲမႈသည္ မေမွ်ာ္လင့္ထားေလာက္ေအာင္ လြန္ကဲေသာအဆင့္သို႔ ဦးတည္ေနသည္ကို ျမင္ေတြ႕ေနရသည္ျဖစ္သည္။ ဥပမာအားျဖင္႔ ကမၻာႀကီး၏အပူခ်ိန္သည္ သဘာ၀ပတ္၀န္က်င္ ယို႔ယြင္းပ်က္ဆီးမႈမရွိခဲ့ပါကမူ ႏွစ္ေပါင္း ၁၀၀၀၀ ေလာက္အၾကာမွ 1°C သာ ျမင့္တက္လာႏိုင္ေသာ္လည္း ယခုအခါ လူေတြရဲ႕ ပေယာဂေၾကာင့္ ေနာင္လာမည့္ ႏွစ္ေပါင္း ၈၀ ခန္႔ ၂၁၀၀ တြင္ ကမ႓ာႀကီး၏ အပူခ်ိန္ဟာ 5°c ထိျမင့္တက္လာႏိုင္တယ္လို႔ သိပံၸပညာရွင္မ်ားက ခန္႔မွန္းထားၾကသည္။
ျမန္မာစကားပံုတစ္ခုရွိသည္။ "ဥတုရာသီ ေတာကိုမွီ" တဲ့။ ျမန္မာႏိုင္သည္ ယခင္က သစ္ေတာမ်ားျဖင့္ ေဝဆာသာယာလွပသည့္ ႏိုင္ငံတစ္ႏိုင္ငံ ျဖစ္ခဲ့သည္။ သို႔ေသာ္ ယခုအခ်ိန္တြင္ သစ္ေတာမ်ား အဆမတန္ခုတ္ထြင္ခဲ့မႈ႔ေၾကာင့္ သစ္ေတာမ်ား ျပဳန္းတီခဲ့ရေပၿပီ။ ခုတ္ထြင္မႈ႔ရွိၿပီး ျပန္လည္စိုက္ပ်ိဳးမႈ အားနည္းခဲ့ေသာေၾကာင့္ ကမ႓ာ့သစ္ေတာ ျပဳန္းတီးမႈ့အမ်ားဆံုးႏိုင္ငံစာရင္းတြင္ အဆင့္(၄)တြင္ ေရာက္ရွိေနေပသည္။ တစ္ႏိုင္ငံလံုး အတိုင္းအတာျဖင့္ဆိုလွ်င္ သစ္ေတာ၏ လက္က်န္ ဧရိယာမွာ ၂၄% သာရွိပါေတာ့သည္။ သစ္ေတာျပဳန္းတီးမႈ့မ်ားေၾကာင့္ အပူခ်ိန္တိုးျမင့္လာျခင္း၊ အိုဇုန္းလႊာပိုမိုပါးလႊာလာျခင္း၊ ရာသီဥတုေဖာက္ျပန္ျခင္းမ်ား ျဖစ္ေပၚလာျခင္းမ်ားက သက္ေသခံေနပါသည္။
ရာသီဥတု ေဖာက္ျပန္ေျပာင္းလဲျခင္း၏ အက်ိဳးဆက္ကား အလြန္အမင္း ဖ်က္ဆီးႏိုင္စြမ္း ႀကီးမာလာျခင္းျဖစ္သည္။ ေရခဲျမစ္မ်ားႏွင့္ ေရခဲျပင္မ်ား အရည္ေပ်ာ္လာၿပီး မိုးသည္းထန္စြာရြာသြန္းမႈ့မ်ား၊ ေရလႊမ္းမို႔မႈ့ျဖစ္စဥ္မ်ား ပိုမိုၾကံဳေတြ႕ႏိုင္လာသည္။ မိုးေခါင္ ပူျပင္းေသာရာသီဥတုကိုလည္း ၾကံဳေတြ႕လာရသည္။ မုန္တိုင္းမ်ားႏွင့္ သဘာဝေဘးကပ္ဆိုးမ်ား ပိုမိုရင္ဆိုင္ေတြ႕လာရသည္။ ျမန္မာႏိုင္ငံသည္ ယို႔ယြင္းပ်က္ဆီးေနေသာ သဘာဝပတ္ဝန္းက်င္ေၾကာင့္ ရာသီဥတုေဖာက္ျပန္ပ်က္ဆီးျခင္း၏ အက်ိဳးရလဒ္ကို တစ္ႏိုင္ငံလံုးအတိုင္းအတာျဖင့္ ၂၀၁၅ ခုႏွစ္ကပင္ ေလာေလာလတ္လတ္ၾကံဳေတြ႕ခံစားခဲ့ရသည္။ ႏိုင္ငံႏွင့္အဝွမ္း ေရႀကီးေရလွ်႕မႈမ်ား ျဖစ္ေပၚခဲ့ၿပီး ေရေဘးသင့္ေက်းရြာတစ္ခ်ိဳ႕မွာ ရြာလံုးကြ်တ္ပ်က္ဆီးဆံုးရွံဳးခဲ့ၾကရသည္။ သီးႏွံစိုက္ခင္းမ်ား ပ်က္ဆီးဆံုးရွံဳးမႈ ဒါဏ္ကို ခံစားခဲ့ၾကရသည္။
သဘာဝပတ္ဝန္းက်င္ႏွင့္ ပတ္သက္ေသာ အေၾကာင္းအရာသည္ ႀကီးမားက်ယ္ျပန္႔သည္။ သဘာဝပတ္ဝန္းက်င္ ထိန္းသိမ္းေစာင့္ေရွာက္ေရးနွင့္ ပတ္သက္ၿပီး ျမန္မာႏိုင္ငံသားတစ္ေယာက္အေနျဖင့္ ပါဝင္ပတ္သက္ ထိန္းသိမ္းေစာင့္ေရွာက္ႏိုင္သည့္ နည္းလမ္းမ်ားစြာရွိသည္။
သဘာဝပတ္ဝန္းက်င္၏ အေရးပါေသာ အခန္းက႑၊ မိမိတို႔ေၾကာင့္ သဘာဝပတ္ဝန္းက်င္အေပၚ ထိခိုက္ပ်က္ဆီးႏိုင္မႈ ႏွင့္ သဘာဝပတ္ဝန္းက်င္၏ လူသားတို႔အေပၚ ႐ိုက္ခတ္လာႏိုင္မႈတို႔ကို လူအမ်ား သိရွိနားလည္ သေဘာေပါက္ေစရန္ အသိပညာေပး စည္းရံုးလံႈေဆာ္ေရးလုပ္ငန္းမ်ားကို လုပ္ေဆာင္ေပးသင့္သည္။
စီးပြားေရးလုပ္ငန္းမ်ား၏ သဘာဝပတ္ဝန္းက်င္ ညစ္ညမ္းေစမႈ၊ ရင္းႏွီးႁမွပ္ႏွံသူမ်ားႏွင့္ အျခား ရင္းႏွီးႁမွပ္ႏွံသူတို႔၏ သဘာဝပတ္ဝန္းက်င္ ထိခိုက္ပ်က္စီးေစမႈလုပ္ရပ္မ်ားကို ေဖာ္ထုတ္တားဆီးျခင္းသည္လည္း သဘာဝပတ္ဝန္းက်င္ကို ထိန္းသိမ္းေစာင့္ေရွာက္ျခင္း တစ္မ်ိဳးျဖစ္သည္။ ျပည္သူလူထုမွ သဘာဝပတ္ဝန္းက်င္ ထိန္းသိမ္းေစာင့္ေရွာက္ ကာကြယ္ေရးလုပ္ငန္းမ်ား ပါဝင္ေဆာင္ရြက္လာေစရန္ ႀကိဳးပမ္းေဆာင္ရြက္ျခင္းသည္လည္း သဘာဝပတ္ဝန္းက်င္ကို ထိန္းသိမ္းေစာင့္ေရွာက္သည့္ အလုပ္တစ္ခုျဖစ္ေပသည္။
သဘာဝပတ္ဝန္းက်င္ကို ထိန္းသိမ္းေစာင့္ေရွာက္မွသာ ကာကြယ္ေစာင့္ေရွာက္ရာ ေရာက္မည္မဟုတ္။ သဘာဝအတိုင္း ဆက္လက္ရပ္တည္ေနႏိုင္ေအာင္ ျပဳလုပ္ျခင္းသည္ပင္လွ်င္ ထိန္းသိမ္းေစာင့္ေရွာက္ျခင္းနည္း တစ္မ်ိဳးျဖစ္ေပေတာ့သည္။

Writer @wailinn
MSC - 144