Na początku maja swoje „urodziny” obchodzi Lwów miasto, które łączy i jednocześnie dzieli przedstawicieli rożnych narodowości, przodkowie których mieszkali idziałali tu wciągu wieków.
Ze wzglęgu na to, że akurat kończę pracę nad wydaniem monografii z historii Lwowa w okresie wczesnonowożytnym (kiedy miasto było jednym z największych miast Korony Polskiej), postaram się nieco przyblizyć zagadnienia dyskusyjne z historii tego miasta.
Polska tradycja historiograficzna historię Lwowa prowadzi od 1356 roku, kiedy miasto po przyłączeniu do Korony Polskiej zostało lokowane na prawie magdeburskim, centrum miasta przeniesiono z Podzamcza na tereny dzisiejszego Rynku.
Historycy ukraińscy swoimi badaniami obejmują czasy dawniejsze – okres Księstwa Halicko Włodzimierkiego, kiedy miasto było założone przez Króla Daniela lub jego syna Lwa. Dokładnej daty założenia miasta do dziś nie znamy.
Kronikarze Lwowa - Jan Alembek i Bartłomiej Zimorowicz mówiąc o początkach Lwowa odwoływali się do Kroniki Jana Długosza, który wzmiankował, że ok.1270 r. przez mongołów zrujnowano duzo miast Księstwa Halicko-Wołyńskiego, w tym Lwów.
Pierwsza wzmianka o mieście odnosi się do roku 1256 i dotyczy dwóch wydarzeń opisanych w Latopisie Halicko-Wołyńskim. Według pierwszej z nich – w 1256 r. w mieście Chełm był pożar, ogień był tak duży, że było go widać nawet ze Lwowa. Według drugiego wydarzenia w tym samym roku Mongolsko-tatarski wódz Kuremsa ruszył na wojnę o ziemie Daniela Halickiego, który zmuszony był do rozbrojenia i likwidacji swoich największych miast, zwłaszcza Lwowa. Z czego wynika, że w 1256 r. miasto było już dużym ośrodkiem fortyfikacyjnym.
[Krol Daniel Halicki]
Kolejne pytanie nie dające spokoju historykom – kto był założycielem miasta, Czy założył go książę (a wkrótce król) Daniel dla swojego syna Lwa (imieniem którego nazwano miasto – „Miasto Lwa”), bądź Lew był samodzielnym władcą, który sam założył miasto. Drugiej teorii dotrzymuje się lwowski historyk Jarosław Knysz, który twierdzi, że Lew po swoim ślubie z węgierską księżniczką Konstancją (córką króla Beli IV) w 1247 r. założył miasto na ziemi uzyskanej od ojca Daniela. Historyk Iwan Pasławski z kolei znalazł w francuskich źródłach rękopiśmiennych wzmiankę, że w 1240 r. miasto już istniało, lecz autor ten proponuje przyjąć jako datę założenia miasta rok 1245, kiedy księże Lew miał 15 lat i już uczestniczył w bitwie pod Przemyślem.
[Ksiaże Lew Daniłowiczi jego żona Konstancja]
Tym nie mniej za datę założenia miasta przyjmuję się datę pierwszej wzmianki o nim – 1256 r. W tym roku Lwów obchodzi swoją 762 rocznicę powstania. Zapraszamy wszystkich na obchody jego urodzin.
Bibliografia:
KoтлярМ.Ф.ДанилоГалицький. – Київ 1979.
Крип’якевич I.П.НарисиісторіїЛьвова. Львiв 1956.
ПолноеСобраниеРусскихЛетописей(ПСРЛ). Москва 1962. Т. ІІ.
Войтович Л. Князь Лев Данилович - полководець і політик - http://www.inst-ukr.lviv.ua/files/23/130Vojtovych.pdf
Паславський І. Філософська культура Галицько-Волинської держави: пошуки морального ідеалу і формування державної ідеології // Українські землі часів короля Данила: Церква і держава. Статті й матеріали. Львів 2005.
Jan Alnpek i jego "Opis miasta Lwowa" z początku XVII wieku / Stanisław Rachwał, Lwów 1930.
Leopolis triplex, powst. 1665-1672, ogł. K. J. Heck w: J. B. Zimorowicz: Pisma do dziejów Lwowa odnoszące się, Lwów 1899.