Miyamoto Musashi nazywany ”Świętym Miecza” był niepokonanym japońskim szermierzem, który w walce przeciw uzbrojonym w ostre miecze samurajom posługiwał się mieczami wykonanymi z drewna. Dowiódł, że to nie broń decyduje o zwycięstwie w starciu na miecze ale strategia, sprawność i umiejętności szermierza, który nią włada.
Ty również czytelniku nie musisz posiadać prawdziwego samurajskiego miecza by poprzez naukę posługiwania się nim w walce, rozwijać swoją sprawność fizyczną i doskonalić rozwój duchowy. Na potrzeby ćwiczeń z mieczem w Japonii na przestrzeni wieków powstały dwa główne rodzaje mieczy używanych do treningu tej sztuki walki - bokutō i shinai. 
BOKKEN
SHINAI
Mój bokken
Bokutō (w Europie zamiennie używa się określenia bokken) był mieczem o kształcie katany wykonanym z jednego kawałka drewna.
Miecze służące do treningów solowych np. wykonywania kata (sekwencje ruchowe technik ataku i obrony, gdzie duży nacisk kładzie się na pozycje ciała, pracę nóg i sposób poruszania się) wykonuje się z mniej wytrzymałego drewna np. dębu azjatyckiego lub czerwonego dębu północnoamerykańskiego. Osoby, które chcą by trening w wysokim stopniu przypominał trening prawdziwą katana wybierają droższe bokkeny wykonane z hebanu lub jatoby, które mają ciężar zbliżony do prawdziwego miecza. Bokken wykorzystywany do ćwiczeń w parach i kumite (walki bezpośredniej) wykonuje się z twardszego drewna np. biały dąb amerykański, hikora. W Polsce spotkałem się z bokkenami do kumite wykonanymi z dębu, klonu i jesionu.
Trening kata bokkenem realizowany przez wielokrotne powtarzanie tych samych sekwencji ataku i obrony, pozwala doskonalić technikę walki i posługiwania się mieczem bez konieczności posiadania prawdziwego miecza. Ten kawałek drewna sam, w sobie jest niebezpieczną bronią i może spowodować poważne obrażenia, również śmiertelne.
Trenując bokkenem trzeba mieć świadomość, że jest on inaczej wyważony niż prawdziwy, stalowy miecz. W szkołach walki używa się bokkenów o nazwie SUBURITO (foto. czarny miecz). Są cięższe, z wyważeniem zbliżonym do katany, służą do treningu cięć i wzmacniania siły rąk tak by w przyszłości sprawnie operować prawdziwym mieczem.
Shinai to drugi z mieczy treningowych. 28 marca 1876 roku cesarza Mutsuhito wydaje edykt zakazującego samurajom noszenia broni. Rozwój cywilizacyjny i przemysłowy Japonii powoduje zanik tradycyjnej sztuki walki mieczem. Pojawia się kendo - sportowa forma walki mieczem, w której bronią jest shinai. Miecz tworzą cztery bambusowe listwy częściowo pokryte skórą.
Przez lata udoskonalano kształt i formę miecza tak by stworzyć bezpieczny i trwały oręż treningowy. Współcześnie używany shinai ma skórzane wstawki w obrębie ¼ długości od strony rękojeści oraz skórzaną nasadkę na końcu sztychu miecza.
Obecnie długość miecza używanego w zawodach i treningach dobierana jest wg. płci i wieku zawodnika oraz ściśle określona przepisami przez IKF - Międzynarodową Federację Kendo. Mieczem można walczyć na zawodach sportowych jak również podczas treningów szermierki. Bokken był zbyt niebezpieczny do walki bezpośredniej i mógł powodować poważne uszkodzenia ciała. Pod tym względem shinai jest dużo bezpieczniejszy nie tylko z racji sprężystej i pracującej głowni, która rozprasza energie uderzenia ale również z powodu tego, że zawodnicy ubrani są w specjalną chroniąca ich przed urazami zbroję tzw. kendogu lub bogu.
Trening miecza to bardzo wszechstronnie rozwijające człowieka ćwiczenie pozwalające poprzez doskonaleni techniki rozwijać mu siebie zarówno fizycznie jak i duchowo. Sprawność manualna, kondycja ruchowa to aspekty fizyczne tego treningu. Wymiar duchowy jest jeszcze bardziej wartościowy. Koncentracja na dążeniu do doskonałości, świadoma praca oddechu, skupienie się na chwili obecnej - tu i teraz, wyciszenie, wszystko to sprawia, że nasza głowa "odpoczywa" od rozpraszającego nas codziennego zgiełku. Harmonia pomiędzy ciałem, umysłem i duchem to stan, który możemy osiągnąć dzięki drodze miecza. Pomijam aspekt bojowy tego treningu, którym jest fakt, że nauczymy się walczyć. Ja osobiście traktuję to jako wartość dodaną do ciągłego świadomego rozwoju i wzbogacania swojego wnętrza. Droga miecza jest dla mnie ścieżką do głębszego poznania i ciągłego rozwijania siebie, poprzez doskonalenie sztuki walki mieczem.
Bibliografia
- Henryk Socha, Miecze japońskie
- Zdzisław Żygulski, Broń wschodnia. Turcja, Persja, Indie, Japonia.
- S.R. Turnbull, The Samurai: A Military History
- Kanzan Sato,The Japanese Sword: A Comprehensive Guide.
Zdjęcia - Wikimedia
Bardzo ciekawy artykuł. Japońskie sztuki walki są głęboko zakorzenione w buddyzmie Zen i kładą ogromny nacisk na duchową stronę treningu. Życzę sukcesów na drodze Bushido (:
Dziękuję. Samo zainteresowanie się Zen bardzo wiele zmieniło na lepsze w moim życiu.
Świetny artykuł, zebranie dużej ilości faktów pokazanych w interesujący sposób. Gratulacje 😋
Dziękuję. Temat jest bardzo rozległy. Starałem się podać go w lekkiej i zrozumiałej formie, która zachęci czytelników do samodzielnego zainteresowania się nim głębiej.
te miecze są klejone czy z jednego kawałka?
Bokutō wykonuje się z jednego kawałka drewna.
Tu człowiek zrobił z olchy http://desqa.com/bokken-oraz-jo-cz-1/