„Jesteś tym co jesz” krzyczą do nas producenci zdrowej żywności, reklamujący swoje produkty. I pomijając ich pobudki czysto marketingowe, w zasadzie zgadzam się z nimi. Dziś wybierając produkty spożywcze, szukamy złotego środka pomiędzy ich ceną a zdrowotnym wpływem na nasz organizm. Dobieramy je głównie pod względem wartości odżywczych jakie zawierają w sobie. Natomiast oprócz wyżej wspomnianych wartości odżywczych, znajdziemy w produktach również substancje szkodliwe. Nie o wszystkich przeczytamy jednak na etykiecie produktu. Dziś wspomnę o pewnej grupie substancji szkodliwych jakimi są metale ciężkie.
Podstawowymi metalami ciężkimi, które obecnie zanieczyszczają żywność są kadm (Cd), ołów (Pb), arsen (As) i rtęć (Hg). Nawet z śladowych ilościach stwarzają zagrożenie dla zdrowia. Wywołują choroby, które charakteryzują się skutkami dopiero w przyszłości. Szczególnie narażone na te czynniki są płody czy niemowlęta. Spowodować może to u nich nieodwracalne zmiany w ośrodkowym układzie nerwowym. Pierwiastki te odznaczają się najwyższym współczynnikiem akumulacji w organizmach. Widoczne objawy chorobowe nie występują jednak od razu przy niskich poziomach tych pierwiastków. Aczkolwiek skutki ich działania możemy zaobserwować już na poziomie fizjologicznym lub biochemicznym. Metale te powodują wiele chorób i dysfunkcji. Są nimi m.in.:
- Ołów (Pb) - powoduje choroby układu sercowo-naczyniowego, zaburzenia biosyntezy hemu (składnika występującego m.in. w hemoglobinie) i metabolizmu witaminy D. Ponadto wywołuje zaburzenia funkcjonowania nerek i wątroby, zaburzenia systemu
immunologicznego i rozrodczego oraz zaburzenia metabolizmu żelaza, miedzi, cynku.
- Kadm (Cd) – jest rakotwórczym, nefro i neurotoksycznym metalem. Ponadto powoduje choroby układu sercowo-naczyniowego, uszkadza wątrobę i zaburza funkcjonowanie gruczołów płciowych i gruczołów odpowiedzialnych za gospodarkę mineralną organizmu.
- Arsen (As) – jest metalem o działaniu rakotwórczym, geno i neurotoksycznym (wywołuje zaburzenia słuchu). Powoduje również choroby układu sercowo-naczyniowego, anemie oraz zaburzenia naczyń obwodowych i układu rozrodczego.
- Rtęć (Hg) – jest ciekłym metalem, który kumuluje się głównie w mózgu (szczególnie związki metylortęciowe). Powoduje uszkodzenie centralnego układu nerwowego (szczególnie rozwijającego się mózgu płodu). Jeśli chodzi o dorosłych to powoduje choroby układu sercowo-naczyniowego, porażenie mięśni kończyn oraz zaburzenia wzroku, słuchu i mowy.
W pożywieniu możemy również znaleźć inną grupę metali ciężkich. Grupą tą są metale uważane za mikroelementy śladowe, które jednak w nadmiernych ilościach mogą wywołać negatywne skutki w organizmie. Zalicza się do nich cynk (Zn), cyna (Sn), miedź (Cu), chrom (Cr), nikiel (Ni) i żelazo (Fe). Wyżej wymienione metale ciężkie przyjęte z pokarmem mogą być powodem wystąpienia reakcji alergicznych. Ponadto wykazują właściwości toksyczne i szkodliwe zmiany procesów metabolicznych w organizmie.
Aluminium – bagatelizowany problem
Aluminium (Al) w przyrodzie występuje w stabilnej formie. Występuje głównie w postaci trudno rozpuszczalnych związków chemicznych. Jednak w środowisku kwaśnym z tych związków (występujących np. w glebie) zostają uwolnione jony glinu, które przenikają do wód powierzchniowych. A stąd to już tylko krok, by wraz z roślinami akumulującymi ten pierwiastek trafiły z sektora spożywczego na nasz talerz. Dodatkowo wpływ na poziom aluminium (glinu) w produktach żywnościowych ma sposób ich przechowywania. Już dawno temu okazało się, że odpowiednio kwaśne produkty spożywcze (np. mleko, piwo) powodują migrowanie tego pierwiastka z opakowania do produktu. Co może spowodować zbyt duży poziom tego metalu w organizmie? Akumulacja tego pierwiastka w mózgu prowadzi m.in. do zaburzeń pamięci, mowy i koordynacji ruchowej. Ponadto zwiększa ryzyko wystąpienia choroby Alzheimer’a. Natomiast badania na zwierzętach wykazały negatywny wpływ na ich układ rozrodczy (badania na szczurach). Możemy zatem wnioskować, że ma ten sam negatywny wpływ na ludzki organizm.
Metal w żywności – Skąd?
Metale ciężkie mogą znaleźć się w żywności w różny sposób. Przede wszystkim mogą zostać zaabsorbowane przez rośliny i zwierzęta z środowiska. Środowisko natomiast jest ciągle nimi zanieczyszczane. Zanieczyszczenia metalami pochodzą z źródeł naturalnych (np. wietrzenie skał, erupcje wulkanów, pożary lasów) lub w wyniku działalności ludzkiej (np. przemysłu czy rolnictwa). W wyniku tego wody powierzchniowe, gleby, atmosfera przyjmują je i oddają organizmom, które je akumulują w sobie. Przykładem zanieczyszczania środowiska, które na szczęście odchodzi już pomału do lamusa (niestety nie wszędzie) jest zrzucanie szamb i ścieków na pola uprawne lub nieużytki. Materia organiczna zawarta w ściekach ma natomiast zdolność wiązania tych metali. Kolejnym przykładem jest stosowanie pestycydów i nawozów zawierających w swoim składzie szkodliwe pierwiastki. Jeśli chodzi o wpływ przemysłu, to zauważono zwiększone stężenia tych metali w glebie w pobliżu zakładów hutniczych (do 30 km stężenie jest większe nawet o 2 rzędy wielkości niż w glebach bez sąsiedztwa tychże zakładów). Dodatkowo metale te są emitowane do środowiska z powstałymi w wyniku spalania (np. węgla, paliw ropopochodnych, gazów) dymami. Na domiar złego, raz na jakiś czas dochodzą jakieś awarie lub katastrofy ekologiczne. Tak więc z tych wszystkich zanieczyszczeń, migrujących po środowisku dzięki wiatrom, opadom czy spływom powierzchniowym rośliny i zwierzęta czerpią „pełnymi garściami”. W wyniku tego mamy m.in. bogate: w kadm - warzywa korzenne (np. marchew, pietruszka czy seler), w rtęć i arsen - ryby i owoce morza (np. największy syf - panga i tilapia), w ołów - warzywa i owoce. Bardziej niepokojące jest jednak to, że żywność jest świadomie zanieczyszczana w wyniku np. stosowania pasz dla zwierząt zawierających szkodliwe związki czy dodając do żywności stabilizatory i barwniki będące związkami metali ciężkich. Ponadto zanieczyszczenia mogą również przechodzić do żywności w trakcie procesów technologicznych z urządzeń używanych do produkcji lub z opakowań, w których są przechowywane (np. puszki).
Jak pozbyć się metali ciężkich?
Jednak nie możemy popadać w paranoję i już tylko się zastanawiać, czy to co zjemy nas przypadkiem nie zabije. Natomiast możemy wykorzystać parę trików, które oczyszczą nas organizm. Poniżej przedstawię kilka z nich.
Spożywaj produkty zawierające pektyny - Pektyny to mieszanina węglowodanów występująca w ścianach komórkowych wielu roślin. Wiążą one jony metali ciężkich usuwając je z organizmu. Najwięcej pektyn zawierają warzywa, owoce (np. jagody i jabłka).
Pij oczyszczające herbatki - Herbatki oczyszczające są dobrym uzupełnieniem kuracji oczyszczającej. Oczywiście nie możemy przesadzać z nimi. Warto codziennie pić np. herbatę z dzikiej róży. Dzika róża posiada właściwości uniemożliwiające wchłanianie się metali ciężkich.
Spożywaj produkty bogate w błonnik - Gdy oczyszczamy swój organizm, powinniśmy spożywać produkty z błonnikiem. Najlepiej uzupełniać go przy pomocy warzyw bogatych w niego (np. kalafior, brokuł, kapusta). Dzięki błonnikowi, będziemy w mniejszym stopniu przyswajać metale ciężkie.
Algi morskie – Algi morskie takie jak Chlorella czy Spirulina mają bardzo dobre właściwości detoksykujące. Oczyszczają organizm z metali ciężkich i toksyn a ponadto zawierają cenne aminokwasy, witaminy i minerały.
Pamiętaj o selenie – Selen jest pierwiastkiem śladowym, który wraz z metalami ciężkimi takimi jak: ołów, kadm, arsen, rtęć, tal tworzy nieaktywne, nietoksyczne kompleksy i przyspiesza ich wydalanie. Jednak nie możemy z nim przesadzać, gdyż niedobór i nadmiar mają szkodliwy wpływ na organizm.
Aktywność fizyczna i sauna – Aktywność fizyczna czy wizyta w saunie spowoduje wzmożone pocenie się organizmu. Jest to korzystne przy oczyszczaniu organizmu, gdyż wraz z potem pozbywamy się toksyn i innych niekorzystnych związków.
Kolendra – Jest to roślina z rodziny selerowatych, którą możemy spotkać w naszej kuchni. Jest to przyprawa, która oprócz walorów smakowych posiada właściwości oczyszczające z toksycznych metali.
Podsumowanie
Metale ciężkie w naszym organizmie mogą spowodować wiele zła. Dlatego czasami zastanówmy się nad tym co jemy. Może warto byłoby również zrezygnować z jedzenia ryb (tych najgorszej jakości) czy picia napojów z aluminiowych puszek. Z drugiej strony, nie możemy też popadać w skrajności. Przecież jedno piwko w puszce nas nie zabije :)
Pozdrawiam
Na podstawie:
http://www.aptekarzpolski.pl/2016/04/metale-ciezkie-w-zywnosci/
http://bonavita.pl/kadm-olow-rtec-i-arsen-czyli-metale-ciezkie-w-zywnosci-ktore-zagrazaja-naszemu-zdrowiu
https://arturtopolski.pl/metale-ciezkie-oczyszczanie/
http://bonavita.pl/zatrucie-aluminium-czym-sie-objawia-i-jaki-ma-wplyw-na-nasze-zdrowie
Monitoring zanieczyszczenia żywności pierwiastkami szkodliwymi dla zdrowia; Maria Wojciechowska – Mazurek, Krystyna Starska, Elżbieta Brulińska – Ostrowska, Monika Plewa, Urszula Biernat, Kazimierz Karłowski; Zakład Badania Żywności i Przedmiotów Użytku, Narodowy Instytut Zdrowia Publicznego - Państwowy Zakład Higieny.
Źródła grafik:
https://pixabay.com
https://ciekawe.org/2016/01/17/historia-tablicy-mendelejewa/
Artykuł sam w sobie bardzo dobry, to napewno daje dużą świadomość, ostatnio natknąłem sie na artykuł o pożywieniu z puszek, mowa o rybach i innych produktach pakowanych w puszki. Wydaje sie że jest to dobry sposób na zjedzenie czegoś smacznego i zdrowego, oczywiscie raz na jakiś czas, na pewno nam nie zaszkodzi. W nadmiarze jednak może to mieć zły wpływ, glin który uwalnia sie z puszki do pożywienia, Bisfenol A u dziewczynek może wywołać otyłość , mężczyzni mogą mieć problemy wzwodu, kobiety w ciąży mogą mieć problemy z płodem a dosłownie z wątroba płodu . Co do pożywienia, mamy wszystko na wyciągnięcie ręki, jak tak ide do sklepu, to zastanawiam sie co wybrać . Mam świadomość co kupuje i jakie mogą być skutki.
Świetny wpis. Dziękuję za upvote na moim blogu. ^_^
Chciałbym poznać Twoje zdanie na temat przechowywania napojów w plastikach.
Postaram się napisać o tym, ale niestety nie wcześniej niż za miesiąc.