Każdego dnia otaczani jesteśmy mnóstwem rzeczy wykonanych z plastiku. Można nawet powiedzieć, że jesteśmy uzależnieni od tego rodzaju tworzywa. Nie każdy plastik jest niebezpieczny dla naszego zdrowia, warto jednak wiedzieć, które rodzaje plastiku nie powinny mieć kontaktu z żywnością, a których unikać w ogóle.

Dobry plastik, zły plastik

Uważniej przyglądajmy się opakowaniom! Niewielki symbol graficzny w kształcie trójkąta umieszczony na spodzie pudełeczka powie nam wszystko. A w zasadzie nie sam symbol, tylko umieszczona w jego centrum cyfra – od 1 do 7. Zdradzi ona nam, z jakiego tworzywa zostało wykonane opakowanie i czy rzeczywiście jest ono dla nas bezpieczne. Czas rozszyfrować tajemnicze symbole i przekonać się czy opakowania kupowanych przez nas produktów są rzeczywiście bezpieczne:

01 - PET / PETE
Poli(tereftalan etylenu), PET (C10H8O4)n – termoplastyczny polimer z grupy poliestrów stosowany na dużą skalę do produkcji włókien syntetycznych i butelek do napojów bezalkoholowych to jedno z najczęściej wykorzystywanych tworzyw. Można je znaleźć na naczyniach jednorazowego użytku oraz wielu opakowaniach, chociażby butelkach wody mineralnej. Stosowany na dużą skalę do produkcji włókien syntetycznych – np. polaru oraz butelek do napojów bezalkoholowych. Jak donoszą naukowcy, woda przechowywana w butelkach PET zawiera substancję o działaniu zbliżonym do estrogenów. Niektóre źródła podają, że opakowań wykonanych z tego tworzywa nie powinno używać się ponownie.
02 – HDPE
Polieten lub polietylen o wysokiej gęstości; jeden z bezpieczniejszych plastików. Opakowania z tym oznaczeniem nadają się do przechowywania żywności i bez przeszkód możemy używać je powtórnie. Wykorzystywany do produkcji butelek na mleko, opakowań na chemię gospodarczej, kontenerów na śmieci oraz rur.
03 – PVC
Polichlorek winylu, z którego wytwarza się m.in. folię spożywczą, może wydzielać toksyny. Jest szkodliwy dla zdrowia. W procesie spalania PVC wydzielają się dioksyny, czyli związki chemiczne bardziej niebezpieczne dla zdrowia nawet od cyjanku potasu. Jego stosowanie w kontakcie z żywnością zostało znacząco ograniczone. Jest używany powszechnie do wyrobu opakowań na produkty niespożywcze a także rur, stolarki okiennej, wykładzin podłogowych czy sprzętu medycznego np. strzykawek.
04 – LDPE
Polieten / polietylen o niskiej gęstości, stosunkowo bezpieczny polietylen o małej gęstości, używany do produkcji wielu rodzajów opakowań do żywności. Jest bezwonny i uznawany za całkowicie obojętny fizjologicznie. Mało odporny na wysokie temperatury. Dozwolony jest do powtórnego użytku, jednak uważany za mniej bezpieczny niż tworzywa 2 i 5. Wykorzystywany do produkcji torebek foliowych, foli spożywczej oraz opakowań na ketchup czy musztardę.
05 – PP
Polipropylen - wraz z HDPE (oznaczenie nr 2) uznawany jest za jeden z najbezpieczniejszych plastików. Uznawany za obojętny fizjologicznie pod warunkiem nie podgrzewania go do bardzo wysokich temperatur które powodują jego szybki rozkład. Podatny na zgrzewanie. Często stosowany do produkcji opakowań na żywność zwłaszcza kubeczków na jogurty, pudełek na margarynę czy zakrętek do butelek.

06 – PS
Polistyren, znany jako styropian w formie spienionej; może wydzielać toksyny i nie powinien być stosowane jako opakowanie do żywności. Nie stosuje się go do produkcji opakowań żywnościowych zawierających tłuszcze. Choć rzadko używany do tego celu ze względu na niezbyt dużą odporność chemiczną , to jednak obecny np. w jednorazowych kubkach na kawę, jednorazowej zastawie stołowej lub w pojemnikach na jedzenie na wynos. Najpopularniejszą odmianą tego tworzywa jest styropian.
07 – inne plastiki
Kategoria, w której znajdziemy wiele niebezpiecznych dla naszego zdrowia związków, m.in. bardzo toksyczny bisfenol A (BPA). Plastików oznaczonych tym numerem nigdy nie powinniśmy powtórnie używać (chyba, że zawierają dodatkową informację BPA Free lub BPA 0%). BPA to związek, który może zwiększać prawdopodobieństwo zachorowania na schizofrenię, depresję czy chorobę Alzheimera. Żywność, która miała kontakt z BPA może powodować zaburzenia układu nerwowego i hormonalnego. W żadnym wypadku nie można tego plastiku używać w kuchenkach mikrofalowych, które zwielokrotniają przenikanie BPA do żywności.

Ograniczenie plastiku w użytku domowym

Na początek postarajmy się chociaż jeden dzień w miesiącu nie kupować produktów wykonanych z plastiku. Inspiracją do takiej postawy może być pewna rodzina z Austrii, która kilka lat temu pozbyła się większości przedmiotów wykonanych z plastiku (nawet zabawek – niewiarygodne!). Początkowo miał to być tylko miesięczny eksperyment, na dodatek zaplanowany przez dziesięcioletnią Marlene. Okazało się, że życie bez plastiku przez ten miesiąc wcale nie było niemożliwe, więc eksperyment zatytułowany „Dom bez plastiku” postanowiono kontynuować. Doświadczenia rodziny Krautwaschlów opisane są w książce „Plastik-Free Zone”.

Aby zminimalizować szkodliwy wpływ tworzyw sztucznych na nasze zdrowie warto zastosować się do poniższych rad:

Żywność przechowujmy wyłącznie w plastikach oznaczonych cyfrą 2 lub 5.
Nie używajmy ponownie butelek PET, nie podgrzewajmy w mikrofalówce żywności na tackach, na których ją kupiliśmy, (chyba że na opakowaniu zaznaczono, że nadają się do tego celu).
Nie podgrzewajmy w mikrofalówce żywności w opakowaniach z grupy 7, nie wlewajmy do nich gorących płynów i nie zmywajmy w zmywarce.
Opakowań plastikowych używajmy zgodnie z instrukcją umieszczoną na opakowaniu, stosujmy się do oznaczeń dotyczących temperatury oraz mycia w zmywarce.

====

Jako bonus:

Film Tomka Kopyry "Czy piwo w puszcze jest bezpieczne?" w domyśle chodzi o syntetyczną żywicę, którą lakieruje się puszki od wewnątrz. Ciekawy materiał:

Źródła:
http://ulicaekologiczna.pl/recykling
beyondgoodhealthclinics.com.au/

Symbole plastikowych opakowań i ich wpływ na nasze zdrowie

Dobry plastik, zły plastik