آیا ارتباط ذهن به ذهن در آینده محقق خواهد شد؟

یکی از ایده‌های مهیجی که در متون آینده‌پژوهی به آن اشاره می‌شود، امکان ارتباط مستقیم ذهن به ذهن در آینده است. در حقیقت، این همان ایده‌ی تله‌پاتی است که از دیرباز مطرح بوده است، و اکنون انتظار می‌رود که در آینده جامه‌ی واقعیت بپوشد.

neuroscience brain telepathy
_{^{Image credit: smithsonianmag.com}}

ری کورزویل (Ray Kurzweil)، یکی از دانشمندان صاحب‌نظر در زمینه‌ی آینده‌پژوهی و نویسنده‌ی کتاب‌های «عصر ماشین‌های معنوی»، «تکینگی نزدیک است»، و «چگونه یک ذهن بسازیم»، اخیراً در یکی از مصاحبه‌های خود به این نکته اشاره کرد که در آینده مغز ما انسان‌ها مستقیماً به اینترنت متصل خواهد شد. البته هم‌اکنون هم از طریق موبایل تقریباً در تمام اوقات به اینترنت متصل هستیم و شاید برای بسیاری از ما زندگی بدون اتصال به اینترنت بسیار سخت و چه بسا حتی غیرقابل تصور باشد، ولی در آینده این ارتباط بدون واسطه خواهد بود، یا اگر هم واسطه‌ای وجود داشته باشد، آن واسطه مستقیماً با مغز در ارتباط خواهد بود.

در این زمینه، چیزی که خصوصاً جالب توجه است، مسئله‌ی سرعت ارتباط است. مثلاً اگر مغز مستقیماً با رایانه ارتباط برقرار کند، معنای آن این است که خواهیم توانست اطلاعات را با سرعت دریافت و ارسال کنیم. در واقع، انتقال اطلاعات مانند انتقال فایل‌های رایانه‌ای بین رسانه‌های مختلف (مانند فلش درایو و هارد دیسک) خواهد بود!

البته برای اینکه این منظور محقق شود، صرفاً کافی نیست که بتوانیم بین مغز و رایانه ارتباط الکتریکی برقرار کنیم. بلکه لازم است که ساختار مغز و سازوکار ذخیره‌سازی داده‌ها در مغز را به طور کامل بشناسیم. در حال حاضر، پیشرفت‌های زیادی در زمینه‌ی ساختار مغز صورت گرفته و تحقیقات زیادی نیز در این زمینه در جریان است، ولی هنوز تا شناخت کامل ساز و کارهای دخیل در فعالیت مغز راه زیادی مانده است.

به‌طور کلی، شناخت ساختمان و کارکرد مغز راه را بر فناوری‌های جدیدی باز خواهد کرد که آینده‌ی بشر را از ریشه تغییر خواهد داد. تقویت هوش و توانایی پردازش داده‌ها یکی از قابلیت‌هایی است که ممکن است در آینده از این طریق امکان‌پذیر گردد. در واقع، ایده‌آل آن است که بتوان بافت عصبی خود مغز را تقویت کرد، اما اگر این کار عملی نباشد، شاید از طریق برقرار کردن امکان ارتباط مستقیم بین مغز و رایانه، بتوان قابلیت پردازشی مغز و در حقیقت هوش انسان را از این طریق تقویت کرد.