Orman yangını doğal veya insani sebeplerden genellikle yaz aylarında ortaya çıkıp, ormanın tamamının veya kontrol altına alınarak bir kısmının yanmasıyla ortaya çıkan bir olaydır. Tarih boyunca sürekli meydana gelmesiyle bilinen orman yangınlarıyla maalesef günümüzde de sık sık karşılaşılmaktadır.
Bu yazıyı da komşumuz Yunanistan'da meydana gelen büyük orman yangının üzüntüsü ile yazmaktayım. Yangının hala söndürülemediği ve büyük bir alanı tahrip etmeye devam ettiği haberleri gelmekte. Yangın esnasında hayatını kaybeden insanları saygıyla anıyorum. Ölen insanların yanında doğal yaşamda büyük bir kıyıma sebep olan bu yangında bitkiler, hayvanlar, toprak üstü ve altı canlılar maalesef yok olmuştur.
Buna benzer felaketlerin tüm dünyada tekrar yaşanmamasını dileyerek, yazıma orman yangınlarının oluşumu, sebepleri ve korunma yollarını anlatarak devam edeceğim.
Orman yangınlarının oluşumu ;
Yangının meydana gelmesi için yanma olayının gerçekleşmesi gerekmektedir. Yanma olayı ise 3 ana şarta bağlıdır. Bunlar;
1-Yeterli miktarda yanıcı madde
2-Ortamda %15'ten fazla oksijenin bulunmasu
3-Yanma sıcaklığı
Yukarıda ki ana şartlara yangın üçgeni adıda verilmektedir. Bu şartlar ortamda sağlandığı anda yanma işlemi gerçekleşmektedir. Bu yanma işlemi ormanda gerçekleşir önlemi alınmadığı takdirde orman yangınları ortaya çıkmaktadır.
Orman yangının sebepleri ;
Bu sebepleri 3 grupta incelemek daha doğru olacaktır.
Bunlardan birincisi "Dikkatsizlik ve İhmal"
- Ormanda insanların her hangi bir tedbir almadan ateş yakması
- Mangal vs. sebepler için yakılan ateşin, ihtiyacını gördükten sonra söndürülmeden bırakılması.
- Mercek etkisi yaparak güneş ışınları yakıcı bir seviyeye çıkarak cam parçalarının ormana atılması.
- Sönmemiş sigara izmaritinin atılması.
- Ormana yakın bölgelerde bulunan hububat tarlalarında anız yakma. (Ormana buluşmasa dahi ekosistem için büyük tehlike arz etmektedir.)
- Ve buna benzer insan dikkatsizliğinden ve ihmalinden kaynaklanan sebepler bu grup içerisinde sayılabilemktedir.
- Orman arazisini yok edip ilerleyen süreçlerde kendi çıkarlarına kullanabilmek için bilinçli yangın çıkarılması. (Özellikle denize nazır tatil beldelerinde bu durumla sıklıkla karşılaşılmaktadır.)
- Yine ormana sınır kişisel tarla, mera alan sınırlarını genişletmek adına çıkarılan bilinçli yangın.
- Son zamanlar da sıklıkla karşılaşılan ve hatta filmlere konu olan orman içerisinde yapılan usulsüz işleri yok etmek adına o bölgenin yakılması.
- Yağmurlu havalarda ağaçların üzerine yıldırım düşmesi sonucu çıkan yangınlar.
- Yanardağ bölgesinde patlamalar sonucu dışarıya çıkan lavların ortaya çıkardığı yangın.
Orman yangınlarını engelleme ve korunma yolları ;
Burada ilk olarak çocukluktan başlayan bir bilinçlendirme politikası izlenmesi gerektiğini düşünüyorum. Doğayı, hayvanları ve bitkilere karşı değer vermeyen onları sevmeyen çocukların, (ki bunlar öğretilmeye bağlı şeyler) ilerleyen yaşlarında bilinçlenmesi oldukça zor olacaktır. O yüzden başından çocuklara bunlarla ilgili eğitimler verilmeli ve bilinçlendirilmeleri sağlanmalıdır.Diğer korunma yolları ise sebeplerini ortadan bertaraf etmektir. Yani yangına sebep olmadıktan sonra yangın oluşumu pek de mümkün olmaz. Ama maalesef ki bilinçsiz insanların yapmış oldukları hataları gördüğümüzde uyararak veya onların vermiş oldukları zararlara anında müdahale ederek yangın oluşumunu engelleyebilir, oluşmuşsa bile erken müdahale ile minimum düzeye indirebiliriz. Yine yaptığımız tüm müdahalelere rağmen engel olamadığımız yangınları profesyoneller söndürdükten sonra o bölgenin herhangi bir ranta kurban gitmeyip tekrar doğaya kazandırılması için mücadele edebiliriz. Bunun için var olan STK'lara destek vererek veya bireysel olarak girişimlerde bulunabiliriz.
Okuduğunuz için teşekkür eder, daha yeşil bir dünyada yaşamamızı dilerim.
Esen kalın...
Ak ciyerlerimiz yanıyor . Farkındalarmı ?