Ressam, arkeolog, müzeci ve yazar Osman Hamdi Bey 1942’de İstanbul’da doğmuştur. Çok yönlü bir kişi olarak yetişmesinde ailesinin önemli bir rolü olan Osman Hamdi Bey, 1857’de hukuk tahsili için Paris’e gönderilmiştir. Paris’te bulunduğu sürede sanata olan ilgisi hukuktan daha ağır basan Osman Hamdi Bey dönemin ünlü ressamları olan Jean-Leon Gerome ve Boulanger’in atölyelerinde çalışmıştır. İstanbul’a döndükten sonra Osmanlı’da farklı görevlerde bulunan Osman Hamdi Bey, 1881’de nihayet Müze-i Hümayun müdürü olmuş ve Türk müzeciliğine yeni bir dönem kazandırmıştır. Osman Hamdi Bey’in çabaları ile Müze-i Hümayun, İstanbul Arkeoloji Müzesine dönüşmüştür. Sanayi-i Nefise Mektebi (güzel sanatlar alanında eğitim veren yüksekokul) için bir bina inşa ettirmiştir. Anadolu’da ve Anadolu dışında birçok kazıyı yöneten ilk Türk arkeolog Osman Hamdi Bey, 1884 yılında eski eserlerin devlet malı olmasını sağlayan ve yurt dışına götürülmesini yasaklayan üçüncü Asar-ı Atika Nizamnamesini (Eski Eserler Tüzüğü) yürürlüğe koymuştur. Bu tüzük 1973 yılına kadar kullanılmış, günümüzde yürürlükte olan 2863 Sayılı Kültür ve Tabiat Varlıklarını Koruma Kanunu’na temel oluşturmuştur. Ayrıca mühim bir ressam olan Osman Hamdi Bey’in yurt içinde ve yurt dışında, müzelerde ve farklı koleksiyonlarda tabloları bulunmaktadır. Kaplumbağa Terbiyecisi, Türbe, Halı Satıcısı, Şehzade Türbesinde Derviş, Ab-ı Hayat Çeşmesi, Silah Taciri gibi tablolar Osman Hamdi Bey’in önemli eserleri arasındadır. Osman Hamdi Bey ömrünün sonuna kadar büyük bir özveriyle çalışmış, 1910 yılında vefat etmiştir. Kendi vasiyeti üzerine Eskihisar’da yazlık olarak yaptırdığı evinin arkasındaki ağaçlı yamaca defnedilmiştir. Uluslararası Müzeler Haftası münasebetiyle kendisini minnetle anıyorum. Aşağıya Osman Hamdi Bey'in birkaç ünlü tablosunu da ekledim, esenlikler dilerim.
Osman Hamdi Bey
Kaplumbağa Terbiyecisi Birinci Versiyon (1906)
Halı Satıcısı (1888)
Ab-ı Hayat Çeşmesi (1904)
Kaynaklar:
GÜNDÜZ, Filiz (2007), “OSMAN HAMDİ BEY”, DİA, c. 33, s. 468-469.
Tablolar için: ÇELİK, Serra H. (2017), Sanatta Oryantalizm ve Bir Oryantalist olarak Osman Hamdi, Beykent Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü İletişim ve Tasarım Anasanat Dalı İletişim Sanatları ve Tasarım Sanat Dalı Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi.