İkinci Yeni Akımı

in #tr7 years ago (edited)
Edebiyat akımları ya da edebi akımlar, aynı görüşteki şairlerin belli zamanlarda ortaya koydukları eserlere bu anlayışı yansıtması sonucu ortaya çıkar. Edebi akımların oluşmasında toplumsal değişimler, bireysel farklılaşmalar, felsefi anlayıştaki değişim gibi birçok unsur etkilidir. Dilimizdeki edebi akımlardan bazıları bir önceki akıma tepki olarak ortaya çıkmıştır. Önceki anlayışı beğenmeyen benimsemeyen yazarlar ya da şairler bu tepkilerini kalemlerine taşımış ve kendilerine yeni anlayışlar çizerken Türk edebiyatında da farklı ayak izleri bırakmayı başarmışlardır. Bana göre İkinci Yeni akımı günümüze en yakın, en sıcak izlerden biridir bu konuda.


Görsel Kaynak

İkinci Yeni

Yirminci Yüzyılın ortalarında bir grup şairin, garip akımına tepki olarak Türk şiirinde farklı imge, çağrışım ve soyutlamalarla yeni bir söyleyiş bulma amacında olan bir topluluktur. Aslında ikinci yeniciler için, basma kalıp cümleler kurmak zordur çünkü her şairi bağımsız olarak kendi yolunda, anlayışında şiirler yazmışlardır.

  • Şiirde hayal gücü ve duyguya ağırlık vermişlerdir.
  • Dilin alışılmış kalıplarını yıkarak, farklı kelime türetme çabaları olmuştur. (üvercinka
  • Şiirin kendine has bir çizgisi olması gerektiğini ve diğer edebi türlerden ayrılması gerektiğini savunmuşlardır.

İnsana ilk okuyuşta anlamsız sözcükler ya da cümleler gibi gelen şiirlere bu akımda sıkça rastlanır. Bunun temel nedeni şairin iç dünyasını bilinç dışı bir süzgeçten geçirerek dizelere dökmesidir. Derinlemesine düşünüldüğünde ve şair hakkında biraz bilgiye sahip olunduğunda nice anlamlar çıkartmak mümkündür. Bu büyük zenginliği tatmanın hazzı çok başkadır. Elime onlardan bir kitap alıp rastgele bir sayfasını açtığım her seferinde, aynı şiire denk gelsem dahi içinde bulunduğum ruh halinin de etkisiyle farklı anlamlar çıkartır farklı tatlar alırım.



Görsel Kaynak

İkinci Yeniciler

Cemal Süreyya, İlhan Berk, Edip Cansever, Turgut Uyar, Ece Ayhan, Ülkü Tamer,Sezai Karakoç bu akımın öncüleridir. Her biri şiirimizde unutulmayacak dizeler bırakmışlardır.

  • Cemal Süreya (1931-1990): Kendine özgü söyleyiş biçimi ve şaşırtıcı buluşlarıyla, zengin birikimi ile yoğun ve kendine has imgeleriyle İkinci Yeni şiirinin başarılı örneklerini vermiştir.

Böylece bir kere daha boynunlayız sayılı yerlerinden
En uzun boynun bu senin dayanmaya ya da umudu
kesmemeye
Laleli'den dünyaya doğru giden bir tramvaydayız
Birden nasıl oluyor sen yüreğimi elliyorsun
Ama nasıl oluyor sen yüreğimi eller ellemez
Sevişmek bir kere daha yürürlüğe giriyor
Bütün kara parçalarında
Afrika dahil

  • Edip Cansever(1928-1986): Döneminin özgün örneklerini vermiştir. Şirinde zamanla sevinç yerini bunalıma, toplumsal dengesizlikleri eleştirme kaygısı yerini yıkıcı bir umutsuzluğa bıraktı. Hiçbir zaman İkinci Yeni içindeki bazı arkadaşları gibi anlamsızlığı savunmadı. Anlaması güç yine de anlamdan ayrılmayan bir dille şiirlerini yazdı.

öyle bir yağmur ki bu, bilirsin
dam saçak demeyecek, yağacak
yağacak bir hışım gibi canevine kentin
kalplerimiz küle gömülmüş elmalar gibi
patladı patlayacak
alacak sonunda kendi rengini.

  • İlhan Berk (1918-2008): Doğudaki alışılagelmiş kalıplarını denemiş, beyit ve türkü biçimlerinden yararlanmıştır.Araştırmacı kişiliği, özgün duruşuyla 20. Yüzyıl Türk şiirinin en önemli isimlerinden biridir. Şiirinde sevdiği insana yaptığı "cumhuriyetin ilk günleri gibiydi yüzün." benzetmesiyle beni kendine bir kez daha hayran bırakmıştı.

üç kez seni seviyorum diye uyandım
tuttum sonra çiçeklerin suyunu değiştirdim
bir bulut başını almış gidiyordu görüyordum.
sabahın bir yerinden düşmüş gibiydi yüzün.
sokağı balkonları yarım kalmış bir şiiri teptim
sıkıldım yemekler yaptım kendime otlar kuruttum
-taflanım! diyordu bir ses duyuyordum.
cumhuriyetin ilk günleri gibiydi yüzün.
kalktım sonra bir aşağı bir yukarı dolaştım
şiirler okudum şiirlerdeki yaşa geldim
karanfil sakız kokan soluğunu üstümde duydum.
eskitiyorum eskitiyorum kalıyor ne kadar güzel olduğun.

  • Turgut Uyar(1927-1985): ikinci Yeni şairi olarak tanınması ve değerlendirilmesine karşı çıktı. Şiirinde sürekli bir arayış içinde olmuştur. İkinci yeniciler arasında kalemini en çok beğendiğim şairlerdendir. Tomris Uyar'ın gönlünü fethetmeyi başaran kişidir. Ferhan Şensoy'un Ferhangi Şeyler Oyunundaki "Ben Ne Güzel İşerim Sabaha Karşı" şarkısında ona şöyle selam verir:

    Görsel Kaynak

üç kere üç dokuz eder
bilirsin

birin karesi birdir
kare kökü de
bilirsin
"mutlu aşk yoktur"
bilirsin
ama baharda ya da dışarda
sonsuz göğün altında

aşkın aşkla çarpımı
nedendir bilinmez
garip bir biçimde
hep sonsuzdur

  • Sezai Karakoç(1933- ...): ikinci Yeni'nin biçimsel anlamda yararlanmış ve İslami özle, mistisizmle beslenen bir şiir geliştirmiştir. Muazzez Akkaya'ya Mona Rosa ismini verdiği akrostiş şiiri en bilinen şiirlerindendir.

Mona Rosa. Siyah güller, ak güller.
Geyve'nin gülleri ve beyaz yatak.
Kanadı kırık kuş merhamet ister.
Ah senin yüzünden kana batacak.
Mona Rosa. Siyah güller, ak güller.

Dünya Ölmeme Günü


Görsel Kaynak

Rivayete göre 26 Mart'ta İkinci yeni şairlerinin ve bazı yazarların bir meyhanede toplanarak ilan ettikleri gündür. Turgut Uyar'ın ölümüyle bırakılmıştır. Yazıyı uzatmamak açısından ayrıntılı bilgi için buraya bakabilirsiniz.

Sort:  

Quraturk tr etiketi altında paylaşılan kaliteli ve orjinal içerikleri tespit edip ödüllendirmeyi hedefleyen bir kürasyon projesidir. Yazınız değerlendirmen ekibimiz tarafından uygun görülmüş olup, günün seçilen yazıları arasında yerini almıştır.
Quraturk hakkındaki tüm sorularınızı discord üzerinden sorabilirsiniz


Bu yorumu ya da günlük Quraturk postlarını oylayarak projeye destek olabilirsiniz.

Hocam şurayı bilerek mi böyle yaptınız bilmiyorum .Belki unutmuşsunuzdur diye göstermek istedim.

beni kendine beni kendine

Şiirleri okuduğum zaman bana pek bir şey hissettirmiyor ama seslendirilmiş halini okuyunca hayran kalıyorum.Belkide belirttiğiniz gibi yazarın hayatı ve dönem hakkında biraz bilgi sahibi olmak gerekiyor.
Onur Ünlü'nün "Ah Muhsin Ünlü" kitabıdan seslendirmeler yapanlar var.Mesela kitabını okudum ama seslendirilmiş halini dinleyince çok fark olduğunu gördüm. Tabi birde okulda "Yaş Otuz Beş" şiirini okumuştum.Onu yeri ayrıdır bende.Yine fazla uzattım.

Paylaşım için teşekkürler

çok teşekkür ederim hemen düzelttim fazla yazmışım. :) Ah Muhsin Ünlü'yü de severim. Açıkcası son zamanlarda güzel şairlerin yetiştiğini düşünüyorum Ah Muhsin Ünlü, Ali Lidar, Küçük İskender gibi.
Dediğin konuda çok haklısın yazarın kendi okuması bazen çok ayrı bir anlam katıyor. :)

Bana şiiri sevdiren şarilerdir her biri. Her biri aynı galakside ayrı bir Dünya. Elinize sağlık.

benim için de öyleler hocam, daha güzel bir içerik hazırlayacağım en kısa zamanda. Daha ayrıntılı, daha özenli seçkiler olan bir içerik. Çok dağılmadan direk yazarların tek tek hayatlarına eğilmeyi düşünüyorum hepsini ayrı seviyorum çünkü :)

O zaman dört gözle bekliyor olacağız hocam. :)👀👀

Herkesin kalbinde izi olan eserlerin yuvasıydı ikinci yeniler. Krallık gibiydi... Şah damarımız kadar yakındılar ama gökyüzü kadar ulaşılmazdı. Havası aynıydı ama gündüz ile gece aynı havanın tadı değişiyordu yazılanlarda. Diyorum ya, herkesin kalbinden alınan acının ve mutluluğunun tatlı harmanıydı ikinci yeniler...
İyi ki yazmışınız bu yazıyı, kitaplığımdaki Turgut Uyar’ ı ne kadar da yalnızlığıma terk etmişim.
Elinize Sağlık... Bu tarz yazılarla görmek ümidiyle...

ihmal etmemek lazım. :) güzel yorumunuz için teşekkür ederim böyle yorum yapan birinin paylaşımları da güzeldir elbet takip ediyorum sizi :)

Congratulations! This post has been upvoted from the communal account, @minnowsupport, by Batuhoca from the Minnow Support Project. It's a witness project run by aggroed, ausbitbank, teamsteem, theprophet0, someguy123, neoxian, followbtcnews, and netuoso. The goal is to help Steemit grow by supporting Minnows. Please find us at the Peace, Abundance, and Liberty Network (PALnet) Discord Channel. It's a completely public and open space to all members of the Steemit community who voluntarily choose to be there.

If you would like to delegate to the Minnow Support Project you can do so by clicking on the following links: 50SP, 100SP, 250SP, 500SP, 1000SP, 5000SP.
Be sure to leave at least 50SP undelegated on your account.

This post has received a 0.20 % upvote from @drotto thanks to: @batuhoca.

Tebrikler! Yazınız @tryardim topluluk hesabından oy kazanmıştır. #tr tagi altında kaliteli içeriklerizi görmekten mutluluk duyarız. Detaylı bilgi için Tryardım Desteklenen İçerikler 8 Haziran 2018 bağlantısını ziyaret edebilirsiniz.

post_banner_gf.gif

çok teşekkür ederim. :)


Bu yazı Curation Collective Discord Sunucusunda küratörlere önerilmiş ve manuel inceleme sonrasında @c-squared topluluk hesabından oy ve resteem almıştır.
This post was shared in the #turkish-curation channel in the Curation Collective Discord community for curators, and upvoted and resteemed by the @c-squared community account after manual review.

Elinize sağlık yazınızı büyük bir zevkle hiç sıkılmadan okudum :) En sevdiğim şairlerin olduğu akımdır İkinci Yeni Akımı. Kaleminize sağlık :)

çok teşekkür ederim ben de çok severim. İlerleyen zamanlarda şairlere tek tek eğileceğim bir aksilik olmazsa. :)

aşkın aşkla çarpımı
nedendir bilinmez
garip bir biçimde
hep sonsuzdur

çok güzel yazmışsınız, sevdiğim şairler ve şiirler daha ne olsun ki:)
başarılar dilerim:)

çok teşekkür ederim. başuçumdadır Büyük Saat her zaman :)

Edip Cansever'i ayri bir sevmekle birlikte değerli şairlerimizi kaleme aldığın yazin için tebrikler.Keyifle okudum:)

çok teşekkür ederim. Aslında içime sinmedi ama sahur saati geldiği için noktalamak zorunda kalmıştım. Beğenmenize çok sevindim :)

size gelsin o zaman Edip Cansever'den: @junostar

Edip Cansever

Böylece bir kere daha boynunlayız sayılı yerlerinden
En uzun boynun bu senin dayanmaya ya da umudu
kesmemeye
Laleli'den dünyaya doğru giden bir tramvaydayız
Birden nasıl oluyor sen yüreğimi elliyorsun
Ama nasıl oluyor sen yüreğimi eller ellemez
Sevişmek bir kere daha yürürlüğe giriyor
Bütün kara parçalarında
Afrika dahil

En sevdiğim şairin en sevdiğim şiiri.
İkinci yeniciler bana göre edebiyatın şampiyonlar ligidir.
Hepsi birbirinden değerli isimlerdir benim için.
Şair denince ilk onlar gelir aklıma, şiir denince ilk onların şiirleri.
Hele o Cemal Süreya yok mu..

benzer zevklere sahibiz demek ki. :) değerli yorumunuz için teşekkür ederim.

Tebrik ederim. Yazınız kazananlar listesinde sıralamaya girmiş.