Kripto Paralar
Crypto ve currency kelimelerinin bir araya getirilmesiyle yaratılmış olan cryptocurrency deyimi kripto (şifreli) para anlamına geliyor. Kripto para; internet aracılığıyla kullanılan, hiçbir merkezi otoriteye ya da aracı kuruma bağlı olmayan, sanal para birimini ifade ediyor. Kripto paralar ancak belirli şifreler kullanılarak yerleştirildiği sanal cüzdanlardan yine şifreler aracılığıyla çıkarılıp kullanılabildiği için bu adı taşıyorlar. Kripto para birimleriyle kişiler ya da kurumlar tıpkı gerçek parayla yaptıkları gibi harcama yapabiliyor ya da para kabul edebiliyor.
Piyasada bugün itibariyle binden fazla kripto para çeşidi var. Bu paraların bazıları şunlar: Bitcoin. Ethereum, Ripple, Litecoin, Dash, Monero, Neo, Nem. Sanal olmaları yalnızca bilgisayar sisteminde kayıtlı olmasından kaynaklanıyor. Yani bu para birimleri Dolar gibi, Euro gibi TL gibi basılı halde fiziksel olarak bulunmuyor.
Kripto paraların değerli madenler gibi maden değerinden ya da kâğıt para gibi devlet itibarından kaynaklanan bir değeri yok. Değeri, kullanıcılarının onu bir değiş tokuş aracı olarak kabul etmelerinden ya da bir emtia gibi görmelerinden kaynaklanıyor. Değeri, tıpkı diğer para birimlerinde ya da emtialarda olduğu gibi, piyasada anlık olarak arz ve talep koşullarına göre belirleniyor.
Bitcoin
Kripto paraların ilk ortaya çıkanı ve halen de en yaygın olanı Bitcoin. Bitcoin 21 milyon adet ile sınırlı olarak oluşturulmuş durumda. 13 Kasım 2017 tarihi itibariyle 16.676. 850 adet Bitcoin dolaşıma girmiş bulunuyor. Buna göre hala dolaşıma girebilecek olan 4.323.150 adet Bitcoin var. Yeni Bitcoinlerin dolaşıma girebilmesi için 16 haneli bir şifreyi çözmek gerekiyor. Bu şifreyi çözmek oldukça profesyonel bilgi ve teknik donanım gerektiriyor. Şifreyi çözen kişi 12,5 adet Bitcoin kazanıyor. Bitcoin sistemini kullanarak ödeme ya da bir işlem yapmak isteyip de şifreyle uğraşmak istemeyenler Bitcoin satan internet sitelerinden para karşılığı satın alabiliyorlar. Bitcoin’in kuru da tıpkı ulusal paraların birbiri karşısındaki kuru gibi arz ve talebe göre piyasada belirleniyor. 13 Kasım 2017 kuruyla 1 Bitcoin 6.200 USD (23.932 TL) olduğuna göre demek ki piyasada yaklaşık 103,3 milyar USD tutarında Bitcoin bulunuyor. Aynı tarih itibariyle bütün kripto paraların toplam piyasa değeri 195 milyar USD dolayında bulunuyor. Bir karşılaştırma yapabilmek için dolaşımda bulunan bütün nakit paraların USD cinsinden değerinin 31 trilyon USD ve dünyada nakit olarak dolaşımda bulunan USD miktarının 1,5 trilyon USD olduğunu belirtelim.
Blockchain
Blockchain; şifrelenmiş işlem takibi sağlayan dağıtık bir veri tabanıdır. Her bir bilginin bloklar halinde, gelişmiş şifreleme algoritmalarıyla, birbirine bağlanarak kaydedildiği bu dağıtık veri tabanı, bir merkeze bağlı olmaksızın işlem yapabilme imkânı sağlıyor. Blockchain ağı, tüm para alışverişlerinin kaydının tutulduğu bir sistem. Bu sistemin en önemli özelliği tek bir noktada tutulmak yerine, birden fazla yerde yani bir ağın tamamında tutulmasıdır. Kayıtların birden fazla yerde tutulmasının nedeni kayda alınmış bilgilerin güvenilirliğini arttırmaktır. Kayıt yerlerinden birisi kaybolsa bile, bilgiler, ağda bulunan diğer kayıt yerlerinde saklanmaya devam ediyor. Bilgilerin kaydedildiği yerler, özel bir şifreleme ile kendinden gelen bir önceki ve sonraki block ile ilişki içinde bulunuyor. Bu durumda zinciri oluşturan halkalardan birisinde bilgi değiştirildiğinde bu bilgi kendinden önceki kayıtlarla uyumsuz hale geliyor. Bir kaydın değiştirilebilmesi için zinciri oluşturan halkalardan birkaçında değişikliğin onaylanması gerekiyor. Bir yerden çıkan bilgi, karşı tarafa ulaşana ve kodlar eşleşip bu bilgi açığa çıkana kadar kimse tarafından erişilemiyor, yönetilemiyor veya yönlendirilemiyor.
Blockchain teknolojisini yalnızca kripto paralarla ilişkilendirmek doğru değil. Bu teknoloji bankacılık gibi alanlar başta olmak üzere birçok alanda yüksek güvenlikli bir sistem olarak kullanılabiliyor.
Kripto Paraların Üstünlüğü
Kripto paraların reel paralardan en belirgin üstünlüğü herhangi bir ülkenin merkez bankasına bağlı olmadığı için hiçbir ülkenin ekonomik durumundan etkilenmemesi. Ayrıca kime ait olduğu bilinmediği ve bir merkezi otorite tarafından izlenip denetlenmediği için kripto paralar ile açılmış hesapların dondurulması, el konulması gibi bir tehditle karşılaşması da söz konusu değil.
Bitcoinin Hızlı Değer Kazanmasının Nedeni
Bitcoin ve diğer kripto paralarla yapılan işlemlerde işlemi kimin yaptığı ve kimle yaptığı belirsiz kalıyor. Yani mesela para yollaması gereken kişi açtığı bir cüzdandan bir başka cüzdan sahibine para yolladığında bütün işlemler şifrelenmiş dosyalar aracılığıyla yapıldığı için kimin kime para yolladığı ya da kimin kimden para aldığı belli olmuyor. Dolayısıyla mesela bir denetim sırasında denetçi bankadan işlemi kimin yaptığını öğrenebildiği halde bitcoin ve diğer kripto paralarla yapılan işlemleri kimin yaptığını sorup öğrenebileceği bir yer ya da bir makam bulunmuyor. Kimlik bilgilerinin gizliliği, bir otoritenin denetimi altında bulunmayışı, sistemi, her türlü yasa dışı finansal transfer konusuna açık hale getiriyor.
Bu çerçevede kripto paralar her türlü gizli işlemde, kazançların vergi dışına çıkarılmasında ve hatta kara para ilişkilerinde kullanılan bir ödeme aracı haline gelebiliyor ve bu işlemlere talep arttıkça kripto paraların sınırlı sayıda olması nedeniyle değerleri yükseliyor. Değeri yükseldikçe bu kez bu yükselen değere bakarak bu paraları yatırım aracı olarak kullanmayı hedefleyenlerin talebi artıyor ve bu talep artışı sonucu bu paraların değeri daha da yükseliyor.
Tehlike Nerede?
Kripto paralara yönelik en büyük tehlike bu paraların kullanımının kara para işlemlerine açık olması dolayısıyla devletler tarafından yasaklanması ya da tıpkı İsviçre Bankalarına yönelik aksiyonda olduğu gibi hesapların isimlendirilmesinin talep edilmesi olasılığı. Bu gerçekleştiği anda bu paralar bir anda çok büyük değer kayıplarıyla karşılaşabilir hatta değersiz kalabilirler. !
Hi! I am a robot. I just upvoted you! I found similar content that readers might be interested in:
https://bitcointalk.org/index.php?topic=2483343.msg25758194
Congratulations @eneskaracomak! You have completed some achievement on Steemit and have been rewarded with new badge(s) :
Click on any badge to view your own Board of Honor on SteemitBoard.
For more information about SteemitBoard, click here
If you no longer want to receive notifications, reply to this comment with the word
STOPCongratulations @eneskaracomak! You received a personal award!
Click here to view your Board of Honor
Congratulations @eneskaracomak! You received a personal award!
You can view your badges on your Steem Board and compare to others on the Steem Ranking
Vote for @Steemitboard as a witness to get one more award and increased upvotes!