Zenon'un Paradoksları

in #tr6 years ago (edited)

1.jpg

İlkçağ düşünürü Elealı Zenon, felsefe tarihinde paradokslarıyla ünlüdür. Paradoksların bir kısmını aynı zaman da hocası olan ilkçağ filozofu Parmenides’in hareketin aslında olmadığı savının haklı olduğunu ispat etmek için geliştirmiştir.

Paradokslarının temel savı ise; "eğer herhangi bir şey hareket ediyorsa, o vakit bu şey ya olduğu yerde hareket etmek zorundadır, ya da olmadığı yerde hareket etmek zorundadır" diyerek harekete karşı bir sav geliştirir.
Buna göre ikinci durum olanaksızdır. Çünkü hiçbir şeyin olmadığı bir yerde hareket olamayacağı ve hareket ettirilemeyeceği düşünülürse, bir şey bulunduğu yerde olmak zorundadır. Bundan ötürü, şeyler hareketsizdir ve hareket bir yanılsamadır.

Harekete karşı ileri sürülen bu sav Dikotomi (ikiye bölünme paradoksu) Atılan Ok ve Akhileus ile Kaplumbağa paradokslarıyla daha ayrıntılı tartışılır.


Achilles.gif

Dikotomi (İkiye Bölünme Paradoksu)

Başlangıç noktasından bitiş çizgisine önce gitmek isteyen bir koşucuyu düşünelim. Bitiş çizgisine ulaşması için önce yolun yarısına kadar koşmuş olması gerekir. Bu sorun değildir. Sürenin yarısını, yolun yarısına ulaşmak için harcayabilir ve geri kalan süreyi de bitiş çizgisine ulaşmak için kullanabilir. Ancak yolun yarısına gelmek için önce yolun ilk çeyreğini tamamlamak zorundadır. Bunu da yolun yarısı için ayırdığı zaman diliminin yarısını kullanarak başarabilir. Ancak yarışın ilk çeyreğini tamamlamadan evvel yolun sekizde birini bitirmesi gerekir, ama bunu yapabilmek için de önce yolun on altıda birini koşmalıdır. Bu durum bir sona ulaşmadan böylece sürüp gider. Ne kadar giderse gitsin tamamlaması gereken bir başka mesafe çıkacaktır. Aşılacak nihai bir mesafe olmadığı için de koşucu yarışı asla tamamlayamaz.

Bu argüman herhangi bir mesafe için de tekrarlanabilir. Belirli bir mesafeyi aşmak için koşucu önce sonsuz sayıda, sonlu bir mesafeyi aşmak zorundadır. Bunu da yapamayacağından dolayı hiç mesafe alınamaz. Dolayısıyla koşucu hareket etmemektedir. Zenon böylelikle hareketin imkansız olduğu sonucuna varır.

1.jpg

Atılan Ok Paradoksu

Uçuyormuş gibi görünen bir ok aslında hareketsizdir çünkü kendisine eşit olan bir boşluğu işgal eden her şeyin bu boşlukta durması gerekir. Bir okun uçuşunun her anında kendisine eşit olan bir boşluğu doldurduğunu düşünürsek, bu durumda ok devinimsizdir.


kaplumbağa.jpg

Akhileus ile Kaplumbağa

Hızlı Akhileus, yavaş hareket eden kaplumbağanın yarışa bir adım önce başlamasına izin verirse, kaplumbağayı hiçbir zaman geçemez. Neden mi? Çünkü bu durumda Akhileus, kaplumbağanın yarışa başlamış olduğu noktaya her vardığında, kaplumbağa bir adım daha ileri gitmiş olacaktır. Akhileus bu mesafeyi katettiğinde, kaplumbağa yine bir adım daha ileri gitmiş olacaktır ve bu böylece sonsuza kadar gider.

Zenon’a göre kabul etmemiz gereken bu çıkarımlarda koşucu asla yarışı tamamlayamaz, ok hareket etmez ve Akhileus da hiçbir zaman kaplumbağaya yetişemezdir. Aslında hareket diye bir şey de yoktur ona göre. Her şeyin hareket ediyor gibi göründüğü doğru olsa da Zenon’a göre bu sadece yanılsamadan ibarettir.

Filozofların çoğu, ya Zenon’un mantığının yanlış olduğunu ya öncüllerinin tümünün doğru olmadığını ya da bunların her ikisini birden ileri sürmüşlerdir. Zenon’un argümanların neresinde yanlış yaptığı ise tartışma konusu olarak kalmaya devam etmektedir.

Beyninizden çorba yaptıysak bize afiyet size geçmiş olsun dostlarım. 


tumblr_nj07maPH301sjwwzso1_500.gif

Kaynak: Bu yazı kişisel ders notları ve bilgi birikiminin ürünüdür. Konuyla ilgili ayrıntılı bilgiye ulaşmak isterseniz, tüm felsefe tarihi kitaplarından yararlanabilirsiniz. Yazının tüm hakları @feryuse’ye aittir.

12345

Sort:  

Büyük keyifle okudum. Tüm haklarına sağlık. 👏

Ara sıra zaman ın dikey olma olasılığını düşünürüm ve geçmiş-şimdi - gelecek dediğimiz her şeyin bir anda olup olamayacağını sorgularım. Hareketin yanılgı olması bu olasılığı da destekleyebilir. 😬😀

Hakkımız helal olaa. Büyük teşekkürler.
Zaman sorunsalı için ayrı bir post açmayı düşünüyordum, temel konusu "geçmiş-gelecek-şimdi" nin aslında ayrı ayrı zaman dilimleri değil hepsinin "şimdi"nin türevleri olduğu. Neyseee spoi yok daha fazla merakta kalın sayın seyirci. :))


Bu yazı Curation Collective Discord Sunucusunda küratörlere önerilmiş ve manuel inceleme sonrasında @c-squared topluluk hesabından oy ve resteem almıştır.
This post was shared in the #turkish-curation channel in the Curation Collective Discord community for curators, and upvoted and resteemed by the @c-squared community account after manual review.

You got a 13.33% upvote from @bid4joy courtesy of @feryuse!

This post has received a 1.56 % upvote from @drotto thanks to: @feryuse.

You just rose by 36.22% upvote from @getkarma courtesy of @feryuse

You got a 8.60% upvote from @joeparys! Thank you for your support of our services. To continue your support, please follow and delegate Steem power to @joeparys for daily steem and steem dollar payouts!

This post has received a 21.60% upvote from @msp-bidbot thanks to: @feryuse. Delegate SP to this public bot and get paid daily: 50SP, 100SP, 250SP, 500SP, 1000SP, 5000SP Don't delegate so much that you have less than 50SP left on your account.

This post has received a 2.33% upvote from thanks to: @feryuse!!!
For more information, click here!!!!

If you use our Robot before your post has 1 day and get an Upvote greater than 1%, you will automatically receive Upvotes between 1% and 10% as a bonus from our other robots.

Do you know, you can also earn passive income after every bidding round simply by delegating your Steem Power to @minnowhelper?
you can delegate by clicking following links: 10 SP, 100 SP, 500 SP, 1000 SP or Another amount

You just received a 7.14% upvote from @honestbot, courtesy of @feryuse!
WaveSmall.gif

You got a 22.22% upvote from @peace-bot courtesy of @feryuse!

Help spread the peace. Want to promote your posts too? Send a minimum of .02 SBD or STEEM to @peace-bot with link in the memo for an upvote on your post. You can also delegate to the bot for daily passive earnings. If you would like to delegate to the Peace Bot you can do so by clicking on the following links:
50SP 100SP 250SP 500SP 1000SP 5000SP

Learn more!

You've received a lifting from @botox ! Consider delegating to earn passive income 20SP,50SP,100SP,200SP.
Tu viens de recevoir un lifting de @botox ! Envisager de déléguer pour gagner un revenu passif 20SP,50SP,100SP,200SP.

You got a 20.00% upvote from @whalepromobot courtesy of @feryuse!

Congratulations! This post has been upvoted from the communal account, @minnowsupport, by Sobota from the Minnow Support Project. It's a witness project run by aggroed, ausbitbank, teamsteem, theprophet0, someguy123, neoxian, followbtcnews, and netuoso. The goal is to help Steemit grow by supporting Minnows. Please find us at the Peace, Abundance, and Liberty Network (PALnet) Discord Channel. It's a completely public and open space to all members of the Steemit community who voluntarily choose to be there.

If you would like to delegate to the Minnow Support Project you can do so by clicking on the following links: 50SP, 100SP, 250SP, 500SP, 1000SP, 5000SP.
Be sure to leave at least 50SP undelegated on your account.

sneaky-ninja-sword-xs.jpg
Sneaky Ninja Attack! You have just been defended with a 2.90% upvote!
I was summoned by @feryuse. I have done their bidding and now I will vanish...

woosh
A portion of the proceeds from your bid was used in support of youarehope and tarc.

Abuse Policy
Rules
How to use Sneaky Ninja
How it works
Victim of grumpycat?

You have been defended with a 11.35% upvote!
I was summoned by @feryuse.

Great post!
Thanks for tasting the eden!