Okul öncesi eğitiminin bir yılının sonunda her çocuğa karne niyetine bir gelişim raporu verilir. Bu raporda gelişimin 5 alanında çocuğun durumu anlatılır varsa eksik kaldığı yerler aileye bildirilir. Yani okul öncesi eğitim kurumu bir yıl boyunca bu 5 alanın kazanımlarını çocuğa aktarmayı hedeflemiştir. Drama yapmak, tekerleme öğrenmek, kartondan kedi yapmak gibi etkinlikler bu kazanımları elde etmek için birer araçtır. Öyleyse okul öncesi eğitimde belirlenmiş gelişim alanlarını inceleyelim.
Motor Gelişimi
Biz büyükler için kesmek, yapıştırmak, düğme iliklemek, fermuar kapatmak, atlamak, top atıp tutmak kolaydır. Ama bir okul öncesi dönem çocuğunun boyama yaparken bile hemencecik yorulduğunu gözlemleyebiliriz. Bunun sebebi küçük ve büyük kaslarının henüz gelişiyor olmasıdır. Okul öncesi eğitimi sürecinde çocukların kas gelişimi sanat, müzik, oyun gibi etkinliklerle desteklenir.
Sosyal- Duygusal Gelişim
Özellikle 4 yaşından sonra çocuklar konuşmayı, sorular sormayı çok severler. Karşılarında yabancısı oldukları bir dünya vardır ve onlar meraklı kaşiflerdir. Bu durum okul öncesi eğitim ortamlarını iletişimin, fikir alışverişlerinin çok yoğun olduğu, arkadaşlıkların kurulduğu bir yer haline getirir. Çocukların bu paylaşım dolu ortamda kendi duygularını anlamaları, empatiyi öğrenmeleri, kendi düşüncelerini doğru şekilde ve çeşitli yollarla(örneğin resim çizerken ya da drama yaparken) ifade etmelerini kazandırmak hedeflenir.
Dil Gelişimi
Bu alan çocukların genel anlamda ifade etme, anlatma, anlaşılabilir bir dil kullanma gibi becerileridir. Bu alanın gelişmesi için sınıf içinde çocukların konuşmalarına fırsat verecek etkinliklere yer ayrılır. Örneğin bir etkinliğin sonunda ‘’ Bize dinlediğimiz hikayeyi bir de sen anlatır mısın?’’ demek ona bu fırsatı vermek olacaktır. Ancak bu alanda aile ile işbirliği çok önemlidir. Evdeyken annenin çocuğun sevimli konuşmasını taklit ederek ona cevap vermesi (geliyoyum gibi) bu alanın gelişimine ket vurur.
Bilişsel Gelişim
Çocukların anlama, yorumlama, algılama, işlem yapma, problem çözme, ilişki kurma gibi becerilerini kapsar. Bu dönemde çocuklar soyut düşünemezler. Başı boş kalmak deyimini duyunca gerçekten kafamızın içinin boş olduğunu düşünmeleri bundandır. Bu yüzden önce somut işlemler çocuğa kazandırılır. Örneğin sıralama, sınıflandırma, renkleri isimlendirme, korunum kazanma(bir elmayı arkanıza sakladığınızda onun tamamen yok olmadığını anlar.) okul öncesi dönemde kazandırılması gereken bilişsel gelişim özelliklerinden bazılarıdır.
Öz Bakım Becerileri
Adından da anlayacağımız üzere öz bakım becerileri günlük yaşamdaki gerekli temel gereksinimleri gidermeyi kapsar. Tuvalet ihtiyacı, yemek yeme, ellerini zamanında yıkama, giyinme gibi… Bu becerilerin kazandırılmasında geç kalma genellikle helikopter ailelerden kaynaklanan bir sorundur. Helikopter aile nedir peki? Bundan da sonraki yazılarımızda bahsedeceğiz.
Yazar: B. Karakuş
Resim Kaynak Pixabay 1