Estas temo pri kiu ankaŭ mi ofte pripensis. Aparte estis la interna ideo de Esperanto, kiu allogis min, kiam mi unue aŭdis pri ĝi. Tiumomente mi vivis jam de kelkaj jaroj ekster de mia gepatra lando, pensante pri signifo de patrujo, nacioj kaj monda ŝtataneco (Mia propra lando per la falo de la germaninterna muro ja ne plu ekzistis). Iom mi sentis min kiel mondulo. Sekve mi okupiĝis pri tutmonda lingvo kaj alvenis Esperanton. Baldaŭ mi komprenis, ke ĝi estis nur ilo de pli granda socia ideo. Tion plaĉis al mi. Kiel verŝajne la plej multaj esperantistoj ankaŭ mi demandis min, kial Esperanto ankoraŭ ne grandskale sukcesis, kiel ĝia iniciatanto revis.
Vi jam priskribis, ke nia lingvo aparte allogas homojn, kiujn interesas la pli granda bildo ol la nura lingva flanko.
Sed lingvo estas universala afero, same kiel dancado aŭ muziko. Ĝi ne estas ligita al iu speciala ideologio, bonkora sinteno aŭ iu aparta filozofa ideo. Lingvoj ekzistas plejparte pro ĉiutaga komunikado, koncerne ĉiuj ajn aspektojn de la vivo. Do afero por ĉiuj homoj.
Aliflanke, mi jam ofte demandis al mi, kial la nova hebrea lingvo, pri ties ebla uzado Zamenhof dubis, sukcesis kompare al Esperanto. Ambaŭ lingvoprojektoj estis iloj por pli granda ideo, sed la revigligita hebrea celis nur al nacia lingvo, ne al universala apliko kiel Esperanto.
Mi ne havas ĝustan respondon por tio. Aŭ Zamenhof estis antaŭtempulo de sia epoko aŭ li celis tro alta.
Se vi volas emfazi la homaranecan flankon de Esperantismo, vi certe plifortigos la lingvon kaj ties komunumon, sed samtempe Esperanto iĝos afero plejparte for kleremaj homoj, kiuj celas al filozofaj kaj ekzistadaj aferoj, mi supozas.
Certe mi volas aŭskulti vian radioprogramon, kaj mi antaŭĝojas lerni novajn aferojn kaj aŭdi vian voĉon.
Fartu bone.
Dankon pro via intereso, kara amiko.
Jes, mi bone komprenas viajn konsiderojn. Antaŭ kelkaj jaroj mi komencis ĉi pripensadon, ĉu la ideo de Zamenhofo estis tro naiva, ĉu eĉ eble danĝera tial ke ĝi povus konduki al fanatismo rilate ian "internaciisman" idealon, ktp.
Tamen mi estas konvinkita ke ekzistas alia ebleco: Disvolvado natura kaj saĝa je alia speco de kulturo, kiu ne identiĝas per la kulturaj katenoj de ĉiuj societoj, sed superas ilin.
Tamen mi certas ke tia ebleco ne aperos ene de la dinamikoj de tradicia "nurlingvafera" Esperantismo. Mi jam klopodis impulsi tion, kiam mi estis estro de la Eo-Asocio en mia lando. Tio kondukis min al seniluziiĝo sed ankaŭ al profunda kompreno. Seniluziiĝo bonas.
Tradicia Esperantismo havas sian propran tutfermitan vojon, kaj ĝi estas bona sia-afere (disvolvo lingva). Sed oni esperu nenion novan el tio. Tamen oni tute rajtas proponi novan opcion, kiu ne necese estu malamika kontraŭ tradicia opcio. Ili estas nur malsamcelaj.
Do mi celas kulturi tiun semon de sanaj identecoj universalismaj, kaj poste karesi tiun etan arbedon de rondoj homaranecaj, kie homoj tute pretas provi alian manieron pensi sin en la mondo. Mi certas ke per saĝo, klareco kaj prudento, ĉio ĉi donos bonajn fruktojn.
Mi esperas, ke via klopodo ne vanas, kaj belaj fruktoj aperos!
Dankon kara. Mi certe zorgos pri ĉio kun granda sento de respondeco.